چکیده:
خوشنویسی را باید شریفترین، مقدسترین و معنویترین هنر اسلامی
دانست. با ظهور اسلام در حجاز، مسلمانان برای نخستینبار دست به کتابت قرآن
کریم زدند و این اقدام» با تشویق بزرگان دین، رو به رشد و پیشرفت گذاشت.
بدینسان،هنر خوشنویسی با مقدسترین کلمات وحی درآمیخت که حاصل آن
هزاران نسخۀ نفیس از قرآن کریم با خطوط گوناگون است. در طی این چهارده
قرن، در میان ملتهای اسلامی ایران و عثمانی (ترکیه) بیشترین سهم را در رشد و
گسترش این هنر داشتهاند.
استانبول به عنوان یک مرکز فرهنگ و تمدن - چنان که مرکزی برای بسیاری
از هنرهای دیگر به شمار میآمد - گهوارهای برای هنر خوشنویسی نیز بوده است.
اسلوبهای جدید خوشنویسی که در استانبول با علاقه و پشتیبانی پدید آمده بود، با
سرعت و خسن مقبولیت. در دیگر نقاط و شهرها گسترش یافت؛ و در روزگار ما، به
سراسر جهان اسلام راه پیدا کرد.
تاسیس مراکز خاص خوشنویسی،در این دوره، حاصل توجهات معنوی
و دینی عثمانیان به موضوع هنر خوشنویسی اسلامی است. که تا زمان انقراض
دولت عثمانی در اوایل قرن چهاردهم هجری، به صورت ثابت، وجود داشته است.
همچنین عثمانیها، با تربیت استادان بزرگی در خوشنویسی اقلام سته. توانستهاند
به عنوان استادان این خطوط در هنر اسلامی شناخته شوند؛ زیرا همانطور که خط
نستعلیق را با هنر ایران میشناسند، هنر نوشتاری اقلام ششگانه را با دولت عثمانی
و ترکیه شناختهاند. در کنار اقلام سته. خطاطان عثمانی از خطوط ایرانی نیز استفاده
میکردند که نامهایی متفاوت با آنچه در ایران متداول بود، داشتند. خط نستعلیق
ایرانی در عثمانی «تعلیق» نامیده میشد و اکنون نیز در ترکیه به همین نام شناخته
میشود. خطوطی چون طفرا، رقعه؛ دیوانی و دیرانی جلی نیز از ابداعات خطاطان
عثمانی به شمار میروند، که هنوز هم در ترکیه و بسیاری از کشورهای عربی مورد
توجه هستند.