چکیده:
بعد از شهریور 1320 با رونق بازار کتاب و مجله در ایران، ترجمهی آثار غربی به فارسی بیش از پیش رواج یافت. از جمله زمینههایی که از این زمان به فارسی منتقل شد، شعر معاصر فرانسه بود که به واسطهی آن بسیاری از شاعران ایرانی به مطالعه و ترجمهی آثار شعری فرانسوی پرداختند. احمد شاملو از شاعرانی است که اشعار چند شاعر فرانسوی، از جمله پل الوار، را به زبان اصلی خوانده و برخی را ترجمه کرده است و از آنها تاثیراتی نیز پذیرفته است. در مقالهی حاضر سعی شده است به شیوهای روشمند، و بر اساس رویکردی تطبیقی، تأثیرپذیری شاملو از الوار در سطح فرم شعر مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد و برای پرسشهایی پیرامون اشکال مختلف تأثیرپذیری شاملو از الوار پاسخهایی ارائه گردد. حاصل پژوهش حاضر، بیانگر این است که: شاملو، در سطح واژگان، ترکیبها، حروف ربط، تکرار، کاربست خاص صفت و قید در موسیقی شعر، حذف و سبک شروع شعر از الوار تأثیر پذیرفته است. البته این تأثیرپذیری به شکلی نیست که شاملو را مقلدی صرف بدانیم، بلکه او با استادی تمام، ساختارهای شعر الوار را به فارسی منتقل کرده، با در هم آمیختن آن با ساختارهای متون کهن فارسی، نقش خاص خود را رقم زده است.
Iranian familiarity with western poem dates back to the early 14th solar century. After September 1941, the translation of western works into Persian language became more and more popular due to prosperity in book and magazine market in Iran. Among the fields that were translated into Persian since then, was contemporary poem of French. Thus, many Iranian poets studied and translated French poem works. Ahmad Shamloo is one of the poets who read the poets of many French poets and translated some of them due to familiarity with French language and has been influenced by them. French poet, Paul Éluard, is one of those who has influenced Shamloo, the matter confessed by Shamloo. In the present paper, based on a comprative approach, it has been tried to analyze Shamloo’s impressionability from Éluard in the level of poem form and to decode its different types. The results obtained from this paper are as follows: Shamloo is influenced by Éluard at the level of vocabulary, syntax combinations, conjunctions, repetition, special use of adjective and adverb in the poem music, ellipsis and the style of the poem start. The impressionability is not in a way that we consider Shamloo as a mere imitator, but he has turned the structures of Eluard poem into Persian by his mastery, and has mixed with the ones of classic Persian texts and created his own special role.
خلاصه ماشینی:
حاصل پژوهش حاضر بيانگر اين است که شاملو در سطح واژگان ، ترکيب ها، حروف ربط ، تکرار، کاربست خاص صفت و قيد در موسيقي شعر، حذف ، و سبک شروع شعر از الوار تأثير پذيرفته است .
در مقالۀ حاضر نيز تلاش شده است تأثير فرم شعر يکي از اثرگذارترين و مطرح ترين شاعران فرانسوي قرن بيستم ، يعني پل الوار، بر شعر احمد شاملو رصد شود و سطوح مختلف اين اثرگذاري تبيين گردد؛ يکي از هدف هاي اصلي آن ، کشف اين مسئله است که آثار ادبي نويسندگان زبان - هاي مختلف در چه زمينه هايي از يکديگر تأثير پذيرفته اند.
ـ فاطمه نامجويان شيرازي در رسالۀ کارشناسي ارشد خود با عنوان «تأثير ترجمۀ آثار 4 سوررئاليستي برخي شاعران فرانسه (پل الوار، ژاک پره ور) بر شعر سپيد شاملو» به بررسي معيارهاي سوررئاليسم در شعر سپيد شاملو پرداخته و تأثير ترجمه هاي پل الوار و ژاک پره ور را بر شعر او بيان کرده است .
اين ترکيب در شعر «Les Sens» (معناها) از الوار، به شکل زير آمده است : Premier regard premier sang (1361a: 1131) (ترجمه : نخستين نگاه ، نخستين خون ) «عرياني» ديگر واژه اي است که بسامد فراواني در شعر شاملو دارد: نگاهي که عرياني روح مرا/ از مهر/ جامه ئي کرد (١٩١٣: ٢٢٩).
اين حرف در شعر الوار نيز با همان کارکرد شعر شاملو تکرار شده است ؛ حرف «sans» در شعر الوار، ميان فعل و مصدر به کار ميرود؛ براي مثال در متن زير بين فعل «agiter» (تکان دادن ) و مصدر «pouvoir» (توانستن ) آمده است ؛ اين ساختار وقتي به فارسي برگردان ميشود، حرف بين دو فعل قرار ميگيرد.