تربیت دینی؛ مبانی و روش ها مقاله

در این نوشتار مبانی و روش های تربیت دینی از نگاه قرآن بحث می شود. نویسنده نخست از روش های تربیت سخن گفته و از عناوینی چون حکمت عیار سنجش فضیلت اخلاقی جهت بخشی، برنامه ریزی، به گزینی، بهره گیری از پیش آمدها، الگو نمایی، یادآوری، تهدید، داستان سرایی و عادت سازی یاد می کند. در بخش دیگر مقاله، انسان شناسی تربیتی به عنوان مبانی تربیت مطرح شده و از ویژگی های انسان سخن به میان آمده است.

In this article, the fundamentals and methods of religious education from the viewpoint of the Qura'n is discussed. First, the writer talks about the methods of education and points out such titles as the true reason for a touchstone to measure moral virtues, giving a direction, planning, eclecticism, taking advantage of the circumstances, providing models, reminding, threatening, story telling, and habituation. Further on, he brings up educational humanism as the basis of education and speaks about characteristics of man.

"بدین ترتیب، این سخن پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم که فرمودند: «کسی که سیر بخوابد و همسایه‌اش گرسنه باشد به من ایمان نیاورده است» نشان دهنده این است که مکارم اخلاق تنها در چند اصل مهم اخلاقی مانند راست گویی و وفای عهد خلاصه نمی‌شود، بلکه نظام های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و روابط اجتماعی را تا رسیدن به نقطه مطلوب که همان ایجاد عدالت است، تحت تأثیر قرار می‌دهد. قرآن کریم، با تعبیرهای گونه گون به این حجاب ها اشاره نموده است؛ از جمله در سوره اسراء، آیات 45 و 46، فرقان/ 30، کهف/ 28، انعام/ 56، فصلت/ 5، بقره / 88 و در سوره محمد، آیه 24 می‌فرماید: «أفلا یتدبرون القرآن أم علی قلوب أقفالها» «آیا در قرآن نمی‌اندیشند یا بر دلها (شان) قفلهاست؟ » همچنین، دانش های غرور انگیز اکتسابی؛ تفسیرهایی از قرآن که در آنها مفسر بجای تبیین مقصود و مراد کلام خدا، هنر و دانش خود را به تفسیر نشسته است، تنگ نظری و تحجری که در چهره تعبد، تفسیر آیات قرآن را جز با روایات، جایز نمی‌شمارد؛ حسادت، خودبزرگ بینی و مانند آن را می‌توان از جمله حجاب ها و قفل هایی دانست که گوش و چشم و قلب انسان را از شنوایی و بینایی و تفکر باز می‌دارد و مانع تدبر و هدایت پذیری از قرآن می‌گردند. در این میان، سبک ویژه و اسلوب بی نظیر داستان های قرآن بویژه پردازش داستان انبیاء، اولیاء، حکما و غیر آن از جایگاه خاص و مهمی برخوردار است به گونه ای که می‌توان بسیاری از روش‌ها و شیوه‌های تعلیم الهی و تربیت ربوبی را از شیوه داستان سرایی قرآن، ترسیم و تبیین نمود."