چکیده:
• از جمله تفاوتهای زندگی آخرت با زندگی دنیا در این است که زندگی آخرت، یکسویه است؛ یا عذاب شدید است و یا مغفرت و رضوان الهی. در حالی که در زندگی دنیا تلخ و شیرین با یکدیگر در هم تنیدهاند.• هر نعمتی که در دنیا وجود دارد، خواه نعمتهای مادی و خواه نعمتهای معنوی، بالاتر و برتر از آن در بهشت رضوان تدارک دیده شده است، بیآنکه از مشکلات و نارساییهای دنیا ذرهای در آنجا باشد و به همین صورت هر مشکل و عذابی که در دنیا وجود دارد، خواه عذابهای جسمانی و خواه عذابهای روحانی، در آخرت سختتر و بدتر از آن در جهنم سوزان است، بیآنکه از لذائذ دنیا در آنجا چیزی وجود داشته باشد.• براساس آیات قرآن، از جمله عذابهای جسمانی جهنم موارد زیر را میتوان برشمرد:1. غذای سخت ناگوار؛ 2. آبی سخت جوشان؛ 3. لباس بدبو و آتشین؛ 4. سایهای از دود؛ 5. تنگی مکان؛ 6. محدودیت؛ 7. چهره نازیبا. از جمله عذابهای روحی و روانی جهنمیان نیز موارد زیر را میتوان برشمرد:1. برخورد منفی و شدید فرشتگان؛ 2. درگیری جهنمیان با یکدیگر؛ 3. درگیری با شیاطین؛ 4. تخفیف نداشتن عذاب؛ 5. حجاب از پروردگار.براساس آیات قرآن نعمتهای بهشتیان بسیار است که از آن میان به موارد زیر میتوان اشاره کرد: در دسترس بودن انواع میوهها، خوراکیها، آشامیدنیها و تمام لذتهایی که اراده کنند. در دسترس بودن انواع لباسها، زینتها و تکیهگاهها و مناظری زیبا و دلکش در جایگاهی امن و به دور از اندوه و رنج که البته اینها تنها نعمتهای مادی و جسمانی است که در اختیار آنان قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
اکنون این پرسش مطرح میشود که جایگاه ابدی انسان، یعنی بهشت یا جهنم، چگونه جایگاهی خواهد بود؟ وضعیت بهشت و جهنمدرآمدباید توجه کرد که زندگی آخرت یکسویه است؛ یعنی، یا عذاب شدید است و یا مغفرت و رضوان الهی، در حالی که در زندگی دنیا تلخ و شیرین با یکدیگر در هم تنیدهاند.
حدید/ 20با این وصف باید بدانیم که هر نعمتی که در دنیا وجود دارد، خواه نعمتهای مادی و خواه نعمتهای معنوی، بالاتر و برتر از آن در بهشت رضوان تدارک دیده شده است، بیآنکه از مشکلات و نارساییهای دنیا ذرهای در آنجا باشد و به همین صورت هر مشکل و عذابی که در دنیا وجود دارد، خواه عذابهای جسمانی و خواه عذابهای روحانی، سختتر و بدتر از آن در جهنم سوزان است، بیآنکه از لذایذ دنیا در آنجا وجود داشته باشد.
تخفیف نداشتن عذاب(و الذین کفروا لهم نار جهنم لا یقضی علیهم فیموتوا و لا یخفف عنهم من عذابها کذلک نجزی کل کفور) فاطر/ 36برای کسانی که کافر شوند، آتش جهنم مهیا است؛ نه فرمان مرگ آنان صادر میشود که بمیرند و نه عذاب آنها سبک میشود (تا دمی بیاسایند) به این ترتیب هر کافر لجوجی را کیفر میکنیم.
3. درگیری جهنمیان با یکدیگر(إذ تبرا الذین اتبعوا من الذین اتبعوا و راوا العذاب و تقطعت بهم الأسباب٭ و قال الذین اتبعوا لو أن لنا کره فنتبرا منهم کما تبرؤا منا کذلک یریهم الله أعمالهم حسرات علیهم و ما هم بخارجین من النار) بقره/ 167- 166آنگاه که پیشوایان از پیروان بیزاری جویند و عذاب را مشاهده کنند و میانشان پیوندها بریده گردد و پیروان میگویند: کاش برای ما بازگشتی بود تا همانگونه که [آنان] از ما بیزاری جستند [ما نیز] از آنان بیزاری میجستیم.
این [عذاب] را شما خود برای ما از پیش فراهم آوردید و چه بد قرارگاهی است.