بررسی اکتساب توکل از منظر فقه الاخلاق مقاله

اکتساب فضیلت توکل در سلوک معنوی و آرامش درونی و رفع مشکلات معیشتی اهمیت ویژه‌ای دارد و ناآگاهی نسبت به آن سبب انحراف و افراط خواهد شد. نوشتار حاضر با روش کتابخانه‌ای به دنبال واکاوی فقهی توکل و تبیین حکم فقهی آن است که در راستای نظریه «فقه الاخلاق» گام برمی‌دارد که به نوعی می‌تواند الگویی برای پژوهش در این زمینه باشد. نتایجی که از پژوهش‌های انجام شده به دست آمده، این است که توکل به معنای واسپاری معتمدانه امور به خداوند است و رجحان ذاتی دارد. در آیات و روایات فراوانی دستور آشکار به توکل بر خدا آمده است؛ همچنین عقل به شخص ضعیف و ناآگاه نسبت به مسیر، حکم می‌کند که به فرد قوی اعتماد کند و در صورت عدم اعتماد، مورد سرزنش عقل و عقلا قرار می‌گیرد. از سوی دیگر وجوب مراتب بالای توکل برای عموم مستلزم عسر و حرج است. نتیجه آنکه براساس ادله، اکتساب توکل در مراتب اولیه واجب و در مراتب بالا راجح است.