چکیده:
اقتصاد غیررسمی نمودی از تحولات جهان سرمایهداری است که بخش مهمی از اقتصاد را در شهرهای بسیاری از کشورها، بهخصوص کشورهای در حال توسعه تشکیل میدهد و نقش عمدهای در ایجاد اشتغال، تولید و ایجاد درآمد ایفا میکند. اینگونه مشاغل با رشد چشمگیر خود باعث به وجود آمدن معضلات و مشکلات در حوزه مدیریت شهری شده است. هدف این پژوهش، شناسایی وضعیت اجتماعی- اقتصادی شاغلان بخش غیررسمی شهر جیرفت و وضعیت پراکنش آنها در سطح شهر جیرفت با هدف ساماندهی و برنامهریزیهای بعدی است. روش پژوهش حاضر بهصورت توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری دادهها اسنادی- پیمایشی است. در ادامه اقدام به پرسشگری از 130 نفر از شاغلین مشاغل غیررسمی در زمینه وضعیت اجتماعی و اقتصادی و ثبت موقعیت آنها بر روی نقشه بهمنظور تحلیل فضایی و نشان دادن وضعیت تحلیل الگویی، تحلیل خوشهای، عارضه مرکزیت و جهات توزیع این مشاغل در قالب نرمافزار Arc GIS شد. یافتههای حاصل از تحلیل فضایی صورت گرفته بر روی این اقتصاد غیررسمی شهر جیرفت نشان داد که توزیع فضایی این مشاغل به شکل نرمال بوده و به دلیل قرارگیری در امتداد راههای اصلی شهر شکل خوشهای به خود گرفتهاند و توزیع جهتی آنها شمالی- جنوبی بوده و با یک انحراف معیار حدود 68 درصد عوارض را در برمیگیرند.
Informal economy is a reflection of the changes in the capitalist world, especially in developing countries which plays a major role in creating employment, and generating income. This kind of jobs with their impressive growth causes problems in the field of urban management. The aim of this study was to identify the socio-economic situation of the employed informal sector of Jiroft and the status of its distribution in the city aimed to organize the future plans. The method of this study is descriptive-analytic in which the necessary data were collected through documents and work-style. Continuous discussion about the informal jobs of 130 workers in the social and economic situation was performed and its position on the map was located in order to analyze space and show the status of the cluster analysis, pattern analysis, centrality and ways of distribution of this complication in the form of GIS software jobs. Spatial analysis of the findings made on the informal economy of Jiroft indicated that the spatial distribution of these occupations was normal and because of its placement along the main ways of the city, the occupations have taken a cluster shape with a distribution of the South-North direction and with a standard deviation of approximately 68% of the effects of the consequences.
خلاصه ماشینی:
تحلیلی بر پراکنش فضایی مشاغل غیررسمی در شهرها (مطالعه موردي: شهر جیرفت) تاریخ دریافت مقاله: 90/11/59 تاریخ پذیرش نهایی مقاله05/08:/69 غلامعلی خمر (استادیار رشته جغرافیا و برنامه ریزي شهري دانشگاه سیستان و بلوچستان) زهرا سیدي (کارشناس ارشد رشته جغرافیا و برنام هریزي شهري، دانشگاه سیستان و بلوچستان) چکیده اقتصاد غیررسمی نمودي از تحولات جهان سرمایه داري است که بخش مهمی از اقتصاد را در شهرهاي بسیاري از کشورها، به خصوص کشورهاي در حال توسعه تشکیل می دهد و نقش عمد هاي در ایجاد اشتغال، تولید و ایجاد درآمد ایفا می کند.
یافت ههاي حاصل از تحلیل فضایی صورت گرفته بر روي این اقتصاد غیررسمی شهر جیرفت نشان داد که توزیع فضایی این مشاغل به شکل نرمال بوده و به دلیل قرارگیري در امتداد راه هاي اصلی شهر شکل خوشه اي به خود گرفت هاند و توزیع جهتی آ نها شمالی - جنوبی بوده و با یک انحراف معیار حدود 86 درصد عوارض را در برم یگیرند .
اقتصاد غیررسمی پس از جنگ جهانی دوم و به دنبال حضور گسترده دولت در عرصـه اقتصـاد و در نتیجه ایجاد انگیز ههاي قوي در عاملان اقتصادي براي حرکت به سمت بخش غیررسمی مورد توجه قرار گرفت و طی دهه هاي اخیر ،ادبیات آن پیشرفت قابل توجهی داشته و اقتصاددانان بـا پـی بردن به اهمیت این موضوع ،کوشید هاند به بررسی و تحقیق بیشتر و معرفی روش هاي مناس بتر به تخمین آن بپردازند((Esfandiari:2002 علاوه بر این با مروري بر ادبیات موضوع می توان دریافت که در متون مختلف واژه اقتصاد غیررسمی با اشکال مختلف ازجمله اقتصاد زیرزمینی، سایه اي ،ثبت نشده،گزارش نشده، مشاهده نشده، غیرقانونی، غیرقابل مشاهده، پنهان، موازي، سیاه، ثانوي ،نامنظم و نابازاري استفاده شده است(جعفري صمیمی واکبري .