چکیده:
مشارکت مردم در امور سیاسی و اجتماعی، یکی از مباحث مهم علوم سیاسی
است. این مشارکت در درجه ی اول از طبع اجتماعی انسان ریشه می گیرد.
مشارکت در امور اجتماعی، نوعی تعهد و قبول مسئولیت فردی و اجتماعی است
که همه ی افراد انسانی ناگزیر به پذیرش آن هستند. این تعهد و مسئولیت
ممکن است یا در قالب فعالیت های معین صورت گیرد، مانند بسیاری از
رفتارهای اخلاقی و اجتماعی، و یا ساختار حقوقی و اقتصادی به خود بگیرد.
اسلام، به دلیل ضرورت و اهمیت مشارکت، انسان ها در تعیین سرنوشت خود به
آن توجه خاصی نموده است. علی)علیه السلام( خطاب به مردم مصر می فرمایند:
ای مردم مصر، نگویید ما سرپرستی چون مالک و امامی چون علی
داریم; اگر در صحنه حاضر نباشید، شکست می خورید. ما در حال نبرد
و جنگ با باطل هستیم; جامعه ای که در خواب باشد، دشمن بیدارش او
را رها نمی کند. 13
یکی از بارزترین نمونه های مشارکت مردمی، مشارکت در امور اجتماعی و
سیاسی است که کمک فراوانی به حفظ وحدت و همبستگی ملی می کند.
خلاصه ماشینی:
در فرهنگ هایى نیز ممكن است انسان ها به خاطر احساس نیاز به عوامل معنوى در سیاست مشاركت كنند; بنابراین با زمینه سازى هاى فرهنگى مناسب در جوامع مى توان افراد را به مشاركت در امور سیاسى ترغیب كرد.
این آیه به صراحت اعلام مى كند كه تغییر سرنوشت اجتماعى انسان ها به تغییر اراده ى فردى آنها بستگى دارد 2 و نقش آگاهى هاى عمومى را در گسترش مشاركت سیاسى نمى توان نادیده گرفت.
3 نظریه ى انتخاب اصلح كه در ادبیات سیاسى كشور رایج است، حاكى از این است كه رأى دادن و انتخاب، یك عمل جمعى و مبین حاكمیت ملى است، نه یك گزینش ساده و گویاى نظر فردى; چون در غیر آن شركت در انتخابات نمى تواند اثبات كننده ى مقبولیت عام نظام دینى باشد و این كه امام راحل (ره) مى فرماید: «مردم با مشاركتشان در انتخابات اثبات كنند كه از اسلام، روى گردان نیستند» 4 ، ناظر به همین مسئله است; هم چنان كه رهبر معظم منوچهر، طباطبایى، همان، ص 67 - 66.