چکیده:
از موضوعات مهمی که کشور در سال های آتی با آن مواجه بوده، بهینه سازی مصرف آب در کشور است. در این پژوهش، میزان شکاف آب مصرفی استانهای منتخب از مقدار مطلوب مصرف، به کمک مدل دوربین فضایی (SDM) در چارچوب دادههای تابلویی فضایی برای 18 استان در بازه زمانی سال 1382 تا سال 1394 تخمین زده شده، و ویژگی بارز این مدل در مقایسه با سایر مدلهای فضایی (از جمله SEM و SAR)، وارد کردن همزمان وقفه فضایی متغیرهای وابسته و متغیر توضیحی در مدل است. باید اشاره کرد که انتخاب این مدل در پژوهش، به کمک آزمونهای والد صورت گرفته است. نتایج، نشان میدهد که جمعیت و درآمد بهطور معناداری بر میزان مصرف آب خانگی، اثر مستقیم و قیمت آب بهطور معناداری، اثر منفی دارد. از آنجایی که قیمت با مصرف آب، رابطه عکس دارد، میتوان از قیمت، به عنوان ابزاری برای کنترل مصرف استفاده کرد و بخصوص در استانهای پرمصرف، میتوان از سیاست قیمتگذاری برای کنترل سطح مصرف آب استفاده کرد.
The optimization of water use will be an important issue for Iran in the coming years. In this paper, the gap between current and optimal water use has been estimated using Spatial Durbin Model (SDM), as special case of Spatial Panel Data, for 18 selected provinces during 2003-2015. Notable characteristic of this model in comparison with other spatial models (including SEM and SAR) is to enter spatial lags of dependent and explanatory variables in the model simultaneously. This model has been selected by Wald Test. Results show that population and income have positive effects on residential water consumption, but water tariff has negative impact on domestic water use. According to the findings, water tariff can be applied as an instrument for controlling the level of water consumption. Especially in high-consumption provinces, water pricing can be more effective in reducing water use.
خلاصه ماشینی:
در اين پژوهش ، ميزان شکاف آب مصرفي استان هاي منتخب از مقدار مطلوب مصرف ، به کمک مدل دوربين فضايي (SDM) در چارچوب داده هاي تابلويي فضايي براي ١٨ استان در بازه زماني سال ١٣٨٢ تا سال ١٣٩٤ تخمين زده شده ، و ويژگي بارز اين مدل در مقايسه با ساير مدل هاي فضايي (از جمله SEM و SAR)، وارد کردن همزمان وقفه فضايي متغيرهاي وابسته و متغير توضيحي در مدل است .
ساير توابع نيز براي تخمين تابع تقاضاي آب مناسب نيستند و بنابراين ، در بيشتر پژوهش ها، از تابع مطلوبيت استون -گري ٢ (٢٠١٣ ,Stone-Geary ( به دلايل تطبيق نتايج آن با رفتار واقعي مصرف کننده ، توجيه نظري تابع تقاضا، در نظر گرفتن يک مقدار حداقل از هر کالا براي ادامه زندگي، کاربرد تابع ياد شده در چند مورد مشابه ، امکان در نظر گرفتن متغيرهايي که ميتوانند بر تقاضاي آب اثر داشته باشند، و تطبيق نتايج آن با خصوصيت آب به عنوان يک کالاي مصرفي ضروري براي ادامه حيات ، استفاده بيشتري شده است (٢٠١٣ ,Kanta& Zechman).
نتايج تخمين مدل با استفاده از روش پنل فضايي {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مأخذ: محاسبات تحقيق همان طور که در جدول ٧ مشاهده ميشود، با توجه به مقدار آماره R٢، ٧١/٠٥ درصد از تغييرات مصرف توسط متغيرهاي انتخابي قابل توضيح است .