چکیده:
ولایت قیام بنده به پرودگار است هنگامی که از خود فانی شود و آن به تولیت حضرت حق تعالی نسبت به او است تا او را به نهایت مقام قرب و تمکین برساند. خاتم ولایت کسی است که با او صلاح دنیا و آخرت به نهایت کمال میرسد و نظام عالم با مرگ او مختل میشود. سخنان ابنعربی در باب خاتم ولایت مضطرب و مبهم است. او گاهی با صراحت حضرت عیسی (ع) را خاتم ولایت مطلقه مینامد و گاه از حضرت علی (ع) چنان تعریف میکند که گویا این عنوان را برای آن حضرت میشمارد. خاتم ولایت محمدیه را گاهی حضرت مهدی (عج) معرفی میکند و گاهی بهصراحت آن را شخصی غیر از آن حضرت میداند. او گاهی حتی خود را نیز خاتم ولایت میشمارد. در حالی که نظرات ابنعربی درباره خاتم ولایت ابهام دارد، حضرت امام خمینی، با قاطعیت، خاتم ولایت مطلقه را، به دلیل اتحاد حقیقت نوری حضرت علی با پیامبر اکرم (ص)، حضرت علی میداند و خاتم ولایت محمدیه را نیز حضرت مهدی معرفی میکند. هدف این پژوهش بیان نقاط اشتراک و اختلاف امام خمینی و ابنعربی درباره خاتم ولایت و تحلیل و تطبیق نظرات ایشان است.
Wilāya (Sainthood) is the servant’s dependence on his Lord when his ego is annihilated, and this is by God’s supervision over him in order to take him to the ultimate position of proximity and annihilation of his particularities. The seal of sainthood (khatam al-wilāya) is someone who accomplishes the happiness of this world and the afterlife—and someone whose death disrupts the world’s order. Ibn ‘Arabī’s words about the seal of sainthood are confused and vague. He sometimes refers to Jesus as the seal of absolute sainthood, and sometimes he praises ‘Ali so much that he seems to see him as the seal. He sometimes refers to al-Mahdī as the seal of Muḥammadī sainthood, and at some points, he explicitly refers to others as such. Moreover, there are cases in which he refers to himself as the seal of sainthood. As confused as his words might be, Imam Khomeini clearly states that ‘Alī is the seal of absolute sainthood, because of the union of his bright reality with the Prophet Muhammad. He also identifies al-mahdi as the seal of Muhammadi sainthood. This paper seeks to articulate agreements and disagreements between Imam Khomeini and Ibn ‘Arabī over the seal of sainthood. We analyze and compare their views.
خلاصه ماشینی:
او در ضمن اشعاری به خاتمیت ولایت از سوی ایشان اشاره میکند و میگوید: إلا إن ختـــم الاولیـــا شهیــــد و عیـــن إمـــام العالمیــن فقید هو السیــد المهـدی من آل أحمد و الصـــارم الهنــدی حیـن یبید (ابنعربى، بیتا: 3/328) ابنعربی در جایی دیگر به خاتمیت ولایت اولیا از سوی حضرت مهدی (عج) تصریح میکند و ضمن بیان علت دو پهلو سخن گفتن خود در بعضی اوقات، میگوید: خواستم آنچه را که گاهى آشکار مىکنم و گاهى پنهان در این کتاب قرار دهم که مرتبه نخست آن این است که این نسخه انسانیت مقام انبیا است و مرتبت دوم آن مقام امام مهدى منسوب به دخت نبى است؛ همان مقام خاکى.
این سخن ابنعربی باطل و مردود است؛ زیرا چنانکه گذشت، خود او تصریح کرده است که ولایت حضرت عیسی (ع) با خاتم ولایت محمدیه پایان میپذیرد (همان: 3/514)، در حالی که ولایت کسی که مقام بالاتری دارد با شخص پایینتر پایان نمییابد.
Edited by the faculty of Dar al-Qur’an al-Karim, the Office of the Study of Islamic History and Doctrines, Muhammad Riza Ansari et al.
[In Arabic and Persian] Ibn ‘Arabi, Muhyi-l-Din. 2002.
Tehran: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini’s Work.
Tehran: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini’s Work.
Tehran: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini’s Work.
Tehran: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini’s Work.
Tehran: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini’s Work.