چکیده:
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی اسلامی به شیوههای نوین و فعال بر هوش اخلاقی نوجوانان دختر مقطع متوسطه انجام گرفته است. طرح پژوهش نیمه تجربی و از نوع پیشآزمون-پسآزمون با گروه گواه میباشد. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر نوجوانان دختر مقطع متوسطه دوره اول ناحیه 3 شهر اصفهان بوده است که با استفاده از نمونهگیری دردسترس مبتنی بر ملاک های ورود و خروج تعداد 50 نفر به تصادف انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. در ابتدا هر دو گروه در مرحله پیش آزمون به پرسشنامه هوش اخلاقی لنیک و کیل(2005) پاسخ دادند سپس گروه آزمایش در 12 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش قرار گرفت؛ در حالی که هیچ مداخلهای برای گروه گواه انجام نشد. هر دو گروه مجدداً در مراحل پسآزمون و پیگیری توسط پرسشنامه مذکور ارزیابی شدند. دادهها با استفاده از روش تحلیل اندازههای تکراری مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که مهارتهای زندگی اسلامی به شیوه نوین و فعال نمرات هوش اخلاقی و مؤلفههای آن شامل عمل کردن مبتنی بر اصول، ارزشها و باورها، راستگویی، استقامت و پافشاری برای حق، مسئولیت پذیری برای تصمیمات شخصی، اقرار به اشتباهات، خدمت به دیگران، بخشش اشتباهات خود و دیگران، وفای به عهد و علاقه مند بودن به دیگران را در مرحله پس آزمون و پیگیری افزایش داده است (05/0≥p). میتوان بیان نمود که از آموزش مهارتهای زندگی مبتنی بر مبانی اسلامی به شیوههای فعال و نوین میتوان در جهت افزایش هوش اخلاقی نوجوانان دختر استفاده نمود.
Purpose: The purpose of the study is to determine the effectiveness of Islamic life skills education on moral intelligence of girl adoleccents. Methods: The research have a quasi-experimental design with pre-test، post-test and a control group. The study population includes middle school girl adoleccents in area 3 of Esfahan city the school so that by convenience sampling method 50 of them are selected and randomly dividing into experimental and control groups. Both groups، at the pre-test stage responding to Lenik and Kill Moral Intelligence Scale (2005);Then, the experimental group went under 16 sessions (two 60-minute sessions weekly) of Islamic life skills training while there was no intervention for the control group. Both groups were re-evaluated in the post-test and follow-up stages by the mentioned scale. The data were analyzed by the statistical method of repeated measures analysis of covariance. Results: The results of Repeated Measures analysis show that Islamic life skills education have increased the scores of moral intelligence and its related dimensions including acting based on principles، truthfulness، endurance and insistence for the right، responsibility for personal decisions، confessing to mistakes، serving others، forgiving oneself، and forgiving others، commitment and interest to others in the post-test and follow up stages (p
خلاصه ماشینی:
همچنین پرورش ویژگیهاي شخصیتی استوار نیز در گرو تقویت هوش اخلاقی ا > پژوهشهای متعدد در این زمینه نشان میدهند که آموزش مهارتهای زندگی، اثربخشی و سودمندی پایداری در زمینههایی نظیر تحول سالم خو 3 s"/>s"/>، 2003)، تقویت عزتنفس (و 4 i"/>i"/> و همکاران، 19 - Lennick & Kiel - WHO - Lickers - Wichroski کنترل مشکلات، فعالیت در جهت رسیدن به اهداف، بهبود زندگی خانوادگی، تغییر مثبت در توانایی تصمیمگیری، خودپنداره مثبت، مسئولیتپذیری، برنامهریزی برای آینده (آلبرتین 1 و همکاران، 2002)، پیشگیری از رفتارهای پرخطر (اسمیت 2 و همکاران، 2004) و گرایش به بزهکاری (عیسینژاد و ستودهزاده، 1396)، مقابله با استرس (لطیفی، عابدی، قلمکاریان و رحمانی، 1393) و حتی هوش اخلاقی (افشاریپور و مهدیزاده، 1394؛ بابایی، گودرزی و شاطریان، 1393) دارد.
توجه به ظرفيت دين و آموزههای الهي در تقويت اثربخشي درمانهای روانشناختی رايج در سالهاي اخير در کشورهای اسلامی نيز مورد توجه روزافزون قرار گرفته است که ازجمله آنها ميتوان به آموزش مهارتهای مثبتاندیشی مبتنی بر رویکرد اسلامی بر بلوغ عاطفی و شکیبایی نوجوانان (حاجحسینی، جعفری و محمدی، 1396)، آموزش قرآن کریم بر بهبود شیوههای مقابله با فشار روانی در نوجوانان (تقیلو، 1397)، مدل رواندرماني تلفيقي فرهنگي ـ ديني براي درمان افسردگي و اضطراب بيماران مسلمان مالزيايي (راز 7 minah"/>minah"/>، 1998)، رواندرماني ديني (اسلامي) براي بيماران افسر 8 Varma"/>Varma"/>، 1995)، رواندرماني تقويتشده با ايمان اسلامی براي مهاجرين در کشو 9 ; Rashidi"/>; Rashidi"/>، 2003)، اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ آﻣﻮزش ﻣﻬﺎرتﻫﺎی زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺮ سازگاری ﻓﺮزﻧﺪان ﺷﺎﻫﺪ و اﻳﺜﺎرﮔﺮ (حاتمی و کاوسیان، 1392) و اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی بر هوش اخلاقی فرزندان دختر مقطع متوسطه شهدا، جانبازان و ایثارگران (افشاریپور و مهدیز - Albertyn - Smith - Paynter - Lukoff, Lu, Turner - Oman & Reed - Koeing & Larson - Ruzali, Hasanah, Aminah - Azhar & Varma - Karter & Rashidi کرد.