چکیده:
بیشک قرآن کریم کتابی است مقدس که برای هدایت بشر نازل گشته تا راه و روش زندگی و نیل به کمال را به او نشان دهد و افزون بر این، کتابی است که فصیحترین و بلیغترین اسلوبهای بیانی در آن بهکار رفتهاست. واضح است که تدقیق در این روشهای بیانی در فهم و درک بهتر آیات قرآن بسیار مؤثراست؛ از جملة این روشها که بهوفور در قرآن بهکار رفته، استعاره است. در این میان، مترجم قرآن باید تلاش کند با آگاهی کافی، موضوع استعاره و استفاده از نظرات علمای بلاغت و مفسران و نیز محققان قرآنی و با بهرهگیری از روشهای مناسب ترجمه، نسبت به انتقال شایستة آن به زبان مقصد مبادرت نماید. این تحقیق بر آن است تا ضمن بررسی روشهای ترجمة استعاره در برخی از مشهورترین ترجمههای فارسی معاصر قرآن (مکارم شیرازی، مشکینی، گرمارودی، فولادوند، معزّی، صفارزاده، قمشهای، انصاریان، خرمشاهی و صادقی تهرانی)، آنها را نقد و ارزیابی نماید تا پس از بیان نکات ضعف و قوّت هر یک، شاخصترین روش ترجمه را در صنعت استعاره معرفی نماید.
The Quran is undoubtedly a holy book that has been revealed to lead mankind and to present the proper way of living and attainting perfection. Furthermore, it this book which enjoys the most eloquent and subtle styles of expression. It is clear that examining these methods and styles would lead to a better understanding of the ayahs of the Quran. One such method that which has been widely used in the Quran is that of metaphor. The translators of the Quran must strive to appropriately render these metaphors through an adequate awareness of the concept of metaphors and by referring to the comments of rhetoric scholars and interpreters and researchers of the Quran, as well as employing suitable translation methods. The present study was designed to review the methods for translating metaphors in some of the most famous contemporary Persian translations of the Quran: Makarem Shirazi, Meshkini, Garmaroudi, Fooladvand, Moezzi, Safarzadeh, Ghomsheei, Ansariyan, Sadeghi Tehrani, and Khoramshahi. The study critiques and evaluates each translation and presents the most prominent method of translation with regards to metaphors after mentioning the strengths and weaknesses of each translation.
خلاصه ماشینی:
ايـن تحقيـق بـر آن اسـت تـا ضـمن بررسـي روش هـاي ترجمـۀ اسـتعاره در برخـي از مشهورترين ترجمه هاي فارسي معاصر قرآن (مکارم شيرازي، مشکيني، گرمارودي، فولادوند، معـزّي، صفارزاده ، قمشه اي، انصاريان ، خرمشاهي و صادقي تهراني)، آن ها را نقد و ارزيابي نمايد تا پس از بيان نکات ضعف و قوّت هر يک ، شاخص ترين روش ترجمه را در صنعت استعاره معرفي نمايد.
لـذا در بـين ترجمه هاي فوق ، به ترتيب ترجمـۀ مکـارم شـيرازي معـادل ترجمـۀ معنـايي اسـتعاره را بـه منظور فهم مناسب تري براي فارسي زبانان در زبـان مقصـد بيـان کـرده اسـت و صـفارزاده ، انصاريان و خرمشاهي ذيل اين آيه به ترجمۀ تحت الّلفظـي همـراه بـا اضـافه هـاي تفسـيري ترجمه کرده اند که نسبت به ترجمـۀ تحـت الّلفظـي صـرف (مثـل گرمـارودي، فولادونـد، معزّي و صادقي تهراني) که کلمه به کلمه ترجمه کـرده انـد، قابـل فهـم تـر و رسـاتر اسـت .
چنان که بيان شد، بهتـرين ترجمـۀ اسـتعاره ، برگـردان آن بـه معـادل و برابـر اسـت کـه مترجم ها به اين امر اهميت نداده اند و اين بي توجهي بدين دليل است که تنهـا راه رسـاندن معني از طريق ترجمۀ معنايي حاصل مـي شـود و ديگـر ترجمـه هـا، اعـمّ از تحـت الّلفظـي، تحت الّلفظي با افزوده هاي تفسيري، معادل و برابر براي ترجمۀ اين استعاره کارايي ندارد.
همچنين ، آقايان مکارم شـيرازي، مشـکيني، فولادونـد، خرمشـاهي، انصـاريان ، قمشـه اي و صادقي تهراني در ترجمۀ خود به لفظ مستعارٌله ، يعني معناي استعاره توجه داشته اند کـه در انتخاب واژة مناسب بعد از خانم صفارزاده قـرار دارنـد و ايـن نسـبت بـه ترجمـۀ معـزّي و گرمارودي که به لفظ مستعارٌمنه (ترجمۀ تحت الّلفظي) يعنـي «فروخـور» توجـه داشـته انـد؛ چراکه رسيدن به مراد آيه مقبوليت بيشتري در ذهن مخاطب دارد.