بررسی تطبیقی جنبه‌های معناشناسی و هستی شناسی زیبایی از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا مقاله

معناشناسی زیبایی شاخصه اولی است که ابن سینا آن را به عنوان الگویی از زیبایی مطرح می‌کند. از دیدگاه وی زیبایی، غایت فی نفسه نیست و در ارتباط با خداوند است که دارای ارزش می‌شود، و منشأ همه زیبایی‌ها واجب تعالی است. همچنین نظم، تناسب و اعتدال شرایط تحقق زیبایی است و موجودی زیباست که کمال شایسته خود را داشته باشد و زیبایی مساوق با وجود و امری عینی و مشکک است. ملاصدرا زیبایی را عین وجود می‌داند و قائل به اصالت، تشکیک و اشتداد زیبایی است. از نظر وی منشأ همه زیبایی‌ها خداوند است و هر زیبایی و کمالی پرتوی از زیبایی و کمال خداوند است. بنابراین با وجود اینکه هر دو فیلسوف در مورد زیبایی غالباً نظرات مشابهی دارند اما با توجه به نظام فلسفی آن دو، در بعضی از موارد در بیان مسائل تفاوت‌هایی دیده می‌شود.

از ديدگاه وي زيبايي امري است که با وجود مرتبط است و هر چيزي که وجـود دارد زيباست و اين زيبايي محدود به زيبايي حسي نميشود بلکه با توجه به خدا محور بـودن زيبايي از ديدگاه وي، معتقد است که زيبايي در ارتباط با خداوند اسـت کـه داراي ارزش ميشود و زيبايي حقيقي اوست و منشأ همه زيباييها حق تعالي است . لذا هدف از انجام چنين پژوهشي اين است که ديدگاه و نوع تفکر انديشـمندان مسـلمان پيرامون مباحث زيبايي شناسي را با توجه به نظام فکري آن هـا کـه عنصـر ايمـان نقـش برجسته اي را ايفا ميکند مورد بررسي قرار گيرد تا گامي به سوي تدوين زيبايي شناسـي فيلسوفان اسلامي به حساب آيد و اين امر در مورد ابـن سـينا و ملاصـدرا بـه عنـوان دو فيلسوف بزرگ و تأثيرگذار بر انديشه فيلسوفان بعد از خود ضروري به نظر ميرسد. برداشت ديگري که بـا توجـه بـه سـخن ذکرشـده از ابـن سـينا و بـر اسـاس مبـاني وجودشناسي او ميتوان داشت اين است که زيبايي امري مشکک و ذو مراتـب اسـت ؛ بـه اين صورت که واجب الوجود که در رأس سلسله مراتب هستي و بـالاترين مرتبـه وجـود قرار دارد، زيباترين است و ساير ممکن الوجودها بر اساس مرتبه وجودياي کـه دارنـد از زيبايي برخوردار هستند، بنابراين زيبـايي در همـه موجـودات وجـود دارد امـا درجـه آن متفاوت است و اين يعني مشکک بودن زيبايي .