چکیده:
از میان تولیدات بشری، هنر سفالگری بهطور قابلملاحظهای بیانگر تفکرات و اندیشهها و خلاقیتهای ذهنی انسان در طول تاریخ بوده است که در این میان، سفالینههای بدون لعاب در دوران اسلامی با کاربرد خاص از جایگاه ویژهای برخوردار میباشد. کاربرد ظروف کروی مخروطی همواره از موضوعات بحثبرانگیز در مطالعات سفال دوره اسلامی در قرون میانی بوده است. پراکندگی نظرات ارائهشده در کنار گستره وسیع تولید و بازۀ تاریخی محدود استفاده از این ظروف از عواملی است که به ابهام در کارکرد این اشیاء دامن زده است. هدف اصلی این مقاله رسیدن به منطقیترین فرضیهای است که تاکنون مطرحشده است. به این منظور در مورد مهمترین فرضیاتی که از حدود یکصد سال قبل توسط محققین در این خصوص ارائهشده است، مطالعه شد و در این میان شش فرضیه مهمتر یعنی: کوزۀ فقاع، کوزۀ سیماب، عطردان، قاروره، پرتابۀ آتشزا و مخزن تولید بخار مورد تجزیهوتحلیل دقیقتر قرار گرفت. بر این اساس و با توجه به شواهد جدید بهدستآمده، مشخص شد؛ فرضیه فقاع که نخستین بار توسط آقایان عبدالله قوچانی و مرحوم شهریار عدل مطرح گردیده از استواری و دقت بالایی برخوردار است. در این تحقیق از روش توصیفی تحلیلی استفادهشده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانهای میباشد.
Among human productions, the art of pottery has significantly expressed the thoughts, ideas and mental creativity of human beings throughout history, among which, glazed pottery in the Islamic era with a special application has a special place. The function of Sphero-conical vessel has always been a controversial topic in the study of the Islamic temples of the middle Ages. The dispersion of the views presented along with the wide range of production and the limited historical range of the use of these containers is one of the factors that has contributed to the ambiguity in the functioning of these object. The main purpose of this article is to achieve the most logical hypotheses that have been presented so far. In this way, the most important assumptions that have been presented by researchers in about one hundred years ago were studied, among which were six major hypotheses: Fuqqa`a jar, mercury container, perfume flask, Laboratory containers, grenade and Vaporizer. According to the new evidence, it became clear that the hypothesis of the Fuqqa`a jar, first proposed by Abdullah Qouchani and Chahryar Adel, has a high degree of Accuracy. We used a descriptive-analytical method in this study and the library method in collecting information
خلاصه ماشینی:
مهم ترين فرضيه هاي مطرح شده شامل : کوزة فقاع (ظرف آبجو)، کوزه سيمآب (ظرف نگه داري جيوه )، عطردان ، قاروره (ظروف آزمايشگاهي)، نارنجک (پرتابۀ آتشزا) و مخزن توليد بخار است .
اگرچه بر طبق بسياري از آموزه هاي بهداشتي اسلامي و از آن جمله در روايتي از امام رضا عليه السلام ، (به تصویر صفحه مراجعه شود) تصوير شمارة ٢ : ظرف کروي مخروطي تيره نوشيدن فقاع در حمام منع شده بود، اما در تاريخ و ادبيات ، نمونه رنگ محفوظ در مخزن بنياد مستضعفان ، منبع هايي از ارتباط فقاع و حمام وجود دارد، مانند روايت نظامي عروضي عکس : نگارندگان از بخشيدن صلۀ سلطان محمود توسط فردوسي به حمامي و فقاعي : «محمود بآن جماع تدبير کرد که فردوسي را چه دهيم ؟ گفتند: پنجاه هزار درم و اين خود بسيار باشد ...
org/art/collection/se arch/452732 اين نقل قول از جوهري و نيز آنچه در لغت نامۀ دهخدا در تاريخ بازيابي: ٩٤/١١/٢٠ خصوص نگهداري و حمل جيوه آمده اين فرض که براي حمل ونقل جيوه از ظروف کروي مخروطي سفالي استفاده ميشده است را نقض ميکند، زيرا اين سوال مطرح است که چگونه ممکن است جيوه از ظرفي که از جنس پوست است به بيرون تراوش کند اما در ظرف سفالي که اغلب بدون لعاب است نشت نداشته باشد.
dk/en/collections/ همان عصر جنگ هاي صليبي در اين محدودة جغرافيايي در ٢٠٠٩-٤٢/islamic/materials/ceramics/art جريان بوده است ، اين احتمال وجود دارد که به عنوان کارکردي تاريخ بازيابي: ٩٤/١٠/٢٩ ثانويه از اين ظروف جهت ساخت پرتابۀ آتشين استفاده شده است .