چکیده:
عبدالرحمن بن خلدون, تاریخنگارء و جامعه شناس مسلمان سده هشتم هجری,» و دوره میانه
مغرب اسلامی است که به محبوبیت ویژه‌ای در میان تاریخ‌پژوهان غرب دست یافت. وی
بی‌تردید از سوی خاورشناسان اروپایی کشف شدء حال آن‌که در بین هم کیشانش گم‌نام می
بود. او نخستین کسی است که به تاریخ به دیده انتقادی نگریست؛ آثار تاریخنگارانه پیشینیانش
را مورد حملات شدید نقد قرار داد. با اینکه برخی او را فیلسوف مورخ دانسته‌اند». وی
هیچگاه به دنبال آن نبوده استء بلکه او قطعا در پی نگاشتن تاریخ جوامع مسلمان بر اسلوب
علم الاجتماع بود. او در این امر» محرک اصلی و بنیادین تاریخ را عصبیت قلمداد کرده و در
کنارش ایدئولوژی را نیرومند جلوه می‌دهد. نظریه تاریخی‌اش مارپیچی است؛ یعنی» دولت‌ها
سیری از جوانی را تا به پیری و کهنسالی و مرگ طی می‌کنند. ما در این پژوهش که سرشت
تاریخی دارد» می‌کوشیم تا به شناخت مجمل و موجزی از او با روش تحلیلی - توصیفی
دست یازیم. در این امر کتاب مقدمه وی در کنار سایر پژوهش‌ها به زبان‌های انگلیسی؛
عربی» فارسی و ترکی بررسی انتقادی خواهند شد.
خلاصه ماشینی:
عبدالرحمن‌بن‌خلدون: سیری بر آراء وی در تاریخ محمد ارکیان 1 چکیده عبدالرحمن بن خلدون، تاریخنگار، و جامعه شناس مسلمان سده هشتم هجری، و دوره میانه مغرب اسلامی است که به محبوبیت ویژه‌ای در میان تاریخ‌پژوهان غرب دست یافت.
(عبدالغنی: ص 10) مشهورترین کار علمی وی، تصنیف اثر کتاب العبر و دیوان المبتداء و الخبر فی ایام العرب و العجم و البربر و من عاصرهم من ذوی السلطان الاکبر، که به مقدمه ابن خلدون شهرت دارد یا به تاریخ عام،(همان: ص 29) که در 1377م تکمیل شده است.
Soyar and Gilbert: 14) با اینکه ابن‌خلدون توسط ملت و جامعه خویش مغفول مانده، توسط اروپاییان شناخته‌تر می‌شود،( Hannoum, 2003 : 68) به گفته بروس لاورنس 1 ابن خلدون خالق شرق شناسی است(Bruce.
) مصنف العبر از سوی جهان غرب کشف و شناخته شد، و در نهایت تبدیل به یک محقق و قهرمان جهانی گردید،( Maaike:247) از سوی برخی‌ها نیز از همان جوامع نقدهایی بر او وارد شد؛ کسانی چون فلیشر 2 وی را متهم به دانش اندک می‌کردند و توجه نخبگان عثمانی را علتی بر شهرت ابن خلدون تلقی می‌نمودند.
ازین رو، روابط آنان با یکدیگر بسیار تنگاتنگ است، به گونه ای که دعوت دینی نیز بی عصبیت حاصل نگردد؛ او در این باره می‌نویسد: «روش پیامبران در دعوت مردم بسوی خدا نیز بر همین اصل متکی است که دعوت ایشان به پشتیبانی عشایر و جمعیت ها پیش می‌رود».
در این میان، فلسفه تاریخ ابن خلدون، به معنای دقیق کلمه، «مارپیچی» است.
(
, 
, 
)
