چکیده:
به دلیل نگرش جزءگرایانه در تحلیل مسائل، بهرهگیری از روشهای کمی و مدلهای ریاضی برای سهولت درک و شناخت پیچیدگیهای مسائل و مشکلات مناطق، اجتناب ناپذیر مینماید. از آنجا که برنامهریزی منطقهای نیاز به درک درستی از موقعیت مناطق مختلف در ابعاد گوناگون توسعه میباشد؛ هدف پژوهش حاضر، بهرهگیری از رویکرد کمیگرایانه در ارزیابی توسعهمندی شهرستانهای استان اردبیل متناسب با ابعاد مختلف توسعه، میباشد. برای سنجش وضعیت توسعهیافتگی مناطق، شاخصهای بسیاری وجود دارد. هر یک از این شاخصها، دارای ارزش و اهمیت خاصی میباشند که با توجه به هدف و روش مطالعه، مورد استفاده قرار میگیرند. پژوهش حاضر، با استفاده از ۶۰ شاخص (در بخشهای بهداشتی-درمانی، زیرساختی، فرهنگی و اقتصادی) به سنجش وضعیت توسعهیافتگی و مقایسه تطبیقی پارامترهای توسعهیافتگی در بخشهای مختلف در شهرستانهای استان اردبیل، میپردازد. روش تحقیق بهصورت توصیفی– تحلیلی بوده که برای تجزیه و تحلیل دادهها از راهحل توافقی و بهینهسازی چندمعیاره استفاده شده است. مطابق با نتایج کلی حاصل شده، وضعیت توسعهمندی شهرستانهای استان اردبیل، نامتعادل است و این وضعیت در بخشهای مختلف توسعه (بهداشتی- درمانی، زیرساختی، فرهنگی و اقتصادی) نیز، مشهود میباشد. همچنین، کمترین میزان انحراف معیار و دامنه ارزشهای توسعهیافتگی شهرستانها در بخش اقتصادی توسعه ارزیابی شده است که بازگوکننده نزدیکی نسبی شهرستانها در این بخش از توسعه میباشد.
The use of quantitative methods and mathematical models is inevitable to facilitate understanding the intricacies of issues and problem the areas, due to component-oriented attitude to issues. Since the regional planning requires understanding of different areas position to each other in terms of development, the aim of this study is using the component-oriented approach to evaluate the development of Ardabil townships. There are many indicators to measure the situation of development of regions. Each of these indicators are valuable and important that are used with respect to the objectives and methods. This study takes action to measure the development condition and comparative comparison of the parameters of different parts of development in townships of Ardebil province uses 60 indicators (in sectors health, infrastructure, cultural and economic). The research method is descriptive - analytical that is used Multi-attribute technique to data analysis. In accordance with the overall results achieved, the development condition of the townships of Ardabil province is unbalanced and this situation is evident in various development sectors (health, infrastructural, cultural and economic). The minimum value of the standard deviation and amplitude the development of townships has been assessed in economic sector that reflect the relative closeness of townships is in this part of the development.
خلاصه ماشینی:
راه حل توافقي و بهينه سازي چند معياره در اولويت بندي توسعه فضايي (مورد پژوهي: شهرستان هاي استان اردبيل ) فرهاد برندک ٢، سيد علي حسيني 3 چکيده به دليل نگرش جزءگرايانه در تحليل مسائل ، بهره گيري از روش هاي کمي و مدل هاي رياضي براي سهولت درک و شناخت پيچيدگي هاي مسائل و مشکلات مناطق ، اجتناب ناپذير مي نمايد.
مطابق با نتايج کلي حاصل شده ، وضعيت توسعه مندي شهرستان هاي استان اردبيل ، نامتعادل است و اين وضعيت در بخش هاي مختلف توسعه (بهداشتي - درماني ، زيرساختي ، فرهنگي و اقتصادي ) نيز، مشهود مي باشد.
از اين رو ارزيابي برخورداري شهرستان هاي استان اردبيل از شاخص هاي توسعه (زيرساختي، بهداشتي-درماني، اقتصادي و فرهنگي) مهم و ضروري تلقي شده و هدف اصلي پژوهش قلمداد ميشود.
اگر در يک مسئله تصميم گيري چند معياره ، N معيار و M گزينه وجود داشته باشد، به همين منظور انتخاب بهترين گزينه با استفاده از اين روش به شرح ذيل ميباشد: مرحله اول : تشکيل ماتريس تصميم با توجه به تعداد گزينه ها و ارزيابي همه گزينه ها براي معيارهاي مختلف ، که در آن xij معرف نمره خام گزينه i ام در معيار jام است ، ماتريس تصميم به صورت زير تشکيل ميشود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٣.
در پژوهش حاضر براي سنجش ميزان برخورداري شهرستان هاي استان اردبيل از شاخص هاي توسعه از ٦٠ شاخص طبقه بندي شده در ٤ مولفه اصلي بهداشتي- درماني، زيرساختي، فرهنگي و اقتصادي، استفاده شده است .