چکیده:
حسن ختام شاهنامه‌نگاری در ایران» نسخه عمادالکتاب است که به عنوان واپسین نمونه دستنویس و مصور قاجاری کمتر
مورد مداقه قرار گرفته است. این شاهنامه با حدود چهار هزار بیت اضافات» بخشی از متن گرشاسپ‌نامه را نیز در خود جای
داده که ازجمله آنها داستان کمان کشیدن گرشاسپ پهلوان در محضر قیصر روم است. آنچه در پی می‌آید در پاسخ به این
پرسش است: تطبیق متن ادبی و تصویر در مجلس مذکور از شاهنامه عمادالکتاب چه چیزی را نشان می‌دهد؟ فرضیه آن
است که این نگاره در حدود سبک قاجاری به متن ادبی وفاداری نشان داده است. هدفء تحلیل تطبیقی متن آدبی و نگاره
از نسخه مهجور عمادالکتاب است. این مقاله با نمونه‌گیری هدفمند نشان می‌دهد نقاش به جهت تاکید بر هویت ایرانی یا
شاید هم به سبب اشتباه گرفتن گرشاسپ پهلوان با گرشاسپ» پادشاه پیشدادی مورد اشاره در متن شاهنامهء او را در هیئت
ملوکانه فتحعلی‌شاهی به تصویر درآورده و به‌عکس قیصر روم را برخلاف متن ادبی در حالت ایستاده, به صورت دست به
سینه مجسم ساخته و در تجسم پوشش وی به کلاه دستارپیچ فرمانروایان محلی بسنده کرده است. به‌هرروی عدول نقاش
انجامیده است.
خلاصه ماشینی:
این مقاله با نمونه‌گیری هدفمند نشان می‌دهد نقاش به جهت تأکید بر هویت ایرانی یا شاید هم به سبب اشتباه گرفتن گرشاسپ پهلوان با گرشاسپ، پادشاه پیشدادی مورد اشاره در متن شاهنامه، او را در هیئت ملوکانه فتحعلی‌شاهی به تصویر درآورده و به‌عکس قیصر روم را بر خلاف متن ادبی در حالت ایستاده، به صورت دست به سینه مجسم ساخته و در تجسم پوشش وی به کلاه دستارپیچ فرمانروایان محلی بسنده کرده است.
در ضرورت انجام این تحقیق آنکه ظرفیت‌های مطالعاتی این شاهنامه کمتر مورد توجه پژوهشگران واقع شده است تاجایی‌که به‌طور عمده نسخ دیگری چون شاهنامه داوری و هزارویک‌شب صنیع‌الملک به اشتباه عناوین واپسین شاهنامه مصور یا نسخه دستنویس قاجاری را از آن خود کرده‌اند بنابراین آنچه به دنبال می‌آید پس از نظری کوتاه به سیر نقاشی قاجار و شاهنامه عمادالکتاب، داستان کمان کشیدن گرشاسپ در محضر قیصر روم را مورد اشاره قرار می‌دهد و درنهایت با تطبیق متن ادبی و نگاره مصور به هدف خود دست می‌یازد و نتیجه را در قالب جدول عرضه می‌کند.
بررسی پیشینه نشان می‌دهد ازیک‌سو تعامل متن ادبی و نگارگری در شاهنامه قاجاری عمادالکتاب به مداقه درنیامده و از سوی دیگر شخصیت گرشاسپ پهلوان به دلیل مغفول بودن اثر ادبی گرشاسپ‌نامه در حوزه هنر مورد نقد و بحث قرار نگرفته است لذا مقاله حاضر می‌کوشد با هم‌سنجی متن و تصویر نسبت به ترمیم این نقصان اقدام نماید.
(
, 
, 
)
