چکیده:
قوانین هر اندازه پویاتر بوده وبا نیازهای اقتصادی واجتماعی جامعه سازگارتر باشند با اقبال بیشتری روبرو شده و منجر به بهبود وضعیت زندگی افراد می‌شوند. نحوه مواجهه با نقض عهد و تخلف متعهد از انجام تعهدات قراردادی از این جمله است. اینکه آیا متعهدله ابتدا باید متعهد را به انجام تعهد اجبار کند و اگر انجام تعهد متعذر گردد می‌تواند قرارداد را فسخ کند یا حق انتخاب دارد تا با ملاحظه مصلحت خویش الزام متعهد را از دادگاه درخواست کند یا قرارداد را فسخ نماید، در عمل نتایج وآثارمتفاوتی را به همراه خواهد داشت. مشهور فقهای امامیه الزام متعهد را بر فسخ قرارداد مقدم دانسته‌اند وبه بیان دیگر فسخ قرارداد را در طول اجبار به انجام تعهد می‌دانند. حقوقدانان ایرانی نیز عمدتا به تبعیت از نظر مشهور بر همین عقیده‌اند، ولی درمقابل برخی از فقیهان به متعهد له اختیار داده‌اند که به اراده خود اجبار متعهد یا فسخ را انتخاب کند (نظریه عرضی بودن). بر عکس، در حقوق انگلیس در راستای اهداف مورد نظر نظام سرمایه‌داری، اصل بر فسخ قراردادومطالبه خسارت از متعهد متخلف است و التزام متعهد به اجرای تعهدو الزام وی به عنوان یک استثناء در پاره‌ای موارد پذیرفته شده است.
در این مقاله با بررسی این موضوع در فقه امامیه، حقوق ایران و انگلیس، ضمن رد نظریه مشهور، ثابت کردیم که وجود رابطه عرضی بین فسخ واجبار به انجام تعهد، مطابق با موازین عقلی و عرفی، غیرمغایر با موازین شرعی و دیدگاهی راهگشا در روابط تجاری و معاملی امروز است.
As the rules are more dynamic and more accommodate with the social and economic requirement of the community, they would be more pleased by people , and leads to improve individual's class's standard of living. The way of encountering with a breach of the contract and the violation of contractual obligations are among these rules. It has certain different effect, whether the promisee enforce the promisor to perform its obligation and in case of failure revoke the contract or has the right to choose between referring to the court or revoke the contract in accordance with its own personal benefits. Most of the Imamiyyah jurist believe it has priority to enforce the promiser to perform its obligation than revoke that, Iranian lawyer mostly follow this opinion. But in contrast, some Islamic jurists believe that promise have the right to choose between enforcing the promisor or revoke the contract on its will. But in British Law in accordance with the goals of capitalism, the principle is to terminate the contract and force the promisor to compensate all damages and in the other hand enforcing the promisor to fulfill its obligations is an exemption. In this research by comparing the Imamiyyah jurisprudence ,Iranian law and British law we prove that it is more logic and acceptable that promise have an option to choose between revoking the contract or enforcing the promisor, and this option is not against the Islamic mandatory rules , and this theory is the proper point of view in todays commercial transactions
(
, 
, 
)
