بازنمایی دگرگونی خانواده ایرانی در جشنواره فیلم فجر 1380 -1395 مقاله

نویسنده: محمدزاده، رقیه ؛ اسماعیلی، رضا ؛ بهیان، شاپور ؛

مطالعات جامعه شناسی پاییز 1399 - شماره 48 رتبه B (دانشگاه آزاد (‎26 صفحه - از 7 تا 32 )

کلیدواژه ها: خانواده ایدئولوژی نشانه شناسی فیسک جشنواره فجر Fajr Festival Fisk Ideology Family semiotics

چکیده:

هدف مقاله حاضر بررسی دگرگونی خانواده درمحتوای روایی جشنواره فیلم فجر از سال 1380-1395 می باشد. بدین منظور، درسنت روش کیفی و بهره گیری از نشانه شناسی فیسک (رمزگان اجتماعی، فنی و ایدئولوژیک) 13 فیلم سینمایی برگزیده جشنواره با موضوع خانواده تحلیل و ارزیابی شد. براساس یافته های این پژوهش مولفه هایی مانند تعارضات بین نسلی، ناسازگاری فرزندان، تصویر مخدوش مردانگی، الگوهای نوین ارتباط مانند روابط فرازناشویی، تنش روابط زن و شوهر، فقدان روابط عاشقانه بین همسران، خانواده نا آرام، شیوع سرمایه های مبتنی برمصرف، نقش‌های حرفه‌ای زنان، اهمیت فضای مجازی، پدیداری خانواده های چندتکه و ناقص،کاهش اقتدار خانواده، بازنمودی از خانواده ی ایرانی است. به نظر می‌رسد در این فیلم‌ها، با تحولات عمیق خانواده مواجه می شویم که درگذار از سنت به مدرنیته دچار تعارضات اساسی و بنیادین است. خانواده بازنمایی شده در فیلم های برگزیده، خصلت های سنتی، مدرن و در برخی موارد، ویژگی تلفیقی دارد. در این آثار برخی از نقش های سنتی همچون نقش حمایتی زن در خانواده،تغییردر روابط-کارکرد و تعارضات اعضای خانواده، بررسی روابط فردی و خانوادگی، تحولات خانواده، تغییرفرهنگ حاکم برخانواده و نقش های خانوادگی دراین تولیدات بازنمایی شده است. هم چنین نتایج نشان می دهد ضمن کاهش کارکرد اقتصادی-حمایتی خانواده بعد مصرفی آن فزایش یافته است. ارزش های عمده مطرح شده در فیلم ها تصویرگر فرهنگ و ارزش‌های غالب در سطح گفتمان های مرتبط با خانواده است که ازطریق گسترش آن، می توان درک مخاطبان را در خصوص کارکرد وساختار خانواده، و ضرورت وجودی این نهاد مهم، متحول و متفاوت نمود.

خلاصه ماشینی:

اين وسايل جايگاه و فضاي بسترسازي فرهنگي ، تأمل و ژرف انديشي درباره اهميت معنا و انديشه ورزي با توجه به متن فرهنگي و ساخت اجتماعي قلمداد مي شوند که به تقويت و بازسازي الگويي منسجم از معنا و تأسيس کانون ارزشي مبادرت مي ورزند(هوور و باي ، ١٣٨٢: ٦٨-٦٠) از اين رو رسانه و به خصوص فيلم هاي سينمايي بازتابي از ساختار، کارکرد و ارزش هاي خانواده ي ايده آل محسوب شده و با در نظر گرفتن اين نکته که خانواده مشتمل بر جنبه هاي مختلف فرهنگي ، اجتماعي ، تاريخي و اخلاقي است ، مي توان با بررسي و تحليل آن ها ويژگي هاي نهاد خانواده و سنخ بندي آن را استخراج نمود. تاکيد بر نظرات صاحب نظران علوم اجتماعي در راستاي توجه به اين نکته است که ساختار بازنمايي شده از خانواده در آثار سينمايي متاثر از گفتمان قدرت در جامعه ، نشانه ها و باورهايي را براي مخاطبان خود پديد مي آورد و اين الگوي رفتاري را به عنوان الگو و سبک زندگي پذيرفته شده ، گسترده مي سازد. براي اين منظور سکانس هايي که در آن ها ساختار خانواده مبتني بر شاخص هايي چون ازدواج و طلاق ، نوع خانواده ، روابط داخل خانواده اعم از روابط والدين ، روابط والدين و فرزندان ، روابط فرزندان با يکديگر، نقش هاي اعضاي خانواده ، روابط خارج از خانواده ، ساختار قدرت ، وضعيت فرزندان ، دگرگوني جنسيتي و کارکرد خانواده شامل ابعاد اقتصادي، تقسيم کار، کيفيت عاطفي و روابط خانوادگي، سلامت خانواده (ميزان خشونت ) اعتياد، کارکرد فرهنگي و ارزشي و روابط سيستمي و بين نهادي، بازنمايي شده است انتخاب و نشانه هاي مرتبط مورد تحليل و تفسير قرار گرفتند.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود