چکیده:
مطالعاتپلانکتونیاین پروژه به منظور بدست آوردن اطلاعات پایه برای افزایش تولید ماهی بر اساس تولیدات اولیه، بهصورت ماهانه دردریاچه سدمهاباد دراستان آذربایجان غربی انجام گرفت. براساس مشخصات دریاچه پس از بازدید 6 ایستگاه درپیکره آبی دریاچه تعیین شده که ازاعماق مختلف نمونه برداری شدند. نمونه برداری فیتوپلانکتون با استفاده از روتنر یک لیتری در لایههای سطح وعمقی و نمونههای زئوپلانکتونی نیزتوسط تور کمرشکن (جودی نت)، به شکل کشش از نزدیک کف تا سطح یک نمونه برداشت گردید. نمونهها بلافاصله با فرمالین به نسبت 4 درصد فیکس و جهت بررسی کمی و کیفی به آزمایشگاه منتقل گردیدند. در این بررسی در مجموع 6 شاخه و 58 گونۀ فیتوپلانکتونی و7 شاخه و 36 گونه زئوپلانکتونی شناسایی شدند. حداکثر تراکم فیتوپلانکتونی مربوط به شاخه باسیلاریوفیتا بوده و گونه Cyclotella menenghiniana غالبترین و پر تراکمترین گونه فیتوپلانکتونی است که در تمام فصول سال مشاهده میشود. بطور کلی میانگین سالانه تراکم فیتوپلانکتونی 11 10×92/5 عدد در متر مکعب بوده است. نتایج زئوپلانکتونی دریاچه سد مهاباد از نظر ترکیب گونهای نشان داده که در بخشهای مختلف دریاچهای تفاوت اساسی وجود ندارد. بطوریکه بیشترین تراکم زئوپلانکتونی در دریاچه سد مهاباد با میانگین سالانه 409545 عدددرمترمکعب وحداکثر تراکم زئوپلانکتونی مربط به فصول بهار و تابستان بوده که در این فصول شاخه روتیفرا با گونههای Keratella cochlearis وPolyarthra vulgaris غالبیت دارند. مقایسه مشاهدات پلانکتونی ودادههای فیزیکی و شیمیایی آب نشان داده که سد مخزنی مهاباد دارای استعداد و گونههای مناسب پلانکتونی جهت تغذیه و پرورش ماهیان و لاروهای آنها بوده، بنابراین میتوان از ذخایرطبیعی این منبع آبیجهت افزایشتولید ماهیان با ارزش شیلاتی استفادهکرد.
In the studies of the comprehensive fishery project of the Mahabad Dam lake, planktonic studies were
considered as basic studies to increase the production of fish in this lake. These monthly studies were conducted
in West Azarbaijan province.according to profile the Lake after visiting 6 stations in the lake water body
determined that Different depths are sampled. Sampling of phytoplankton is done by using a liter Rutnner
sampler in layers and deep level and Zooplankton samples were also taken from the near-bottom to the surface
by using (Juday net), Samples were immediately fixed to %4 formalin and transferred to the laboratory for
quantitative and qualitative analysis. In this study, 6 phyla and 58 species of phytoplankton and 7 Phyla and 36
species in zooplankton were identified in lake. The maximum phytoplankton density is related to Phylum
Bacillariophyta and the species Cyclotella menenghiniana is the most dominant and most densely populated
phytoplankton species observed in all seasons. In general the yearly average of phytoplankton numbers
calculated 5.92×1011 m3. Zooplankton results of Mahabad dam lake in terms of species composition shown that
there are no significant differences in different parts of this lake. So, the highest average of zooplankton density
in Mahabad dam lake calculated 409545 m3. The maximum abundance of Zooplankton have been seen in spring
and summer, represented by the Phylum of Rotifera icluding the species of Polyarthera volgaris, Keratella
cochlearis. Comparison of planktonic observations and physical and chemical data of water,showed that
Mahabad Dam lake have talents and suitable planktonic species for feeding and rearing their fish.Thus, Natural
reserves of this source can be used to increase the value of fishery fish.
خلاصه ماشینی:
(سبك آرا، 1374؛ سبك آرا و مكارمي،1380و1392)، همچنین بررسیهای جامع دریاچه سد ماکو (سبكآرا و مكارمي، 1382)، سد حسنلو (سبكآرا و مكارمي،1381 و 1384)، سد قلعه چای آذربایجان _________________________ 1Zheng et al 2 Fernando 3 Balayut 4 Millman et al 5 Sridhar et al 6 Gorden 7 Watanabe et al 8 Awales 9 Lubzens 10 Goodland شرقی(دادای قندی وهمکاران، 1396؛ سبكآرا و مكارمي، 1390)و بررسی دریاچه شورابیل اردبیل (سبكآرا و مكارمي، 1390) نمونههایی ازاین مطالعات هستند.
________________________________________________ 1Standard method (American Pulic Health Association) 2 Harris, et al 3 Michael 4 Sorina 5 Edmonson 6 Kutikova 7 Tiffany and Britton 8 Ruttner– Kolisko 9 Presscot 10 Pontin 11 Maosen 12 Krovichinsky and smirnov 13 Throp et al 14 Sheath et al 15 Bellinger and sigee 3- نتایج نتايج بدست آمده نشان داده در سد مهاباد 53 جنس و58 گونه فيتوپلانكتوني در قالب 6 شاخه حضوردارند، از شاخه Bacillariophyta 17جنس، و21 گونه، از شاخه Chrysophyta2 جنس و2 گونه، از شاخه Cyanophyta3 جنس و3 گونه، از شاخه Chlorophyta 21 جنس و23 گونه، ازشاخه Euglanophyta 5 جنس و5 گونه واز شاخه Pyrrophyta 5 جنس و 5 گونه مشاهده شد.
___________________________ 1 Naz and Turkmen 2 Raghukumar and Anil 3 Ortega- Mayagoitia et al 4 jafari and Gunale 5 Brönmark and Hansson 6 Case et al 7 Kreel et al 8 Baykal et al باتوجه به تشكيل طبقة حرارتي (ترموکلاین) دراوايل تابستان درايستگاههاي نزديك به تاج سد، دماي آبهاي نزديك به سطح حدود درجه حرارت اتمسفر(27 درجة سانتيگراد) بودهكه با افزايش عمق بتدريج كاهش یافته بطوريكه درعمق 10 متر به حدود 23 درجة سانتيگراد( اپيليمنيون) رسيده و پسازآندما با افزايش عمق بسرعت كاهش مييابد، بطوريكهدرعمق صفر مترحدود 14 درجه سانتيگراد شده كه منطقه آبهاي ترموكلاين(شكست حرارتي) ميباشد.