چکیده:
کتاب"رهیافتهای باستانشناختی به فناوری" نوشتۀ هتر مارگارت لوییس میلر، استاد دانشگاه تورنتو، به درستی یکی از روزامدترین کتابهای باستانشناسی است که به موضوع فناوری و صنعت اختصاص یافته و نویسنده تلاش فراوانی به خرج داده تا از زوایای گوناگون به بررسی فناوری و صنعت از نگاه باستانشناسی بپردازد. نقد برگردان این کتاب به ما کمک خواهد کرد تا بتوان برگردانهایی از این دست را هرچه بهت کرد. جهت انجام نقد این برگردان، نخست فصول کتاب به دقت خوانده و نکات ویرایش و نگارشی ثبت گردید. سپس هرجا که به نظر نقص یا سنگینی در فهم مطلب بود به نسخۀ اصلی کتاب مراجعه و متن اصلی با برگردان مقابله شد تا در صورت وجود کاستی، شکل بهتر یا درستتر گوشزد گردد.یکی از نقاط اصلی قوت کتاب، ارجاع به منابع مختلف در مورد هر موضوع و بحث است که از این نظر آن را برای دانشجویان، به ویژه در مقاطع تکمیلی، مناسب مینماید. برگردان کتاب نیز که توسط وحید عسگرپور، استاد دانشگاه هنر اسلامی تبریز و یکی از باستان شناسان جوان، پرتلاش و آینده دار انجام گرفته، از عهدۀ کار بر آمده است و وام نگارنده را گذارده است. چاپ، صفحه آرایی و ویرایش و نگارش برگردان کتاب با دقتی کمنظیر انجام گرفته و قطعا نظر بیشینۀ مخاطبان را جلب خواهد کرد. برگردان روان و دقیق کتاب باعث میشود تا مخاطبان در خواندن کتاب چندان دچار مشقت و دشواری نشوند. اما با این حال تلاش برگرداننده برای وفاداری به متن، اندکی ساختار جملات بخشهایی از کتاب را از اصول نگارش فارسی دور کرده، به گونهای که اهل فن براحتی تشخیص میدهند که کتاب نخست به زبانی غیر از فارسی نگاشته شده و سپس به فارسی برگردانده شده است.
Introduction and Aim: “Archaeological Approaches to Technology” by Heather Margaret-Louise Miller, professor at University of Toronto is truly an update survey over technology and crafts in archaeology that witnesses the hard efforts of the author. . Method: To do this critical review, the author of this paper first read the whole book in precise way and then made some notes over those part of the book that was necessary in terms of contents or in editorial aspects. Then to correct some shortage it was necessary to compare the Persian translation with the original texts and finally some suggestion have been made for improving the translation.Conclusion: one of the most notable aspect of the book is its wide references over different area of studies in each seasons. This could be very useful for graduated students who seek to work on crafts and technology in archaeology. . From technical point of view the book is printed and edited in professional way, which its combination with its simple translation would probably satisfy the readers. The biggest shortage of the translation is that translator stick too much to the main texts and its structure in a way that in some parts of the book the grammar is more like to original language than to Persian.
خلاصه ماشینی:
این موضوع از آن نظر اهمیت دارد که موضوع موردبحث کتاب موضوعی نو در منابع فارسی است و نویسندۀ کتاب نیز در ایران چندان شناختهشده نیست؛ ازاینرو، انتظار میرفت که نگارنده درباب معرفی نگارنده و کارهای او، موضوعهای موردبحث کتاب و اهمیت آن برای باستانشناسان، هدف از برگردان آن، و نحوۀ انتخاب و دیگر مسائل چند سطری را مرقوم میداشت و مخاطب را در خواندن کتاب راهنمایی میکرد.
همچنین، باوجوداینکه تصویرهایِ اصل کتاب نیز سیاه و سفید است، کیفیت آنها چنان است که موضوع تصویرها کاملاً واضح است، ولی در نسخۀ برگردان احتمالاً بهعلت محدودیتهای چاپ، از کیفیت برخی از تصویرها مانند تصویرهای صفحههای 17، 21، 67، 87، 99، 163، و 190 اندکی کاسته شده و موضوع اصلی تصویر چندان مشخص نیست.
درادامه، تعدادی از مواردی که بهنظر میرسد چنین ایرادهایی بر آنها وارد است و در مقایسه با دیگر بخشهای کتاب شاخصتر است، در جدولهای جداگانه آورده شده و برگردان جدیدی برای آنها پیشنهاد میشود و امید است که برگردانندۀ محترم در چاپهای سپسین کتاب این نکات را در نظر داشته باشد.
ازطرفی، باوجوداینکه برگردانندۀ محترم تمامی تلاش خود را به خرج داده تا برگردان روان و سلیس باشد، اما همانطورکه اشاره شد، با تورق و مرور برگردان میتوان دریافت که کتاب به زبان فارسی نگاشته نشده، بلکه از زبانی دیگر به فارسی برگردانده شده است و همانطورکه در جدول پیشنهادی آورده شد، این امر را میتوان در جایهای مختلف کتاب مشاهده کرد.