چکیده:
یکی از اقسام امانتهای مالکی، امانتهایی است که محصول عقد و مولود توافق طرفین (مالک و امین) است. از مجموع مواد قانون مدنی میتوان دوازده نمونه از این نوع امانات را در قالب عقود معین یافت که صریحاً یا تلویحاً مصداق «عقود امانی» شمرده شدهاند. این مقاله درصدد پاسخ به این پرسش مهم و کاربردی است که آیا این مصداقهای دوازدهگانه جنبۀ حصری دارند و در نتیجه نمیتوان در قالب عقود نامعین بر تعداد آنها افزود یا تنها مثالهایی از عقود معین امانی هستند و این تمثیل مانع از تشکیل عقد امانی بر اساس مادۀ ۱۰ قانون مدنی نمیگردد؟ این سؤال ناشی از اختلافنظر قدیمی بر سر حصر ابواب معاملات یا آزادی اراده در خلق الگوهای معاملاتی جدید نیست؛ بلکه سرچشمۀ پیدایش این پرسش، برداشتهای متفاوتی است که از مادۀ 631 قانون مذکور صورت گرفته است. برخی طرفدار نظریۀ حصر عقود امانی شدهاند و برخی نیز این ماده را دالّ بر حصر ندانستهاند. نظریۀ سومی که در این مقاله طرح و اثبات میگردد، این است که مادۀ 631 «دلالت بر عدم حصر» میکند؛ چیزی بالاتر از «عدم دلالت بر حصر». یگانه مستند نظریۀ حصر، مفهوم مخالف مادۀ مذکور است. اما این مفهوم شرایط لازم برای حجیت را ندارد؛ ضمن آنکه کفایت اذن برای تحقق امانت، الغای خصوصیت از عقود منصوص امانی، پیامدهای نامقبول حصر الگوهای عقد امانی، تکمیلیبودن غالب احکام قراردادها، عموم ادلۀ شرعی و قانونی و خصوصاً جایگاه این ماده، قرینه و دلیلی گویا بر نفی این مفهوم و دلالت مادۀ 631 بر عدم حصر است. نتیجۀ کاربردی این پاسخ، صحیح و نافذدانستن گونههای جدیدی از قراردادهای نامعین است که در زمان ما تنوع و رواج فراوان یافتهاند و طرفین مایل به ترتب آثار امانت بر آنها هستند.
One of the types of Ownerships’ Trusts, that are the product of the contract and the consent of the parties (owner and trustee). From the whole Civil Code Articles can be found Twelve examples of this type of Trusts in the form of nominated contracts that explicitly or implicitly have measured as trust contract. This article is intended reply to this an important and practical question whether these twelve examples have a Limitative aspect and As a result, It cannot be added to the number of Nameless Contracts or it is Only examples of Nominated Trust Contracts and It doesn,t prevent the formation of Trust Contract based on article 10 of the Civil Code?This question arising from the old disagreement over the scope of transactions or the freedom of will in creating is not new trading patterns. But the origin of this question, a different interpretation of Article 631 of the law was conducted. Some supporter of the theory of the limitative contract of trust and some also disagreed with it. The third theory, which is presented in this article, That is, Article 631 “Impliesnon-limitative”, Something higher than “Not implying to limitative”.The practical result of this answer, Correct and penetrating knowing of new types of Nameless Contract Which have become abundant in our time and the parties are willing to Sequence effects trust to them