چکیده:
الگوهای جوی تداوم بارش های غرب ایرانبر مبنای 268 تداوم دو روزه و 162 تداوم سه روزه و بیشتر باروش تحلیل مولفه اصلی و خوشه بندیباداده ارتفاع ژئوپتانسیل متر تراز 500 هکتوپاسکال از مرکز ملی پیش بینی محیطی و تحقیقات جویدر دوره 1961-2010 تعیین گردید.چنانکهدر تداوم دوروزه بارش، حرکت نصف النهاری بادهای غربی در خاورمیانه جدای از آرایش مداری بادهای غربی درعرض میانی غالب است.،اما آرایش نصف النهاری یکدست بادهای غربی از عرض بالا تا دریای سرخ، وقوع سردچال آناتولی و عمیق تر شدن فرود شرق مدیترانه در سطوح میانی جو، همراه با ترکیب دو پرفشار سیبری و جنوب اروپا تا شمال آفریقا در دو طرف کم فشارهای مدیترانه شرقی و سودان در سطح زمین، شکل گیری سیکلون های قوی تر و تداوم بیشتر بارش های غرب ایرانرا موجب میگردند.چنانکه در الگوهای جوی،جریانات مرطوب با جهت جنوب و جنوب غربی با موقعیت واچرخند غالب در عمان و چرخند های مدیترانه شرقیو غرب ایران، با گذر از جلگه عراق و خوزستان بر ارتفاعات بلند زاگرس صعود و بیشترین ریزش ها مداوم را در غرب ایران به همراه دارند.
خلاصه ماشینی:
چنانکه در تداوم دوروزه بارش ، حرکت نصف النهاري بادهاي غربي در خاورميانه جداي از آرايش مداري بادهاي غربي در عرض مياني غالب است ؛ اما آرايش نصف النهاري يکدست بادهاي غربي از عرض بالا تا درياي سرخ ، وقوع سرد چال آناتولي و عميق تر شدن فرود شرق مديترانه در سطوح مياني جو، همراه با ترکيب دو پرفشار سيبري و جنوب اروپا تا شمال آفريقا در دو طرف کم فشارهاي مديترانه شرقي و سودان در سطح زمين ، شکل گيري سيکلون هاي قوي تر و تداوم بيشتر بارش هاي غرب ايران را موجب مي شوند.
همچنين وقوع بارش سنگين و سيل آسا جنوب غرب با کم فشار سوداني، زبانه پرفشار شبه جزيره عربستان ، ريزش هواي سرد عقب فرود و تداوم هواي گرم و مرطوب (عزيزي و همکاران ، ١٣٨٨: ١)، ارتباط بارش هاي شديد دوره سرد (فوريه ١٩٩٣) و گرم (ژوئيه ١٩٩٥) لارستان به ترتيب با فرود عميق بادهاي غربي، سيکلون هاي غربي و کم فشار سودان و عقب نشيني پرفشار جنب حاره و کم فشار حرارتي (قادري و عليجاني، ١٣٨٩: ١٨)، بارش شديد زمستان جنوب خزر با استقرار سه الگوي پرفشار، کم فشار و زوجي با تسلط واچرخند با باد شمالي در تراز زيرين جو (جانباز قبادي و همکاران ، ١٣٨٩: ٢٣)، بارش سنگين مناطق خشک ايران (استان کرمان ) با تقويت و حرکت شرقي فرود شرق مديترانه در تروپوسفر مياني با حرکت تاوه قطبي به عرض پايين (رحيمي و همکاران ، ١٣٨٩: ٥١)، رابطه بارش شديد ٦ ژانويه ٢٠٠٨ جنوب شرقي با تخليه رطوبتي شديد خليج فارس ، ناهنجاريهاي منفي شديد تراز مياني جو و استقرار رود باد جنب حاره اي در غرب منطقه (عليجاني و همکاران ، ١٣٨٩: ١) ميباشند.