چکیده:
سبک زندگی، تعیین کنندهی جهت گیری انسان به زندگی است است که نخستین بار در روانشناسی، توسط آلفرد آدلر مطرح شد. دیدگاه انسانشناختی آدلر بر شکلگیری مفهوم سبک زندگی اثرگذار بوده است. از نظر آدلر انسان موجودی اجتماعی است که مهمترین انگیزهاش غلبه بر حقارت و نیل به کمال در زندگی با تکیه بر اراده آزاد است. همچنین انسان نسبت به ارزشهای اخلاقی ماهیتاً خنثی است و ارزشهای اخلاقی اموری واقعی نیستند. با توجه به دیدگاه انسانشناختی و شرایط اجتماعی و فرهنگی زیست وی، که تفاوتی اساسی با جامعه اسلامی ایرانی دارد نقد و بررسی این نظریه با توجه به مبانی فکری اسلام ضرورت دارد. از منظر اسلام، انسان موجودی دو بعدی (مادی- معنوی) است که رابطهاش فقط به محیط اجتماعی محدود نمیشود و با خود، خدا و طبیعت نیز رابطه دارد. همچنین ارادهی انسان در طول اراده خدا قرار دارد و متعاقب این اراده، مسئول رفتارهای خویش است. از منظر اسلام هدف زندگی عبادت خدا و نیل به قرب الیالله است. به گونهای که اگر تمامی افعال جوارحی و جوانحی انسان مسلمان برای خدا و رضای او باشد، یعنی نیت وی از انجام کارها فقط رضای خداوند باشد، به خداوند نزدیک و هدف خلقت وی محقق خواهد شد.
Lifestyle, which determines a person's orientation to life, was first introduced in psychology by Alfred Adler. Adler's anthropological perspective, have influenced the formation of the concept of lifestyle. According to Adler, man is a social being whose most important motivation is to overcome inferiority and attain perfection in life, by relying on free will. Also, man is inherently neutral to moral values, and moral values are not real. According to the anthropological view of this theorist and the social and cultural conditions of his life, which is fundamentally different from the Iranian Islamic society, it is necessary to critique and examine this theory according to the intellectual foundations of Islam. From the Islamic point of view, man is a two-dimensional being whose relation is not limited to the social environment and is also related to himself, God and nature. Also, the human will is in line with the will of God, and as a result of this will, he is responsible for his behaviors. According to Islam, the purpose of life is to worship and a nearness to God. That is, if all the behaviors of a Muslim man are for God and His pleasure, that is, his intention to do things is only God's pleasure, he will approach God and the purpose of his creation will be achieved.
خلاصه ماشینی:
از منظر اسلام، هدف زندگی عبادت خدا و نیل به قربالیالله است؛ بهگونهایکه اگر تمامی افعال جوارحی و جوانحی انسان مسلمان برای خدا و رضای او باشد، یعنی نیت وی از انجام کارها فقط رضای خداوند باشد، به خداوند نزدیک و هدف خلقت وی محقق خواهد شد.
اگرچه در رویکرد آدلر برخی از جنبههای ماهیت انسان ازجمله علاقۀ اجتماعی و تلاش برای کمال ذاتیاند، این تجربۀ زندگی است که تعیین میکند این عوامل چگونه محقق شوند.
اگرچه شاید در عمل و رفتار نتیجۀ این باور آدلریها (جبرگرایی معتدل) با قضاوقدر الهی شبیه باشد، در ماهیت و مبانی با هم متفاوتاند؛ چراکه دربین مسلمانان نیز این باور وجود دارد که انسان آزاد است تا اعمالش را انتخاب کند و تصمیمات زندگیاش را اتخاذ کند، اما بهباور مسلمانان صرف اتخاذ تصمیم ضمانتکنندۀ نتیجۀ نهایی و تحقق خارجی عمل نیست و نتیجۀ انتخابها بهدست خدا و خواست و مشیت اوست (یوهانسون 1391: 93).