چکیده:
کوشش های دیپلماتیک وسیع روسیه در حوزه تصدی گری و تنظیم مقررات فضای مجازی که از آن تحت عنوان دیپلماسی سایبری نام برده می شود تا به امروز سه مرحله از توسعه را پشت سر گذاشته است. هدف دیپلماسی سایبری روسیه در ابتدا به جلوگیری از نظامی سازی فضای سایبر معطوف بود، اما با توسعه ابعاد جنگ سایبری و اطلاعات به مرحله متقاعدسازی دولت ها برای پذیرش برخی انواع قواعد حاکم بر رفتار دولت ها در فضای سایبر واردشد و در ادامه به تلاش برای انعقاد موافقتنامه های دوجانبه با برخی دولتهای غربی با هدف منع استفاده نظامی از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات علیه یکدیگر منجرشد. این مقاله با هدف رونمایی از ابتکارها، اولویت ها، انگیزه ها و پیامدهای دیپلماسی سایبری روسیه در سطوح جهانی، منطقهای و دوجانبه تدوین شده و به دنبال ارائه پاسخی مناسب به این پرسش محوری است که «خاستگاه فکری دیپلماسی سایبری روسیه چیست و چه هدفی را دنبال می کند؟» ریشه دیپلماسی سایبری روسیه برپایه یافته های مقاله به فهم این کشور از قلمروی سایبر به مثابه ابزار جدید سلطه غرب بازمی گردد. هدف غایی مسکو از تلاش های دیپلماتیک در سپهر سایبر را نیز رفع تصدیگری از موجودیت های طرفدار واشنگتن، بروکسل و ناتو بر فضای سایبر با ایجاد حکمرانی جهانی فضای مجازی تشکیل می دهد. مقاله حاضر از نوع کیفی (توصیفی-تحلیلی) بوده و با استفاده از روششناسی استنتاجی انجام پذیرفته است و داده های توصیفی و یافته های به دست آمده نیز تحت مفهوم حکمرانی فضای مجازی و ماهیت غیرقطعی و سیال این مفهوم تجزیه و تحلیل شده اند.
Russia’s extensive diplomatic efforts to govern and make the virtual space regulations, referred to as cyber diplomacy, have passed three stages of development so far. At first, the purpose of Russian cyber diplomacy was restricted to the prevention of militarization in the cyberspace, but the extending scope of the cyber and information wars made Russia enter the stage of convincing the governments to accept a series of rules governing the activities of states in the cyberspace. Russia further launched efforts to sign bilateral agreements with a number of Western states in order to ban the military use of information and communications technology against each other. This study examines the initiatives, priorities, motives, and consequences of Russia’s cyber diplomacy at the international, regional and bilateral levels and looks for an answer to the key question of “what is the intellectual origin of Russian cyber diplomacy and what purpose does it pursue?” According to the findings of the study, Russia’s cyber diplomacy is rooted in its comprehension of cyberspace as a new instrument for Western hegemony. Moscow’s ultimate purpose of making diplomatic efforts in the cyberspace is to end the regulatory authority of the entities advocating Washington, Brussels and NATO over the cyberspace and establish a global governance of the virtual space. The article is based on qualitative method (descriptive-analytical research) and has used inductive methodology. The descriptive statistics and the findings have been analyzed in the light of the concept of virtual space governance and the uncertain and fluid nature of this concept.
خلاصه ماشینی:
ديپلماسي سايبري مسکو بيش وپيش از آنکه به دنبال تثبيت حاکميت (حـق حاکميـت )٣ دولت بر فضاي سايبري روسيه يا کنترل بر دسترسي شهروندان اين کشور در فـضاي مجـازي باشد، ظرفيت هنجاري خود براي به چالش کشيدن نظم بين المللي سايبري شگل گرفته برپايـه قواعد ليبرال را به نمايش گذاشته است .
در ادامه تلاش هاي مسکو براي تدوين چارچوب هاي مفهومي و کاري سـپهر اطلاعـات و سپس سايبري فدراسيون روسيه ، وزارت دفـاع ايـن کـشور در سـال ٢٠١١ سـند کوتـاهي را دربــاره چــشم انــداز مفهــومي راجــع بــه فعاليــت نيروهــاي مــسلح فدراســيون روســيه در سپهر اطلاعات ١ منتـشرنمود کـه تعريـف روشـني از جنـگ اطلاعـات ارائـه مـي داد، «جنـگ اطلاعاتي - مقابله دو يا چند کشور در فضاي اطلاعاتي بـراي آسـيب رسـاندن بـه سـامانه هـاي اطلاعاتي ، فرآيندها و منابعي که از اهميت اساسي برخوردار هستند و ديگر ساختارها، تخريب سيستم هاي سياسي ، اقتـصادي و اجتمـاعي و شستـشوي مغـزي گـسترده مـردم بـه منظـور بي ثبات کردن جامعه و دولت و همچنين وادارکردن دولـت بـه تـصميم گيـري بـه نفـع طـرف مقابل » (٢٠١٨:٧١ ,Ajir and Vailliant).
Agreement between the Governments of the Member States of the Shanghai Cooperation Organization on Cooperation in the Field of Ensuring International Information Security شوراي امنيت فدراسيون روسيه ١ نيز در ژوئيه ٢٠١٣ سندي را تحت عنوان "اصول پايـه براي خط مشي دولتي فدراسيون روسيه در زمينه امنيت اطلاعات بين المللي تا سال ٢٠٢٠"٢ به تصويب رساند.