چکیده:
استظلال مردان در حج و عمره از مسائلی است که حرمت آن در حال سیر طریق برای مُحرِم از منظر فقه مذاهب اسلامی، بهویژه حنابله، از آنرو که تحقیق در خورشان در مقایسه با مذهب امامیه صورت نگرفته، روشن نیست. لذا پرسش از حکم استظلال مردان در هنگام احرام و در طیکردن مسیر، مسئلهای است که نیازمند کاویدن تا مرحله پاسخی درخور است. در مذهب امامیه با توجه به سیره پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) و در مذهب حنابله دیدگاه مشهور از احمد بن حنبل به همراه سنت نبوی و صحابه از جمله دلایلی است که حرمت استظلال و پوشاندن سر برای مردان محرم در روز را اثبات میکند. این تحقیق با هدف شناخت حدود و ثُغور ادله و تبیین وظیفه و تکلیف مردان در احرام از جهت استظلالکردن در مسیر با تأکید بر مذهب امامیه و حنابله انجام شده و نیل به این مَقصد در سایه توصیف و تحلیل گزارههای فقه مذهب حنابله و امامیه با گردآوری دادههای کتابخانهای میسّر است که نتیجه آن، تبیین و تحلیل دیدگاهها و ادله بر حرمت استظلال در مسئله استظلال در روز است.
Residing in shadow during minor and major Haj is of the issues the forbiddenness of which is not understood in jurisprudence of Islamic denominations , particularly Hanbalites, due to fact that, in comparison with Imamieh, there has not been noteworthy research in this regard. Thus, answering the question regarding the verdict about residing in shadow for men during Ihram requires further research. Considering Holy Prophet and Infallible Imams' practice in Imamieh and Ahmad Ibn Hanbal's well-known view as well as prophet and companions' practice in Hanbali denomination are of the reasons that prove forbiddenness of residing innshadow and covering the head for men during the day. This research aims at identifying the terms of reasons and illustrating the duty of men during Ihram regarding residing in shadow emphasizing Imamieh and Hnbalite. Obtaining the result requires analyzing the features in Hanbalite and Imami jurisprudence and gathering library data. The outcome will be illustrating and analyzing the views and reasons for forbiddenness of residing in shadow during the day.
خلاصه ماشینی:
ايـن تحقيق با هدف شناخت حدود و ثغور ادله و تبيين وظيفه و تکليف مردان در احرام از جهت استظلال کردن در مسير با تأکيد بر مذهب اماميه و حنابله انجام شده و نيل به اين مقصـد در سايه توصيف و تحليل گزاره هاي فقه مـذهب حنابلـه و اماميـه بـا گـردآوري داده هـاي کتاب خانه اي ميسر است که نتيجه آن ، تبيين و تحليل ديدگاه ها و ادله بر حرمت استظلال در مسئله استظلال در روز است .
برخي از فقها اين روايت را مستفيضه ميدانند که بـه عنـوان دليل بر حرمت استظلال به آن استناد کرده انـد (بحرانـي، ١٤٠٥: ٤٧٠/١٥-٤٧٤؛ نجفـي، ١٤٠٤: .
برخي اين روايـت را بـه عنـوان يکـي از ادلـه حرمت تظليل بيان ميکنند (مجلسي، محمدباقر، ١٤٠٦: ٤٣٣/٤؛ سـبزواري، ١٢٤٧: ٥٩٨/٢؛ نجفـي، ١٤٠٤: ٣٩٨/١٨؛ موسوي گلپايگاني، ١٤٠٣: ٢٣٣/٢؛ شاهرودي حسيني، ١٤٠٢: ٢٤١/٣؛ فاضل لنکرانـي، ١٤١٨: ٢٧٨/٣؛ سبحاني، ١٤٢٤: ٥٠٠/٣).
بنابراين ، به اعتبار نهيي که در اين روايت وجود دارد و جوازي که بـراي زنـان اختصاص داده شده ، تظليل براي مردان در روز جايز نيست (حلـي، ١٤١٢: ٨٦/١٢؛ اردبيلـي، ١٤٠٣: ٣٢٤/٦؛ مجلسي، ١٤٠٤: ٣٠٤/١٧؛ حر عـاملي، ١٤٠٩: ٥١٥/١٢؛ بحرانـي، ١٤٠٥: ٤٧٠/١٥-٤٧٣؛ نجفي، ١٤٠٤: ٣٩٥/١٨؛ طباطبايي قمي، بيتا: ٤٦٨/٢-٤٦٩؛ شـاهرودي حسـيني، ١٤٠٢: ٢٤٢/٣؛ فاضـل لنکراني، ١٤١٨: ٢٨٢/٣).
Majma' Al-Fa'ida wa Al-Burhan fi SHarh Irshad Al-Azhan [in Arabic], Qom: Office of Islamic Publications affiliated with Jami‘at al-Mudarrisin, Semianry of Qom. Al-Abani, Mohammad Nasir Al-Din (1984).
Tusi, Abu Ja'far Mohammad ibn Al-Hassan (1986), Tahzib Al-Ahkam (Purifying the Religious Rules), Tehran: Dar Al-Kutub Al-Islamiyya.