بررسی مقولات کلیدی در ادبیات معماری معاصر ایران: 1325-1394ش مقاله

از حدود هفتاد سال پیش تا امروز دربارۀ معماری معاصر ایران متن‌هایی به زبان فارسی نوشته شده است. پژوهش حاضر دربارۀ این ادبیات و مقولات کلیدی مندرج در آن است. به بیان دقیق‌تر، در پژوهش حاضر هدف بررسی مهم‌ترین مقولات طرح‌شده در ادبیات معماری معاصر ایران در طی سال‌های 1325 تا 1394ش است. برای نیل به این هدف، 389 منبع از مهم‌ترین منابع مربوط به معماری معاصر ایران گزینش و مقولات مندرج در آن‌ها مشخص شده است. درنهایت، این متن‌ها بر اساس 37 مقولۀ پربسامد، در قالب نه دستۀ کلی، تحلیل محتوایی کمّی شده است. فهرست این دسته‌های کلی چنین است: نسبت معماری امروز با معماری گذشته، معماران، مفاهیم و زمینه‌ها، سخنان هنجاری، نسبت معماری معاصر ایران با جهان، طرز پرداختن به آثار معماری، مقاطع زمانی، طرز پرداختن به تاریخ، و مدرنیته. نتایج حاصل از این بررسی حاکی از آن است که در طی هفتاد سال گذشته، مباحث مربوط به آثار معماری و معماران و روایت تاریخی و آسیب‌شناسی پربسامدتر از بقیه بوده است. از این بین، برخی مباحث همچون آثار معماری و معماران از همان ابتدا تا کنون، با بسامدی تقریبا ثابت، محل توجه مولفان بوده است؛ اما برخی دیگر، همچون آسیب‌شناسی و روایت تاریخی، از زمانی به بعد در کانون توجه نویسندگان بوده است.