چکیده:
نظریه های مکاتب زیبایی شناسی مکاتب فلسفی هر یک به تعریف مفهوم زیبایی و تبیین فرآیند ادراک آن پرداخته اند. در نظریه های زیبایی شناسی مکاتب فلسفی غرب، همگی با تحلیل معرفت شناختی مفهوم زیبایی، زیبایی را امری محسوس و سوبژکتیو دانسته اند. امّا در عرفان اسلامی شاهد رویکردی متمایز به مساله زیبایی و ادراک آن هستیم. در نگرش عرفانی، حقیقت و هستی انسان و عالم که عالم را تجّلی حسن و جمال الهی می داند. عالم یکپارچه زیباست و زیبایی نه امری معرفت شناختی و سوبژکتیو می باشد، بلکه امری وجود شناختی و ابژکتیو است. هنر و زیبایی برای شاعر عارفی همچون مولانا تجربه ایی است که در آن زیبایی نه یک مفهوم خاص بلکه عبارت است از حقیقت زنده یگانه ای که انسان را به ذات حق نزدیک می کند و وسیله ایی برای درک و شناخت حقیقت، آراء و نظریات مولانا دربارۀ زیبایی صرفا دین مدارانه و اسلامی و هنر و زیبایی تحت الشاع نوعی خداشناسی عرفانی است. در این پژوهش که به شیوه کتابخانه ایی صورت گرفته است، با استناد و استشهاد به مثنوی و غزلیات شمس تبریزی، به اجمال این نگرش خاص را بیان شده است. نتایج پژوهش در بر دارنده این است که ادراک زیبایی نزد مولانا لذّت حسی نیست بلکه راهی است به سوی هدایت و اتصال به مبدا وجود، خیر، و زیبایی. از نظر او، بحث هنر و زیبایی تحت الشعاع نوعی خداشناسی عرفانی است. همچنین، مولانا درک جایگاه حسن و زیبایی در عالم را برای کسی که انسی با آن ندارد و از آن عالم بی خبر است دشوار بلکه غیر ممکن می پندارد که وجود حقیقی و زیبایی را به مساوات هم می داند که در واقع عالم تجّلی و ظهور خداوند در این عالم ناسوت است.
اهداف تحقیق:
1-بررسی آراء و نظریات مولانا درباره زیبایی در مثنوی و غزلیات شمس.
2-بررسی مسئله زیبایی و ادراک آن در عرفان اسلامی.
سوالات تحقیق:
1-برداشت ها و تعابیر مولانا درباره امر زیبا و زیبایی در مثنوی و غزلیات شمس چگونه است؟
2-مسئله زیبایی و ادراک آن در عرفان اسلامی چطور بیان شده است؟
Abstract The theories of aesthetic schools of philosophical schools each have defined the concept of aesthetics and explained its perceptional process. In the aesthetic theories of the Western philosophical schools, by the epistemological analysis of the concept of beauty, have considered aesthetics as tangible and subjective. But in Islamic theology we see a distinct approach to the question of beauty and its perception. In the theological attitude, the truth and the existence of man and the world around him is regarded as the manifestation of goodness and divine glory. The unified universe is beautiful and beauty is not an epistemological and subjective matter, but an ontological and objective one. Art and beauty for the mystic poet like Rumi is an experience in which beauty is not a specific concept but a unique living truth that brings man closer to the essence of truth and a means of understanding and perceiving Rumi's truth, ideas and theories about beauty is merely a religious and Islamic; moreover, art and beauty are dominated by a divine theology.In this research, which has been accomplished via library method, by citing and quoting Masnavi and Shams Tabrizi's sonnets the mentioned feature is regarded upon and summarized. The results of the study imply that Rumi's perception of beauty is not sensual pleasure but a way to guide and connect to the source of existence, goodness, and aesthetical beauty. For him, the discussion of art and beauty is outshone by a divine theology. Also, Rumi makes it challenging for anyone with no humanity to be aware of the place of goodness and beauty in the universe, but also considers it impossible to know the true and aesthetic existence on an equal footing, which is in fact the indicator and manifestation of God in this worldly universe. Research aims: 1- The examination of Rumi's views on beauty in Masnavi and Shams' sonnets. 2- To Study the concept of beauty and its perception in Islamic theology. Research questions: 1. What are Rumi's conceptions and interpretations of the aesthetical beauty in Masnavi and Shams' sonnets? 2. How is the issue of beauty and its perception expressed in Islamic theology?
(
, 
, 
)
