چکیده:
بیماریهای فراگیری همچون کرونا جزو مصائبی است که در کنار وجه طبیعی آن، دارای بعدی انسانی و اجتماعی نیز هست که همه‌ی ساحت‌های زندگی بشری را متأثر نموده است. یکی از مهم‌ترین اقدامات جوامع به‌ویژه دولت‌ها در رویارویی با این بیماری، توسل جستن به ایجاد محدودیت‌ها و اعمال کنترل‌های مختلف در زندگی اجتماعی بوده است. مجموعه این تدابیر با عنوان قرنطینه و یا فاصله‌گذاری برای جلوگیری از شیوع و گسترش بیماری، ذیل منطق شرایط استثنایی و یا اضطراری توجیه شده و الزاماتی را بر زندگی همه افراد و گروه‌های اجتماعی تحمیل کرده است. چنین شرایط خاص و وضع آنها ارتباط مستقیمی با اراده دولت‌ها برای اعمال قدرت قانونی بر اساس مصالح اجتماعی دارد. ایران نیز که تقریباً همچون همه‌ی کشورهای دنیا با بیماری کرونا دست به گریبان است، موارد مشابهی مثل وبا و طاعون را نیز در گذشته بارها تجربه نموده است. بر این اساس سوال و دغدغه‌ی نوشتار حاضر آن است که فهم بحران ناشی از بیماریهای فراگیر و تدابیر دولت‌ها در خصوص آن در سپهر تاریخی ایران، چه کمکی در شناخت سیاست اکنون ایران می‌تواند داشته باشد. در این مورد با بهره‌گیری از رویکرد «جورجو آگامبن» به تأسی از «کارل اشمیت» و «والتر بنیامین»، ضمن تأکید بر وضعیت استثنایی در شرایط خاص جوامع برآنیم که جامعه ایران از سویی همچون جوامع دیگر در مواردی متأثر از اقتضائات ناشی از برقراری شرایط استثنایی از جمله تعلیق قانون بوده و از سوی دیگر به سبب عدم نفوذ قانون و یا ابهام در آن دچار مشکل مضاعفی بوده است.
Pervasive diseases such as Corona are among the plagues that, in addition to their natural aspect, also have a human and social dimension that has affected all areas of human life. One of the most important actions of societies, especially governments, in encountering with this disease, has been to resort the restrictions and various controls in social life. Some measures like quarantine or distancing to prevent the spread of the disease, is justified under the logic of exceptional or emergency states and imposes requirements on the lives of all individuals and social groups. Such special conditions and their status are directly related to the will of governments to exercise legal power based on social interests. Iran which like almost any country in the world, suffers from Corona disease, has experienced similar cases of cholera and plague in the past. Accordingly, the question and concern of the present article is that understanding the crisis caused by the epidemic and the measures taken by governments in relation to it in the historical sphere of Iran, what help can be in understanding the current policy of Iran. In this case, using the approach of "Giorgio Agamben" based on "Carl Schmitt" and "Walter Benjamin", while emphasizing the exceptional state in the specific conditions of societies, we conclude that Iranian society influenced by the circumstances Exceptional states such as the suspension of the law and on the other hand due to lack of law enforcement or ambiguity in it has been a double problem.
خلاصه ماشینی:
در این مورد با بهـره گیـری از رویکرد جورجو آگامبن و به پیروی از کارل اشمیت و والتر بنیامین ، ضـمن تأکیـد بر وضعیت استثنایی در شرایط خاص جوامع ، بـر ایـن نظـریم کـه جامعـه ایـران ازیک سو، همچون جوامع دیگر، در مواردی متأثر از اقتضاهای ناشـی از برقـراری شرایط استثنایی، ازجمله تعلیق قانون بوده ، و ازسویدیگـر، بـه سـبب عـدم نفـوذ قانون یا ابهام در مفاد آن ، دچار مشکل مضاعفی بوده است .
این گونه عملکردها و به تعبیری، فناوری های قـدرت در امـور سیاسـی از منظـر پساساختارگرایانی همچون میشل فوکو نیز مطرح شده است ، اما پرسـش ایـن اسـت که ارتباط آن با مصیبت ها و بلایای طبیعی را چگونـه بایـد توجیـه کـرد؟ در پاسـخ میتوان از خود آگامبن الهام گرفت که بر این نظر است که حتی بلایای طبیعـی نیـز گاهی دستاویز و بهانه ای است برای اینکه قدرت ها دامنۀ نفوذ و کنتـرل خـود را بـر 1.
از این یادداشت ، چند نکتۀ مهم را میتوان دریافت کـه بـا برخـی دیگـر از شـواهد تاریخی در مورد ایران و رویارویی مردم و حکومت با بیماریهای فراگیری همچون وبا نیز سازگار است ؛ ازجمله اینکه اعتمادالسلطنه در آن روزها در حوالی محـلات و دلیجان سیر میکرده و گفتـۀ وی کـه بیمـاری تـا ١٠ روز آتـی بـه اردوگـاه ایشـان میرسد، نشان دهندۀ سابقۀ ذهنی و حدس برآمده از تجربه های پیشین وی در مـورد سرایت سریع بیماری است .
(
, 
, 
)
