چکیده:
در این مقاله تلاش میشود از طریق بررسی خطاهای نظاممندِ نحوی فارسیآموزان عربزبان، اطلاعاتی دربارهی رشد زبانی و نحوهی یادگیری آنها ارائه گردد تا بدینوسیله ضمن آشنایی با نظام ذهنی زبانآموز، گامی مؤثر در جهت سازماندهی مواد آموزشی و انتخاب روش تدریس مناسب برداشته شود. در این راستا، تحقیق حاضر در چارچوب رویکرد تحلیل خطا در تلاش است تا خطاهای نحوی زبانآموزان را بر اساس سه منشأ درونزبانی، بینازبانی و مبهم مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش با بهرهگیری از روش میدانی و از طریق تحلیل محتوا، متون نوشتاری 105 نفر از فارسیآموزان عربزبان از نظر انواع خطاهای نحوی بررسی شده است. نمونهی آماریِ تحقیقِ حاضر را زبانآموزانی با میانگین سنی 22 تا 26 سال در سه سطح زبانآموزیِ مبتدی، متوسط و پیشرفته تشکیل میدهند که بر اساس روش تصادفی ساده از بین زبانآموزان مرکز آموزش زبان فارسی جامعه المصطفی العالمیه در شهر قم انتخاب شدهاند. در پژوهش حاضر از مجموع خطاهای زبانآموزان، بهطور کلّی 18 نوع خطا شناسایی شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحلیل خطاها نشان میدهد بیشترین درصد خطاها در کلیهی سطوح سهگانهی زبانآموزی در حوزهی«خطای مربوط به فعل» (25/42 درصد) میباشد و در میانِ خطاهای فعلی، خطای عدم مطابقت فعل با فاعل (12/14 درصد) بیشترین بسامد خطاها را به خود اختصاص میدهد. بعد از خطاهای فعلی، «خطاهای مربوط به حروف اضافه» (16/18 درصد) بیشترین درصد خطا را شامل میشود. در نهایت، تحلیل کمّی که بر روی خطاهای زبانآموزان از نظر منشأ صورت گرفت حاکی از این است که بیشتر خطاها از نوع «درونزبانی» (29/48 درصد) هستند و سپس خطاهای«بینازبانی» (53/33 درصد) و در پایان نیز خطاهای «مبهم» کمترین درصد (18/18 درصد) را به خود اختصاص دادهاند
The present study aims to examine the written Persian syntactic errors by Arabic speaking learners of as a foreign language in order to pave the way for designing an appropriate syllabus and selecting the optimal teaching method. This research which is conducted whithin error analysis approach tries to bring syntactic errors into sharper focus by examining them in three sources: intralingual, interlingual and ambiguous. Applicants, who learned Persian in three levels of elementary, intermediate and advanced, aged between 22 to 26 years old. They were randomly selected among the learners at Al-Mustafa International University in Qom, Iran. To do so, syntactic errors in 105 sample texts of learners were analyzed through field method and content analysis. The analyses identified 18 types of error in learners’ writings. The results of error analysis showed the verb errors comprised the most frequent errors (42/25%), among which disagreement between verb and subject was reported the most frequency (14/12%). Then, the errors related to using preposition (18.16%) were the second most frequent type of errors. In short, intralingual (48/29%), interlingual (33/53%), and ambiguous (18/18%) were the most frequent types of Persian Syntactic Errors by Arabic-Speaking Learners.
خلاصه ماشینی:
در نهايت ، تحليل کمي که بر روي خطاهاي زبان آموزان از نظر منشأ صورت گرفت حاکي از اين است که بيشتر خطاها از نوع «درون زباني» (٤٨/٢٩ درصد) هستند و سپس خطاهاي«بينازباني» (٣٣/٥٣ درصد) و در پايان نيز خطاهاي «مبهم » کمترين درصد (١٨/١٨ درصد) را به خود اختصاص داده اند.
با وجود اهميت بررسي خطاهاي زبان آموزان ، قابل ذکر است که تحقيقات متعددي مانند محمدي (١٣٧٨)، فرهادي (١٣٧٩)، احمديان (١٣٨٦)، گله داري (١٣٨٧)، جلايي (١٣٨٧)، رئيسي (١٣٨٨)، متوليان (١٣٨٩)، جلايي و گنجي (١٣٩٠)، ميردهقان و بلوکاصلي (١٣٩٠)، قادريحسب (١٣٩١)، خيرآبادي و علوي مقدم (١٣٩١) در زمينه ي انواع خطاهاي نگارش فارسي، عربي و انگليسي و...
teaching techniques errors ميگويد و آن را به عنوان هم معني واژه ي اول معرفي ميکنـد؛ در صـورتي کـه ايـن دو واژه در تمـام بافت ها کاربرد يکسان ندارند و اين ، خطاي کاربردي زبان آموز را به دنبال خواهد داشت .
(333 در نمونه خطاي فوق ، زبان آموز به تبعيت از قواعد زبان مادري خود، در جمله ي فارسي نيز مطابقت بين اسم و صفت برقرار نموده است و به اين ترتيب ، با انتقال منفي قاعده ي مطابقه ي اسم و صفت از زبان عربي به زبان فارسي، مرتکب اين نوع خطا شده است .
در نمونه خطاي فوق ، حرف نشانه ي «را» حذف شده است ، چون در زبان عربي، حرفي که بيانگر نقش مفعول مستقيم براي يک کلمه باشد وجود ندارد و بنابراين ، زبان آموز بر اساس قواعد زبان مبدأ (عربي)، در فارسي نيز از آوردن حرف نشانه ي مفعول خودداري کرده و مرتکب اين نوع خطا شده است .