چکیده:
این نوشتار در پی تبیین ویژگی‌های توصیفی منظومۀ آرش کمانگیر سیاوش کسرایی بر اساس نظریۀ توصیفی نیما یوشیج است. از آن‌جا که توصیف یکی از محورهای مهم نظریۀ شعری نیما و کسرایی از پیروان سبک شعر نیمایی است، این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی این مساله در منظومۀ آرش کمانگیر می‌پردازد. نتایج پژوهش نشان میدهد موضوعاتی مختلف چون طبیعت و عناصر آن، شخصیت‌ها، امور انتزاعی، زمان و مکان و اشیا در این منظومه توصیف شده‌اند. شگردهای بیانی به‌کار گرفته شده در این توصیفات به دو گروه شگردهای بیانی شاعرانه و دستوری تقسیم می‌شود. بسامد شگردهای دستوری به نسبت بیش‌تر از شگردهای شاعرانه است. از بین شگردهای دستوری، صفت بیش‌ترین بسامد را در وصف موضوعات گوناگون به خود اختصاص داده است. از میان شگردهای شاعرانه نیز تشبیه و تشخیص بیش‌ترین بسامد را داراست. از آن‌جا که آوردن صفت و تشبیه، جزو ارکان توصیف محسوب می‌شود، این امر بیان‌گر توصیفی بودن منظومۀ کسرایی است. از شگردهای وصفی کسرایی در این منظومه، کاربرد چند شگرد متفاوت وصفی در توصیف یک موضوع واحد است. از سوی دیگر وی گاه یک شگرد را به طور متوالی در توصیف موضوعات مختلف به‌کار می‌برد. به طور کلی می‌توان گفت که کسرایی در این منظومه تحت تاثیر نظریۀ وصفی نیما بوده و از عناصر آن در سرودن این منظومه بهره گرفته است.
The purpose of this article is to explain the descriptive characteristics of the poetry book of Arash, the archer composed by Siavash Kasraei according to Nima Yushij’s descriptive theory. Since description is one of the main tenets in Nima’s poetic theory and also because Kasraei is a follower of Nima’s poetic style this article is concerned with the study of this poem from this perspective using descriptive analytic method. The results obtained show that different themes such as nature and its elements, characters, abstract phenomena, time, place, and objects are described in this poetry book. Expressive devices employed in these descriptions fall into two groups of poetic and grammatical ones, the latter used with higher frequency than the former. Among the grammatical devices adjective has the most frequency in describing different subjects, and amid the poetic devices simile and personification have the most frequency. Since employing adjective and simile are regarded as the elements of description, therefore it can be concluded that Kasraei’s poetry book is a descriptive one. One interesting feature of this work is the application of many different descriptive devices to express one single theme. Sometimes on the other hand he uses one device repetitively in describing different themes. In general it can be said that Kasraei had been under the influence of Nima’s descriptive theory in composing this collection and had profited from its precepts.
خلاصه ماشینی:
در این نوشتار چگونگی توصیف در منظومۀ آرش کمان گیر بررسی و به سؤالات زیر پاسخ داده خواهد شد: توصیفات این منظومه چه موضوعاتی را در بر میگیرد؟ کسرایی از چه شگردهای بیانی برای توصیف موضوعات مختلف استفاده کرده است ؟ کسرایی در شیوۀ توصیفی مذکور تا چه حد بدیع و نوآورانه عمل کرده است و آیا از شاعران معاصر تاثیر پذیرفته است یا خیر؟ توصیفات منظومۀ آرش کمان گیر شامل موضوعات مختلف هم چون وصف شخصیت ، طبیعت و عناصر آن ، اشیا و امور انتزاعی و ...
بحث و بررسی ١- موضوعات توصیف در منظومۀ آرش کمان گیر الهام این منظومه که لطیف ترین و خروشان ترین آهنگ ها در سراسر آن طنین افکن است ، از شاهنامه گرفته شده است ، اما سیاوش کسرایی در این سرگذشت حماسی کهن ، روح تازۀ زمان ما را دمیده و جلوۀ روزگار ما را بدان بخشیده است (لنگرودی،١٣٨١: ٥٠٣).
در این جا به بررسی شگردهای دستوری در منظومه آرش کمان گیر میپردازیم : ٢- ١ - ١- صفت صفت بیش ترین کاربرد را در وصف موضوعات مختلف دارد و کار آن «وصف اسم ها یعنی واقعیت هاست » (محمدی، ١٣٨٠: ١٤٢).
کسرایی در توصیف عناصر طبیعت با آوردن صفت های عینی، وصفی تجسم بخش و رئالیستی ارائه میدهد، مانند این نمونه ها: ـ در تله افتاده آهوبچگان را شیردادن ،/ نیم روز خستگی را در پناه دره ماندن (همان : ٥٦).
(
, 
, 
)
