چکیده:
تاریخنگاری محلی دوره قاجار، تحت تاثیر تحولات سیاسی-اجتماعی این دوره دگرگونیهایی یافت. این پژوهش به تاریخهای محلی پسامشروطه میپردازد و ضمن معرفی 6 اثر در این دوران سه شاخص ملیگرایی (باستانگرایانه)، بازتاب وقایع سیاسی مشروطه در این آثار و فقدان نگرش و چشمانداز برونمرزی در آنهارا مورد بررسی قرار میدهد. هدف این پژوهش آن است که بررسی کند تاریخهای محلی پسامشروطه تا چه حد تحت تاثیر جنبش مشروطه بوده اند و مواضع نویسندگان آنها در این خصوص چگونه بوده است. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانهای و با شیوه توصیفی، تحلیلی به بررسی دادهها پرداخته است. دستاورد این پژوهش حاکی از آن است که تاریخ بختیاری و تاریخ دلگشای اوز طرفدار مشروطه و تاحدی آشنا با مفاهیم ملیگرایی و بهگونهای وقایع مشروطه در آنها بازتاب یافته ولی دواثر مخالف مشروطه، آثارالرضا و تاریخ نصف جهان به ملیگرایی و وقایع مشروطه بیاعتنا بوده و دو اثر بندرعباس و خلیجفارس و تاریخ لارستان که موضعی بیطرفانه ابراز کرده اند؛ ملیگرایی را بازتاب داده اما به وقایع مشروطه نپرداخته اند وتمامی آنها چشم اندازی گسترده وبرون مرزی نداشته اند.
Local historiography of the Qajar period underwent changes under the influence of socio-political developments of this period. This research deals with local post-constitutional histories and while introducing 6 works in this period, three indicators of nationalism (archaism), the reflection of constitutional political events in these works and the lack of attitude and foreign perspective in these works are examined. The purpose of this study was to what extent local post-constitutional histories were influenced by the constitutional movement and what was the position of their authors in this regard. This research examined the data using a library method and a descriptive-analytical method. The results of this study indicate that the history of Bakhtiari and the disappointing history of pro-constitutional Evaz and somewhat familiar with the concepts of nationalism and in some way reflected the constitutional events, but the two anti-constitutional works, Asar Al- Reza and Half-the-world history to nationalism and constitutional events are indifferent. Bandar Abbas and the Persian Gulf and the history of Larestan, which expressed a neutral position reflected nationalism but did not address the constitutional events.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش با معرفی ٦ اثر از تاریخ نگاری محلـی پسامـشروطه ، سه شاخص را در آنها بررسی می کند: ملی گرایی (باستان گرایانه )؛ بازتاب وقایع سیاسی مشروطه در این آثار؛ و فقدان نگرش و چشم انداز برون مرزی .
علاوه بر آن حسن آبادی با نگارش مقاله ای با عنوان «درآمدی بر ریخت شناسی محلـی نگـاری در تـاریخ معاصر ایران » (١٣٩٣) بـه ایـن موضـوع پرداختـه اسـت و منـصوربخت در مقالـه ای «بررسـی شاخصه های نوین تاریخ نگاری محلی در آثار اعتمادالسلطنه » (١٣٩٦)، به آثار تاریخ محلـی وی توجه کرده است .
تاریخ نویسی محلی مقارن مشروطه برای بررسی تاریخ نویسی محلی پس از پیروزی مشروطه برای دست یـابی بـه اطلاعـات کلـی آثاری که در قالب محتوایی تاریخ محلی و در بازة زمانی مدنظر نگارش شده ، ویژگی هـای ایـن آثار در قالب جدول زیر تنظیم شده است : تاریخ های محلی پس از مشروطه {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} تاریخ نگری و تاریخ نگاری ، سال ٢٩، شماره ٢٤، پاییز و زمستان ١٣٩٨ / ٢١٧ در دورة سلطنت مظفرالدین شاه تا پایان قاجاریه جامعۀ ایران دوره نسبتاً متفـاوتی را پـشت سر گذاشت .
مورخان تاریخ محلی پیش از مشروطه تا حدی به آن توجـه داشـته ؛ نیـز در آثـار خـود بـه تـأثیر دول بیگانـه و عملکـرد دولت های دیگر بر وقایع داخلی کشور اشاراتی کرده اند؛ اما در آثاری که در این پژوهش به آن پرداخته شده ، نویسندگان چشم اندازی محدود به داخل کشور داشته اند.
[In Persian] Historical Perspective & Historiography, Vol. 29, No. 24, 2020 Alzahra University, http://hph.