نقش نگرش فکری و فلسفی مؤثر بر مشارکت روستاییان در فرایند اجرای طرح‌های‌ هادی روستایی. مطالعه موردی شهرستان خواف مقاله

مشارکت مردم در طرح‌های توسعه روستایی یکی از کم‌هزینه‌ترین و مطلوب‌ترین راهبرد توسعه روستایی است. بنابراین، موفقیت طرح‌های‌هادی روستایی، بدون مشارکت مردم در فرایند تهیه، اجرا و نگهداری این طرح‌ها، به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. در این مقاله تلاش شد تا نگرش فکری و فلسفی مؤثر بر مشارکت روستایی در میزان موفقیت فرایند اجرای طرح‌های‌هادی روستایی مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این مطالعه، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و همبستگی است که بخش عمده‌ای از داده‌های آن بر اساس مطالعات میدانی و با روش نمونه‌گیری تصادفی از سطح 233 خانوار نمونه‌ منطقه جمع‌آوری شده است. یافته‌های مطالعه بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون‌های همبستگی تیپ پیرسون نشان می‌دهد که ارتباط معنی‌دار و نسبتاً قابل ‌ملاحظه‌ای با ضریب 303/0 بین نگرش فکری و فلسفی مؤثر بر مشارکت و فرایند اجرای طرح‌های‌هادی روستایی وجود دارد، به نحوی که نگرش فکری و فلسفی مؤثر بر مشارکت حدود 1/18 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین می‌نماید و در بین نگرش فکری و فلسفی، مسؤولیت‌پذیری به میزان 5/22 درصد بر روند اجرای طرح‌هادی تأثیرگذار بوده است. در توزیع فضایی رابطه بین نگرش فکری و فلسفی مؤثر بر مشارکت و روند اجرای طرح‌های‌هادی فقط در چهار روستا، همبستگی مستقیم و نسبتاً کاملی وجود دارد. با توجه یافته‌ها، راهکارهایی شامل ایجاد گروه‌های پیشرو در زمینه‌های گوناگون مرتبط با طرح‌هادی، ایجاد بسترهای اجتماعی مورد نیاز برای بالا بردن میزان مشارکت مردم در طرح، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در زمینه آشنایی با فرایند تهیه، اجرا و نگه‌داری طرح‌های‌هادی و غیره پیشنهاد شده است.

يافته‌هاي مطالعه بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون‌های همبستگی تیپ پیرسون نشان می‌دهد که ارتباط معنی‌دار و نسبتاً قابل ‌ملاحظه‌ای با ضریب 303/0 بین نگرش فکری و فلسفی مؤثر بر مشارکت و فرایند اجرای طرح‌های‌هادی روستایی وجود دارد، به نحوی که نگرش فکری و فلسفی مؤثر بر مشارکت حدود 1/18 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین می‌نماید و در بین نگرش فکری و فلسفی، مسؤولیت‌پذیری به میزان 5/22 درصد بر روند اجرای طرح‌هادی تأثیرگذار بوده است. , 2008: 270 (Ahlerup بنابراین پژوهش حاضر در صدد است تا عوامل فکری و فلسفی مانند فردگرایی مثبت و تک الگو اندیشی، مسئولیت‌پذیری، آینده‌نگری و قانون‌گرایی مؤثر بر مشارکت روستاییان در فرایند اجرای طرح‌های‌هادی در سکونتگاه‌های روستایی را مورد کنکاش قرار دهد و در کنار آن، توزیع فضایی ارتباط بین این دو متغیر را در سطح محدوده‌ی مورد مطالعه، ارزیابی نموده تا بتوان از نتايج آن به عنوان پايه‌اي براي بررسی‌های بيشتر، برنامه‌ريزي و سياست‌گذاري در حوزه‌ها‌ي روستایی و به ویژه ناحیه‌ی مورد مطالعه یعنی شهرستان خواف استفاده نمود. جدول 1- ویژگی‌های روستاهاي مورد مطالعه در سال‌ 1390 {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مأخذ: مرکز آمار ایران، 1390 و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان رضوی، 1391 براي بررسی عوامل فردی مؤثر بر مشارکت روستاییان در طرح‌های‌هادی روستایی سه متغیر و هشت شاخص معرفي گرديد. در جمع‌بندی نهایی و در پاسخ به سؤال تحقیق و برای بررسی رابطه بين نگرش فکری و فلسفی مؤثر بر مشاركت روستاییان و میزان موفقیت در فرایند اجرای طرح‌هادی روستایی بر اساس داده‌های حاصل از نظرسنجي از آنان، از ضريب همبستگي پيرسون استفاده شده است.