چکیده:
این مقاله می‌کوشد تا چارچوبی تحلیلی تئوریک را برای فهم کارکرد فسادآمیز نظام‌های سیاسی در قالب ایده پریبندالیسم ارائه کند که در ادبیات علوم سیاسی بومی کمتر بدان توجه شده است. مفهوم پریبندالیسم و دولت پریبندال با مقوله فساد سیاسی که خود دارای ابعاد گوناگون و ریشه‌ها و پیامدهای خاص هم در سطح جامعه و هم در سطح دولت است، پیوندی نزدیک دارد. نوشته حاضر با ابتنا بر آرای «ژوزف»، چارچوب نظری دولت پریبندال را برای فهم مسئله فساد سیاسی ارائه می‌کند. دولت پریبندال بیانگر نحوه عملکرد نخبگان و کارگزاران در سطح سیستم سیاسی است و مبین آن است که نخبگان به دلیل نقش تاریخی-سیاسی و انجام کارویژه‌های خود در موقعیت‌های سیاسی از امتیازهای ویژه و حقوقی مازاد بر حقوق خود در سطح دولت برخوردار هستند و هدف اصلی آنان معطوف به دسترسی گسترده و ویژه به منابع در دو سطح سیستم سیاسی و اقتصادی است. مقاله حاضر بر این پرسش اصلی تمرکز می‌کند که ویژگیها، بنیان‌ها و عناصر موثر در شکل‌گیری دولت پریبندال کدام است؟ این مقاله با الهام از آرای ژوزف و استفاده از منابع کتابخانه‌ای و با کاربست روش تاریخی-توصیفی، بدین گزاره رسیده است که دولت پریبندال مبین ترکیبی از عوامل مختلف مانند پاتریمونیالیسم، حامیپروری، تلقی دولت به عنوان بازار، فقدان یک ایدئولوژی مشروع، ضعف رهبری و... است که در نهایت به نتایجی چون تضاد دائمی در سطح سیستم سیاسی و نابرابری‌های عمیق اجتماعی می‌انجامد.
خلاصه ماشینی:
دولت پریبندال بیانگر نحوه عملکرد نخبگان و کارگزاران در سطح سیستم سیاسی است و مبین آن است که نخبگان به دلیل نقش تـاریخی- سیاسی و انجام کارویژه های خود در موقعیت هـای سیاسـی از امتیازهـای ویـژه و حقوقی مازاد بر حقوق خود در سطح دولت برخوردار هستند و هدف اصـلی آنـان معطوف به دسترسی گسترده و ویژه بـه منـابع در دو سـطح سیسـتم سیاسـی و اقتصادی است .
با این ملاحظات ، پرسش اصلی مقاله حاضر این است که ویژگیها، بنیان ها و عوامـل ساختاری شکل دهنده دولت پریبندال چیست ؟ با مرور آرای ژوزف ، فرضیه مقالـه چنـین تقریر میشود که دولت پریبندال به مثابه نوعی نظام سیاسی فاسد، ترکیبی از سه بنیـان اصلی ساختار پاتریمونیالیستی، شبکه های حامیپروری و همچنین یک عامل اقتصادی با عنوان دولت به مثابه یک بازار است که در کنار سایر عوامل مانند ضعف رهبری و فقدان یک ایدئولوژی مشروع ، موجبات گرایش به فساد میشود.
مفهوم شناسی پریبندالیسم و دولت پریبندال ایده رایج این است که سیاست ناظر بر رقابت بر سر منـابع کمیـاب از قبیـل قـدرت ، موقعیت سیاسی و منابع اقتصادی است و نظریه پریبندالیسـم ، دیـدگاهی بـرای توضـیح سیاست و درگیری شدید و دائمی برای کنترل و بهره برداری از منـابع و مناصـب دولتـی است .
پیکان های پررنگ شده ، ورود منابع بـه دوایر و مناصب دولتی و هدایت انرژی ها و توجهات سیاسی به آنها را نشان میدهـد کـه این امر برای دستیابی به کنترل بخش هایی از دولت به شـکل پریبنـد بـه عنـوان منـابع مورد استفاده افراد و گروه های خاص است .
(
, 
, 
)
