چکیده:
بخش مشاغل یکی از بخشهای تأمینکننده مالیات است که به دلیل اهمیت و گستردگی میتواند سهم زیادی در تأمین درآمدهای مالیاتی دولت داشته باشد. هدف این پژوهش بررسی نقش حسابداری ذهنی در رفتار مالیاتی خویشفرمایان است. این پژوهش از نوع پژوهشهای پیمایشی است و جامعه آماری پژوهش را مؤدیان حقیقی استان فارس در سال 1398 تشکیل میدهند. نتایج حاصل از آزمون فرضیهها با استفاده از نمونهای شامل 184 مؤدی حقیقی و با بهرهگیری از نرمافزار R بیانگر این است که خویشفرمایان در استفاده از حسابداری ذهنی و محاسبات مربوط به مالیات با یکدیگر متفاوت هستند؛ از این رو، مالیاتدهندگان حقیقی را میتوان به دو گروه تفکیککنندگان و یکپارچهکنندگان تقسیم کرد. همچنین نتایج بیانگر این است که بین حسابداری ذهنی مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر، مالیاتدهندگان با احتمال بیشتری برای مالیات بر ارزش افزوده، نسبت به مالیات بر درآمد، حساب ذهنی جداگانه در نظر میگیرند. افزون بر این، رابطه مثبتی بین دانش مالیاتی و استفاده از حسابداری ذهنی و همچنین بین حسابداری ذهنی و تمکین مالیاتی وجود دارد. با توجه به نتایج بدست آمده، در راستای تأمین درآمدهای مالیاتی دولت، توجه به عواملی مانند ارتقای دانش مالیاتی مؤدیان حقیقی که میتواند بر حسابداری ذهنی و تفکیک ذهنی مالیات قابل پرداخت از درآمد توسط آنها تأثیرگذار باشد، حائز اهمیت ویژهای است.
The business income tax is major source of tax revenues due to its importance and size. The purpose of this research is to investigate the role of mental accounting in shaping tax behavior of self-employed taxpayers. This is a survey research and the statistical population is comprised of individual taxpayers in Fars province in 2019. Hypothesis testing using R based on a sample of 184 small business owners revealed that self-employed taxpayers vary in how they use mental accounting and do tax calculations. They can be divided into segregators and integrators. Furthermore, the results revealed a significant difference between mental accounting of income tax and value-added tax (VAT). Taxpayers are more likely to segregate their mental accounts for VAT than they do for income tax. In addition, there is a positive relationship between tax knowledge and using mental accounting and a positive relationship between mental accounting and tax compliance. Therefore, it is important for the government to promote small business owners’ knowledge that can influence their mental accounting and, in turn, their tax compliance.
خلاصه ماشینی:
به عبارت ديگر، خويش فرمايان در صورت استفاده از يک حساب ذهني جداگانه براي پرداخت هاي آتي ماليات بر درآمد يا ماليات بر ارزش افزوده وصول شده ، نسبت به ساير ماليات دهندگان راحت تر و صحيح تر ماليات خود را اظهار ميکنند.
از اين رو، هدف پژوهش حاضر بررسي تفاوت هاي خويش فرمايان در استفاده از حسابداري ذهني و همچنين بررسي وجود تفاوت احتمالي در تفکيک ذهني ماليات بر درآمد و ماليات بر ارزش افزوده است .
نتايج بيانگر اين است که تفکيک ذهني رابطه مثبتي با سن ، نگرش مثبت نسبت به ماليات و تمکين مالياتي گزارش شده توسط افراد مورد آزمون دارد.
به عبارت ديگر، انتظار بر اين است که خويش فرمايان با دانش مالياتي بالاتر با احتمال بيشتري از يک حساب ذهني جداگانه براي پرداخت هاي آتي ماليات بر درآمد يا ماليات بر ارزش افزوده وصول شده استفاده کرده و دانش مالياتي به آنها کمک کند که در ذهن خود ماليات قابل پرداخت را از درآمد تفکيک کنند.
نتايج حاصل از آزمون t نمونه هاي همبسته نيز، که در جدول ٤ ارائه شده است ، بيانگر اين است که با توجه به ميزان معناداري، بين حسابداري ذهني ماليات بر درآمد و ارزش افزوده تفاوت معناداري وجود دارد.
جدول ٤: نتايج حاصل از آزمون t نمونه هاي همبسته (به تصویر صفحه مراجعه شود) فرضيه سوم پژوهش بيانگر اين است که دانش مالياتي رابطه مثبتي با حسابداري ذهني دارد.
Mental accounting of selfemployed taxpayers: on the mental segregation of the net income and the tax FinanzArchiv: Public Finance Analysis 69:412±38.