چکیده:
قیام و نهضت حضرت حسین -رضی الله عنه- قیام حق علیه باطل بود، قیام مظلوم علیه ظالم، آن هم ظالمی که در آن روزگاران، حاکمی به ظاهر مســلمان بود؛ اما وقتی که بر بندگان خداوند، جور و ســتم روا داشــت و مردم را خوار و ذلیل کرد و خون های حرام را به ناحق بر زمین ریخت، حضرت امام حســین -رضی الله عنه- بر خود تکلیف دانست و اجتهاد نمود که علیه او خروج و قیــام کند تا حق را در جای خود قرار داده، و مظلومان را از زیر بار ظلم رها ســازد و عدالت را بین مردم برقرار فرماید. با اینکه تعداد بسیاری از بزرگان و دلسوزان صحابه و تابعان که با حسین -رضی الله عنه- آشنایی داشتند، بسیار تلاش کردند تا ایشان را از این سفر و اعتماد به کوفیان بازدارند، اما ایشان با استناد به کثرت نامه های اهل عراق، به ویژه، کوفیان و دعوت از ایشان به هجرت و ملحق شــدن به آنها، به راهشان ادامه دادند. بی شک اهل عراق و کوفیان با خیانت خود نقشی اساسی در بروز این فاجعه بازی کردند. اما مسوولیت یزید که ولیعهد و سرانجام خلیفه پدر شد، بیش از همه است. اینکه چه کسانی مسوولیت به شهادت رساندن حسین -رضی الله عنه- و آن قتل عام ننگین را دارند از جمله مطالبی است که در این مقاله به آنها پاسخ داده ایم. در پایان نیز نفس این حرکت و خروج ایشان بر خلیفه ی وقت که از دیر باز تا کنون توسط برخی علمای اسلامی مورد بررسی قرار گرفته، مورد کنکاش قرار شده است.