چکیده:
بر اساس آرای مشهور پیرامون آیاتی از سوره مبارکه دهر، امیرالمومنین حضرت علی (ع)، حضرت فاطمه (س) و حسنین (ع) بر اساس نذری روزه گرفتند و با وجود نیاز شدید به خوراک در هنگام افطار، آن را در راه خدا به مسکین، یتیم و اسیر بخشیدند. این عمل آنان مورد تقدیر خدای متعال قرار گرفت و خداوند از آن به عنوان سرمشقی برای دیگران یاد کرد. در تفاسیر شیعه و سنی و در کتابهای مناقب، گزارشهای مختلفی درباره شان نزول، شرح ماجرا، افراد روزهگیرنده و شمار روزهایی که افطار بخشیده شد، آمده است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی پس از بازخوانی گزارشها و روایات موجود، سنجش آنها با یکدیگر، نشان دادن اختلاف و تناقضهای آنها و با استناد به قرآن، سیره و عقل به نتایجی دست یافته است که از مهمترین آنها میتوان به توالی روزهها در سه روز، ولی اطعام در یک روز اشاره کرد. همچنین، آشکار شدن تفاوت چگونگی رویارویی منابع شیعی و سنی با این رویداد و تفاوت رویکردهای تاریخی و منقبتی در رویارویی با آن از یافتههای این پژوهش است.
On the basis of eminent views related to the verse of giving victuals (feeding) in Dahr Chapter, Amir al Momenin Ali (PBUH), the holiness Fatimah (PBUH), Imam Hussein and Imam Hassan (PBUT) were fasting and regardless of starvation in time of breaking fast, they granted their food to poor, infant and captive people. This action of them was appreciated by omnipotent God and they were regarded as a paradigm for the others. In Shiite and Sunnite interpretations and in the books of eulogies, it is observed various reports on the occasions of revelation, explanation of event, the fasting people and the number of days the food has been granted. Following the descriptive-analytical research method, analyzing the narrations and comparing them, clarifying their differences and referring to Holy Quran, conduct and intellect, this article has achieved results and the most important of them are the frequency of fasting in three days but sustention in one day. Furthermore, the clarification of difference in the Shiite and Sunnite sources as well as the historical and eulogistic approaches in dealing with this event are considered the findings of this research.
خلاصه ماشینی:
با این حال ، روشن است کـه ایـن آیـات در شـأن امیرالمـؤمنین ، حضـرت فاطمه زهـرا ، حسـنین و خدمتکارشـان فضـه و بـزرگ داشـت عمـل آنـان نـازل شده است که همه افطاری خود را بـا وجـود گرسـنگی و نیـاز شـدید بـه آن ، در راه خـدا 1 صدقه دادند.
در پی حاصل شدن شفا، این خانواده درصدد ادای نذر خود برآمدنـد، امـا چون چیزی برای خوردن نداشتند، امام علی نزد شمعون ، همسایه یهـودی کـه پشـم ریسی میکرد، رفت و از او مقداری پشم گرفت تا حضرت زهرا بریسد.
بر اساس این روایت ، حضرت زهرا هر روز، ابتدا یک سوم پشم ها را ریسید و سپس یک صاع از آرد جو را پنج قرص نان به تعداد اعضای خانواده درست کرد ولی بـه هنگـام افطار، روز اول مسکین ، روز دوم فقیر و روز سوم اسیری آمدند و کمک خواستند و در هـر سه روز، امام علی همه نان ها را به نیازمندان داد و هر پنج نفر با آب افطار کردند.
هم چنین ، ثعلبی این خبر را به عنوان شأن نزول دوم آورده است ٣ ولی منابع شـیعی کـه از تفسیر او استفاده کرده اند، تنها همین روایت را بیان نمـوده انـد.
ضـمن آن کـه در مناقب کوفی و برخی دیگر از منابع ، پیشنهاد دهنده نذر، عمر است اما صدوق در امالی در این باره مینویسد: 1 پیامبر که دو مرد او را همراهی میکردند به عیادت نوه هایش رفت .