چکیده:
هدف پژوهش، دستیابی به معیارهای طراحی فضاهای باز و نیمه‌باز در مدارس راهنمایی مبنی بر قابلیت محیطی موثر بر ذهن و رفتار نوجوانان به منظور ارتقا اجتماعپذیری این فضاها می‌باشد. در این تحقیق بر پایه تلفیق نظریات مرتبط با موضوع تحقیق از روش تحقیق مطالعه موردی استفاده شده است و بر اساس نتایج تحقیق معیارهای معمارانه ای برای طراحی فضاهای باز و نیمه‌باز مدارس در جهت ارتقا اجتماعپذیری این فضاها استنتاج گردیده است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه‌ی دانش‌آموزان پسر مقطع راهنمایی شهر ری تهران در سال تحصیلی 90-91 می‌باشد. روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای است و نمونه‌ی آماری در این تحقیق 102 دانش‌آموز و 49 دبیر می‌باشد. برای جمع‌آوری اطلاعات تحقیق از پرسشنامه‌ی محقق استفاده شده است. اطلاعات حاصله پس از طبقه‌بندی با استفاده از نرم‌افزار SPSS به مقتضای نوع متغییرها و ارتباط آنها با یکدیگر مورد بررسی قرارگرفته و پس از تحلیل داده‌ها نتایج زیر به دست آمده است: درجه اول اهمیت: عناصر غیرثابت یا پویا / به ترتیب : فضای سبز، بو، دما، نور، صدا درجه دوم اهمیت: عناصر نیمه ثابت فضا/ به ترتیب: تزیین، نقوش، رنگ، بافت، مصالح، شکل، علائم، و نشانه‌ها. درجه سوم اهمیت: موقعیت و وسعت فضا در سازمان فضایی کل بنا.
The study aimed to achieve measures for designing open and semi-open spaces in junior schools with an emphasis on environmental features influencing the mind and behavior of adolescents to promote socialization of these spaces. Case study was used in this study based on the integration of comments related to the subject of the research and based on the results of this study, architectural standards are extracted for the design of open and semi-open spaces in schools to promote the socialization of these spaces. The population in this study included all male students of junior school in the academic year 2011-12 in Shahre Rey, Tehran. Multi-stage cluster sampling method was used in this study and the population in this research were 102 students and 49 teachers. To collect data, a researcher-made questionnaire was used. The data were analyzed by using SPSS after classifying and based on the types of variables and their relations with each other and the following results were obtained after the descriptive analysis of the users’ comments. Primary importance: non-fixed or dynamic elements / green space, smell, temperature, light, and sound, respectively
خلاصه ماشینی:
از سویی اجتماع و تحولات علمی و تکنولوژی پدید آمده همچنین تفکراتی مانند پایداری و نیاز به بهره برداری هرچه بهتر از امکانات و منابع در چگونگی شکل بخشیدن به محیط های مناسب آموزش، به منظور ارتقاءکیفیت استفاده و بازدهی آنها تأثیرات قابل ملاحظه ای خواهند داشت ؛ از طرفی اما آنچه در طراحی مدارس کشورمان مورد غفلت طراحان واقع شده نیز توجه به این نکتۀ اساسی است که یادگیری صرفا در کلاس درس اتفاق نمی افتد، بلکه قسمت مهمی از یافته ها و تجربۀ دانش آموزان از حیات اجتماعی در حیاط مدرسه و خصوصا در فضاهای باز و نیمه باز فضاهای ارتباطی و بینابین راهروها و غیره شکل می گیرد.
روشن تر شدن وظایف و التزامات اجتماعی در کلیت فعالیت و عملکرد بنا، حمایت بیشتر بهره برداران از یکدیگر، از خودبیگانگی کمتر و زمینه ساز شدن برای توسعه دوستی ها و روابط روزمره از دیگر تأثیرات اجتماعپذیری بالاتر فضاهای عمومی معماری بناهای انسانی با ویژگی غیرکارکردی صرف بر شمرده می شود که ایجاد تنوع در عناصر کالبدی فضای عمومی باز و نیمه باز مدارس از جمله رنگ ، مصالح ، بافت ، تناسبات، هندسه شکل و فرم بازشوها و غیره متناسب با روان شناسی مقطع سنی دانش آموزان صورت نمی گیرد.
سال سوم / شماره دوازدهم / زمستان ١٣٩٦ کاربرد نتایج تحقیق این تحقیق باهدف بازشناسی و تعیین الگوهای اجتماعپذیری فضاهای باز و نیمه باز مدارس پسرانه راهنمایی در جهت تقویت تعاملات و کنش های اجتماعی در میان دانش آموزان این مقطع صورت گرفت و آنچه از مطالعات نظری و نمونه های مورد بررسی استخراج می شود، می تواند به عنوان الگویی جهت طراحی فضاها مورد توجه طراحان قرار گیرد.
(
, 
, 
)
