چکیده:
دولتها در برقراری مناسبات بینالمللی و روابط ژئوپلیتیک از ابزارهای متفاوتی بهره میگیرند که دیپلماسی عمومی یکی از آنهاست. دیپلماسی عمومیِ هر کشور در ایجاد تصویر ملی مناسب نزد دیگران و تصحیح برداشت آنها نقشی تعیین کننده دارد و میتواند در پیشبرد اهداف فرهنگی-سیاسی کشورها بهویژه در مقابله با تهدیدهای بین المللی با هدف تامین امنیت ملی کشورها نقش ایفا کند. ترجمه به مثابه کنشی فرهنگی و ابزاری کارا میتواند در تأمین اهداف دیپلماسی عمومی نقشی مهم ایفا نماید. اين مقاله بر آن است كه علاوه بر پيشنهاد و تبیین مفهوم دیپلماسی ترجمه، به مثابه شاخهای از دیپلماسی عمومی، با استفاده از روش پژوهش ترکیبی، عملکرد دستگاههای متولی دیپلماسی ترجمه را ارزيابي كند، دستگاههايي مانند سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مرکز ساماندهی ترجمه، مجمع جهانی اهل بیت، جامعه المصطفی، سازمان تبلیغات اسلامی و مجتمع جهانی تقریب. ابزارهاي دريافت دادههاي اين پژوهش عبات بودند از انجام مصاحبه اختصاصی با کارگزاران مربوط و طراحي پرسشنامه تخصصی . يافتههاي پژوهش نشان داد دیپلماسی ترجمه در صورتی که هوشمندانه بهکار گرفته شود میتواند در زدودن انگارههای منفی از افکار عمومی کشورهای دیگر و خلق تصویری مثبت از فرهنگ و جامعهی کشور مجری این نوع دیپلماسی موثر باشد.
Abstract
Nation-states employ different tools for establishing international and geopolitical relations. Public Diplomacy (PD), as an important tool, plays a decisive role in creating an appropriate national image and correcting misunderstandings and/or negative images of a nation in the minds of “others”. Moreover, it can help advance the cultural and political goals of a nation-state in different parts of the globe, counter international threats, and provide national security. Functioning as a cultural action and an efficient tool, translation can play a significant role in achieving public diplomacy goals. The study presented in this paper defines and elaborates the concept of Translation Diplomacy (TD) as a very influential sub-category of public diplomacy. It evaluates not only the performance of Iranian state organizations and actors involved in developing, dictating, enforcing and implementing the policies of the Iranian TD abroad from 1997 to 2013 but also the consequences of the activities employing mixed-method research. To this end, a questionnaire was developed based on the theoretical concepts derived from the current literature in translation studies and PD and the propositions derived from exclusive interviews done with relevant figures in the field. The questionnaire was validated and then administered among some 50 Iranian cultural diplomats to have their opinion regarding the topic of the study, providing a basis for elaborating the concept of TD thereof. The results of the study indicate that TD can be very helpful in correcting negative perceptions of foreign publics and creating positive images of TD practitioners and their culture.
خلاصه ماشینی:
نقش نظـام حـامی١، ایـدئولوژی و بوطیقـا در انتخـاب متون برای ترجمـه و جهـت دهی بـه انتخاب های زبانی مترجم در فرایند ترجمه و چگونگی توزیع ترجمه در نظام ادبی مقصــد و چگونگی مصــرف آن توسط مخاطب هدف (١٩٩٢ ,Lefever)، چگونگی تاثیر روابط سلطه بر تغییر ماهیت فرهنگی متون در فرایند ترجمه از زبان های کشـورهای جهان سـوم به زبان کشـورهای صـاحب قدرت ، نقش ترجمه در کنشـگری سـیاسی و مهندسـی ایدئولوژیک اذهان عمومی مخاطبان هدف از طریق بازتولید روایت های مورد نظر کنشـگران سـیاسـی در متون ترجمه شــده ( ;٢٠١٣ ,٢٠١٢ ,Harding ٢٠١٤ ,٢٠١٠ ,٢٠٠٦ ,Baker ;٢٠٠٢ ,Tymoczko&Gentzler ٢٠١٠ ,Sturge &Rundle )، دســتکاری در ترجمه به منظور ایجاد تصــویر مورد نظر از فرهنگ مبدا در اذهان ________________________________________________________________ 1.
Patronage مخاطبان هدف و نیز تامین اهداف خاص سیاسی و ایدئولوژیک ( ,teDuka ;١٩٩٢ ,Lefever ;١٩٨٥ ,Hermans ٢٠١٦ ,Bloori ;٢٠٠٧)، نقش ترجمـه در روابط ژئوپلیتیـک و تقویـت زمینـه هـای فرهنگی دیپلمـاســـی، تقویـت هژمونی فرهنگی و ســـیـاســـی قـدرت هـای بزرگ و ترویج کلیشـــه هـای رایج پیرامون برخی فرهنـگ هـا در قـاـلب دسـتورالعمل های سـیاسـی (٢٠١٤ ,Baker ١٩٩٨ ,١٩٩٥ ,Venuti) و نقش مترجمان در تحریک مقاومت در برابر ســـلـطــه در مـتـون (٢٠٠٢ ,Tymoczko&Gentzler ;١٩٩٦ ,Simon ;١٩٩٣ ,Spivak ١٩٩٢ ,Niranjana) از مهمترین مباحث حوزه چرخش ایدئولوژیک در مطالعات ترجمه به شمار میرود.
Translation Diplomacy بر اسـاس آنچه عنوان گردید، هدف دیپلماسـی ترجمه به مثابه یکی از گونه های تاثیرگذار دیپلماسـی عمومی، فراهم آوردن بســتری مناســب برای تســهیل روابط بینافرهنگی و ایجاد تصــویری مناســب از کشــور مجری و یا اصـلاح تصـویر مخدوش آن نزد افکار عمومی جوامع هدف و در نتیجه کسـب سـهم بیشـتر در کنشـگری مناسـبات بین المللی اســت .