چکیده:

تصویر بر میل نگریستن مخاطب مبتنی‌ است. فیلم داستانی با امکانات بصری خود، میل به تماشا را به سمت موضوع اصلی روایت می‌برد؛ به این معنا که موضوع را در قالب ابژه‌ای بصری ارائه می‌کند، آن را تماشایی می‌سازد تا پاسخگوی تمنای نگریستن مخاطب باشد. این ابژه بصری، بسته به مطلوب میل متنی فیلم، می‌تواند- از چهره و شمایل کاراکتری خاص گرفته تا مکان‌ها، اشیا و عناصر بصری تجریدی که یک مفهوم خاص را نمادین می‌کنند- صورت‌های گوناگون بپذیرد. با وجود این،گروهی از فیلم‌ها، از جمله فیلم‌هایی‌ که به امور دینی می‌پردازند و اشخاص مقدس را به تصویر می‌کشند، ابژه‌ مورد تمنا؛ یعنی کاراکتر مقدس را از تصویر حذف و تمنای نگریستن مخاطب را حول محور غیاب شمایل او سازمان‌دهی می‌کنند.این امر، موقعیت ویژه‌ای در مورد مخاطب و وضعیت روانی او در مواجهه با تصویر ایجاد می‌کند که توضیح و تحلیل آن، در چارچوب نقد روانکاوانه‌ لکانی با محوریت ابژه‌a، مدّنظر پژوهش حاضر است؛ به این صورت که پس از توضیح مفاهیمی همچون میل متنی، نگاه و ابژه‌ a ضمن یک قیاس تطبیقی، وضعیت مخاطب و رویارویی با ابژه‌ حاضر و غایب؛ و در نهایت، تاثیر غیاب ابژه بر مخاطب، بررسی می‌شود.

خلاصه ماشینی:

این امر، موقعیت ویژه ای در مورد مخاطب و وضعیت روانی او در مواجهه با تصویر ایجاد می کند که توضیح و تحلیل آن ، در چارچوب نقد روانکاوانه لکانی با محوریت ابژه a، مدنظر پژوهش حاضر است ؛ به این صورت که پس از توضیح مفاهیمی همچون میل متنی ، نگاه و ابژه a ضمن یک قیاس تطبیقی ، وضعیت مخاطب و رویارویی با ابژه حاضر و غایب ؛ و در نهایت ، تاثیر غیاب ابژه بر مخاطب ، بررسی می شود. در روانکاوی ، بویژه روانکاوی ژاک لکان پدیدار شدن آگاهی در ذهن با پدید آمدن نگاه در چشم قرین است ؛ همان طور که زبان ، سوژه را در برمیگیرد و او را به کارگزار نظام های رمزگانی خود بدل می کند، نگاه دیگری (امر نمادین )، از سمت تصویر سوژه در آینه تمثیلی او را در برمی گیرد و به موضوع خود بدل می سازد. هرچند نقد لکانی در حوزه روایت های متن محور در فضای آکادمیک ایران به صورت روش شناسی کاربرد گسترده داشته ، اما در حوزه نقد و تحلیل سینما، به ویژه شیوه ابژه a در تحلیل رویکرد مخاطب به تصویر، کاربرد چندانی ندارد و جای این شیوه نقد، در رویکرد به متون سینمایی همچنان خالی است (الیاسی ،١٣٩٢)؛ (تکزارع ،١٣٩٢)؛ (تهرانی پور،١٣٨٥)؛ (روزبه ،١٣٩٢)؛ (صالح پور،١٣٩٢)؛ (کاظمیان ،١٣٩١)؛ (کبیری نسب ،١٣٩٠)؛ (مظفری ،١٣٩١)؛ (هوایی ،١٣٩١)؛ (یاسینی ،١٣٩٥). “Looking for the Gaze: Lacanian Film The ory and It’s Vicissitudes”, Cinema Journal 42, University of Texas Press, Spring , pp2443. The real gaze: Film theory after Lacan.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

ابژه غایب و نگاه مخاطب: ابژه غایب ژاک لکان و نقد روانکاوانه فیلم مقاله