چکیده:
برخی شخصیتها را با توجه به سعه وجودی و اندیشههای انسانی بلندشان، نمیتوان در قالب قوم، مذهب، فرهنگ و تمدن خاصی محدود نمود. امام علی ع الگوی کامل انسانیت است که نه تنها اهلسنت، بلکه غیرمسلمانان نیز در برابر عظمت این بزرگمرد تاریخ سر فرود آوردهاند. ابن ابیالحدید میگوید: «من چه بگویم درباره مردی که همه فضیلتها به او منتهی میشود و هر مکتب و هر گروهی خود را به او منسوب مینماید. آری؛ اوست رئیس همه فضیلتها....».وی در جایی دیگر میگوید: «من چه بگویم درباره مردی که اهل همه مذاهب غیر اسلامی که در جوامع اسلامی زندگی میکنند، به او محبّت میورزند و حتی فلاسفهای که از ملت اسلامی نیستند، او را تعظیم مینمایند.... ».از این رو باید شخصیت و فضایل ایشان را از نگاه مذاهب مختلف اسلامی بازخوانی و بررسی نمود. در این نوشتار کوشیدهایم شخصیت بزرگ انسانی ـ اسلامی امام علی ع را از نگاه علمای بزرگ اهلسنت تحلیل و بررسی نماییم.
خلاصه ماشینی:
در این نوشتار کوشیدهایم شخصیت بزرگ انسانی ـ اسلامی امام علی ع را از نگاه علمای بزرگ اهلسنت تحلیل و بررسی نماییم.
فضایل برتر در جهان اسلام شخصیتهای بزرگی، از یاران و اصحاب رسول اعظم ص وجود دارند که مورد تکریم آن حضرت هستند، اما هیچ کدام به اندازه علی ع از منظر رسولخدا ص جایگاه بلندی ندارند؛ چنانکه جناب احمد حنبل در باره فضایل امام علی ع مینویسد: «بدان حد که برای علی بن ابیطالب فضایل آمده است، برای هیچیک از یاران رسولخدا نیامده است».
2 زمخشری درباره شخصیت امام علی ع میگوید: «من چه بگویم درباره مردی که فضایل او را دشمنانش از راه کینهجویی و حسد انکار کردند و دوستانش از بیم جان؛ باز از میان دو کتمان آن قدر فضیلتهای وی انتشار یافته که شرق و غرب عالم را فراگرفته است».
برخی از دانشمندان و مورخان اهلسنت همچون طبری در این باره با سند متصل از ابنعباس آورده است: «أَوَّلُ مَنْ صَلَّى»: «علی نخستین کسی بود که نماز را اقامه نمود».
او در کتاب مجمع الزوائد مستند به ابنعباس مینویسد: «أَوَّلُ مَنْ أَسْلَمَ عَلِیٌّ»: 3 «علی نخستین کسی است که اسلام آورد».
2 غزالی در اثبات جایگاه امام علی ع و اینکه ایشان محور حق است، به سخن رسولالله ص تمسک نموده و گفته است: «وَ قَالَ - ص- فِی حَقِّ عَلِیٍّ: اللَّهُمَّ أَدِرْ الْحَقَّ مَعَ عَلِیٍّ حَیْثُ دَارَ».
بلاذری میگوید: «عرب به این حقیقت اقرار و اعتراف دارد که علی ع شجاعترین مردم است.
». 1 معاویه میگوید: «هیچ کسی با علی ع نبرد نکرد، مگر اینکه به دست او کشته شده است».