رهیافتی تفسیرگرایانه بر عناصرِ حساسِ معرفت شناختی در بررسی تحولاتِ توسعه‌ای ایران مقاله

امرِ تبیین در علم و پژوهش های علمی جایگاه محوری دارد که با استناد به رهنمون تخیل جامعه شناختیِ نظری، در منطقه یِ َA معرفت شناختی و با توجه به مفروضاتِ مسلّمِ پارادایمی صورت می گیرد. یکی از سطوح مهم در بررسی تحولاتِ توسعه ای که در پژوهش هایِ اجتماعی و فرهنگی ایران مورد غفلت قرار گرفته، سطوح معرفت شناختیِ اجتماعی است که گامهایِ فرایندِ پژوهشی در راستای آن پیکربندی شده است. از میان تفکیکِ محقق ساخته یِ مسائل تحولاتِ توسعه ای ایران به دو سطوح نظری و پراگماتیستی، در پژوهشِ حاضر با استفاده از روش اسنادی، مفهومی و منطقی، و از طریق تکنیکِ تحلیل عنصری به سطوح نظریِ آن پرداخته شده است. بر اساسِ نتایج بدست آمده؛ یکی از گام های مهم در سطوح نظری عبارت است از تفکیکِ عنصریِ مولفه ها و عناصرِ حساسِ پژوهشی. با اتکا به مطالعاتِ اکتشافی سه سنخ از عناصر مهم در مطالعاتِ معرفت شناختیِ تحولاتِ توسعه ای شناسایی شدند که عبارت است از: عناصرِ حساسِ پارادایمی، عناصر حساسِ معرفت شناختی و عناصر حساسِ تاریخی. از آنجا که پژوهش نیازمندِ همسنجی بود، ضرورت داشت که عناصر مفهوم سازی شده دارای ویژگی عام و فرامکتبی باشند. بنابراین در ترسیمِ مدل مفهومی و پارادایمیِ پژوهش، با رجوع به ریشه یِ معناییِ مفاهیم به جای ریشه یِ مکتبی و پارادایمیِ آنها، عناصرِ اومانیته، سکولاریته، لیبرالیته، راسیونالیته و ایندیویدوآلیته، با اتکا به استناداتِ لازم، به عنوان عناصرِ حساسِ معرفت شناختیِ پژوهش مورد مفهوم سازی قرار گرفته است.

Explanation has a pivotal role in science and scientific research, based on theoretical sociological imagination, in epistemological area A, and in the light of paradigmatic assumptions. One of the most important levels of developmental development that has been overlooked in social and cultural research in Iran is the social epistemological levels that have been shaped by the research process steps. From the researcher-made breakdown of Iran's developmental issues into two theoretical and pragmatic levels, the present study has investigated its theoretical levels through a documentary, conceptual and logical approach, and through elemental analysis technique. Based on the results, one of the important steps at the theoretical level is the elemental separation of research components and elements. Based on exploratory studies, three types of important elements have been identified in epistemological studies of developmental developments: paradigmatic sensitive elements, epistemological sensitive elements, and historical sensitive elements. Since the research needed to be matched, it was necessary for the conceptualized elements to have a general, transactional character. Thus, in drawing on the conceptual model and paradigm of research, by referring to the semantic roots of concepts rather than to their paradigmatic and paradigmatic elements, the elements of humanity, secularity, liberality, rationality, and individuality, based on empirical evidence, Conceptualization is underway.

دغدغه هاي توسعه اي ايران در دورانِ جديد، در حوزه هايِ مختلفِ سياسي، دانشگاهي و حتي حوزه يِ عموميِ جامعه يک مساله يا امـر پروبلماتيـک اسـت ؛ بـراي هـر ايرانـي کـه مدعيِ خاستگاهِ کهن ترينِ تمدن بشري بوده و دارايِ تاريخي مملو از امپراتوري هاي متعدد، و شکوفاييِ تمدني و هژموني در دوران باستان و ميانه بوده ، واقعيت هاي امروزينِ توسعه اي واقعيتي دردناک اسـت کـه از زوايـايِ مختلف نيازمندِ بررسي و پژوهش در خصوصِ اين مساله و پرسش اساسي است که : چرا ايران در دوران جديد نتوانست به توسعه يِ مطلوب و متناسب با پيشـينه يِ تمـدني، تـاريخي و فرهنگـيِ خويش دست يابد؟ و موانع و چالش هايِ معرفت شناختيِ آن چه بود؟ با وجودِ بررسيهايِ مختلفي که از مسـائلِ تحـولاتِ توسـعه اي ايـران بـا محوريـتِ نهادهـايِ سـرمايه داري (اشرف ، ١٣٥٩)، نهادهايِ علمـي و آموزشـي (زيبـاکلام ، ١٣٩٣)، شخصـيت ، خلـق و خـويِ فرهنگـي (سـريع - القلم ،١٣٩٣) و ... با عنايت به اين مسائل ، در اين پژوهش براي بررسي معرفت شناختيِ تحـولاتِ توسـعه اي، عناصـر "حسّـاسِ پژوهشي" در سه سنخِ عناصرِ حسّاسِ "پارادايمي، معرفـت شـناختي و تـاريخي يـا پراگماتيسـتي" مفهـوم سـازي شدند، که از ميان آنها عناصرِ"پارادايمي و معرفت شناختي" بـراي "سـطوحِ نظـري" و بـراي ترسـيمِ چـارچوبِ پژوهش و مدلِ پارادايمي، و عناصـرِ "تـاريخي" بـراي تحليـل "سـطوحِ پراگماتيسـتي" و بـراي فهـمِ چرايـيِ و چگونگيِ تاريخيِ مساله ، و در چارچوبِ مدلِ پارادايميِ پيکربندي شده مورد استفاده قرار گرفته است .