چکیده:
هدف مقاله حاضر پاسخ به این پرسش است که با توجه به رویکرد عملیات روانی، مامون از چه تکنیکهایی در جریان ولایتعهدی امام رضا علیه السلام بهره جسته و امام رضا علیه السلام چه اقداماتی را برای پاسخ با این تکنیکها صورت دادند؟ با بررسی منابع، گردآوری و پردازش اطلاعات به شیوه توصیفی تحلیلی، یافتههای پژوهش حاکی از این است که تکنیکهای عملیات روانی مامون در زمان امامت ایشان شامل مواردی مانند: در تنگنا قراردادن، انحراف اذهان، القاء غیرمستقیم، جداکردن، وارونه کردن، امتزاج حق و باطل میباشد که امام رضا علیه السلام با مجموعه اقداماتی، مانند: روشنگری و تنبیه افکار عمومی، برخورد نقادانه، اعلام صریح و آشکار رهبری شیعه، مشروط پذیرفتن ولایتعهدی، روشنگری و آگاهسازی پیروان، مناظرات علمی، و در انتها با گسترش مذهب تشیع به توطیههای فریبکارانه حکومت، پاسخ دادهاند.هدف مقاله حاضر پاسخ به این پرسش است که با توجه به رویکرد عملیات روانی، مامون از چه تکنیکهایی در جریان ولایتعهدی امام رضا علیه السلام بهره جسته و امام رضا علیه السلام چه اقداماتی را برای پاسخ با این تکنیکها صورت دادند؟ با بررسی منابع، گردآوری و پردازش اطلاعات به شیوه توصیفی تحلیلی، یافتههای پژوهش حاکی از این است که تکنیکهای عملیات روانی مامون در زمان امامت ایشان شامل مواردی مانند: در تنگنا قراردادن، انحراف اذهان، القاء غیرمستقیم، جداکردن، وارونه کردن، امتزاج حق و باطل میباشد که امام رضا علیه السلام با مجموعه اقداماتی، مانند: روشنگری و تنبیه افکار عمومی، برخورد نقادانه، اعلام صریح و آشکار رهبری شیعه، مشروط پذیرفتن ولایتعهدی، روشنگری و آگاهسازی پیروان، مناظرات علمی، و در انتها با گسترش مذهب تشیع به توطیههای فریبکارانه حکومت، پاسخ دادهاند.
This paper seeks to answer these questions, what techniques did Ma'mun used during the succession of Imam Reza (PBUH)? And what was the reaction of Imam? Using a descriptive-analytical method, the findings indicate that the psychological operations techniques of Ma'mun's during the succession of Imam included: creating tension, misleading the people, indirect induction, separating, reversing, and combining right and wrong. Imam Reza (PBUH)'s response to these techniques included: enlightening, awaking, critical reaction, frankness, conditional acceptance of successorship, scientific debates, and spreading Shi'ism.
خلاصه ماشینی:
com دريافت: 11/3/98 پذيرش: 5/6/98 چکيده هدف مقاله حاضر پاسخ به این پرسش است که با توجه به رویکرد عملیات روانی، مأمون از چه تکنیکهایی در جریان ولایتعهدی امام رضا( بهره جسته و امام رضا( چه اقداماتی را برای پاسخ با این تکنیکها صورت دادند؟ با بررسی منابع، گردآوری و پردازش اطلاعات به شیوة توصیفی ـ تحلیلی، یافتههای پژوهش حاکی از این است که تکنیکهای عملیات روانی مأمون در زمان امامت ایشان شامل مواردی مانند: در تنگنا قراردادن، انحراف اذهان، القاء غیرمستقیم، جداکردن، وارونه کردن، امتزاج حق و باطل میباشد که امام رضا( با مجموعه اقداماتی، مانند: روشنگری و تنبیه افکار عمومی، برخورد نقادانه، اعلام صریح و آشکار رهبری شیعه، مشروط پذیرفتن ولایتعهدی، روشنگری و آگاهسازی پیروان، مناظرات علمی، و در انتها با گسترش مذهب تشیع به توطئههای فریبکارانه حکومت، پاسخ دادهاند.
يکي از مهمترين رويدادهايي که در زمان ائمه معصومان( ميتوان ردپاي پررنگ عمليات رواني را دنبال کرد، مسئله ولایتعهدي امام رضا( ميباشد که با توجه به اینکه تمامی این جریان به صورت جنگ روانی بوده است و مردم برای جذب علویان و ایرانیان به دنبال راهاندازی جنگ در ميدان نبوده، بلکه در تلاش بوده است با استفاده از تکنیکهای عملیات روانی با حداقل هزینه مالی و جانی بتواند اهداف خود را پیش ببرد، ازاینرو، بستری مناسب برای مشاهده نقش پررنگ عملیات روانی در تاریخ اسلام میباشد.
در مقابل، امام رضا(که به دنبال دفع خطرات اقدامات مأمون بودند و نیز خود را در مقابل ناآگاهی مردن نسبت به عملیات روانی مأمون مسئول میدانستند، تلاش کردند در هنگام پذیرفتن ولایتعهدی با سخنان خویش نشان دهند که اولاً پذيرفتن ولایتعهدي از سر اختیار ايشان نمیباشد، و اجباری از سوی مأمون وجود دارد؛ و ثانیاً عاقبت آن شهادت حضرت است.