بازنمایی تمثیل و نماد در گل و گیاه در دیوان صائب تبریزی مقاله

این شاعر خوش طبع با استفاده از عناصر زیبایی شناختی در گل‌ها و گیــاهان، به خلق  ایمــاژهای ذهنی، سمبل‌ها، تشبیهات مرکب به نحو بسیار بدیعی پرداخته و در کشف وجه شبه‌های زیبا هنرمندی و دقت بسیار از خود نشان داده است. مهم‌ترین عنصر ادبی در شعر صائب تمثیل می‌باشد که بیشتر به صورت اسلوب معادله رابطه‌ی تشبیهی بین دو مصراع بر قرار می‌کند. در این صورت یک مصراع باید معقول و دیگری محسوس باشد. از دیگر صور بلاغی موجود در شعر صائب، پارادوکس، ایهام، کنایه، مجاز و ... می‌باشد که در این مجموعه نمونه‌های فراوانی از آنها عرضه شده است. بنابراین باید گفت، صائب در غزلیات خود نوآوری‌های چشم گیری در حوزه‌ی بیان و بدیع داشته و توانسته است با پیوند انسان و طبیعت مضامینی نو و زیبا را بیافریند.

This chirpy poet has proceeded to make use of Aesthetic elements to create mental images and symbols in flowers and plants. The most important literary element in Saeb’s poems is parable, that establishes an equation of metaphorical relationship. Accordingly, a hemistich should be reasonable; other important elements found in Saeb Tabrizi’s poem is, paradox, opacity, parables, and metonym. Ultimately, an attempt is made in this article to show that Saeb in his sonnets has been innovative in expression. He has createed beautiful and new themes establishing relationship between man and nature.

فقط به چند بيت از آنها اشاره مي کنيم : خنده ي گل چون تواند ساختن بي غم مرا؟ خاطــرم از گريه ي تلخ صراحي وا نشد (4427 / 3) حسـن بي شــرم کند اهل هـوس را گستاخ خنده ي گل سيب جرات گلچين گردد (4477 / 3) ز بيـــم روز جـــزا فارغنـــد تنگ دلان خزان و غنچه نگيرد حساب خنده ي گل (5260 / 6) چون ز هر برگي به چندين چشم مي بايد گريست يک دهن چون گل درين بستان سرا خنديده گير (4625 / 4) صائب نسبت به ديگر شاعران هم عصر خود به فصاحت و بلاغت بيشتر توجه نموده و از هر چيزي در عالم طبيعت يا ذهن براي مضمون سازي استفاده کرده است و فکري جزئي اما تازه و نگفته را به صورتي اعجاب انگيز بيان مي دارد. با پرداختن به اين موضوع مي توان به نتايج بسيار جالبي در شعر صائب دست يافت ، اولاً بر خلاف نظر بعضي از سبک شناسان که گفته اند: «در سبک هندي چندان به بديع و بيان توجه نمي شود و تشبيه تمثيل ، اساس سبک هندي است »، بايد گفت که بيشترين آرايه هاي ادبي در حوزه ي بيان و بديع در شعر صائب وجود دارد.