چکیده:
مسئلۀ هستهای ایران یکی از موضوعات اصلی در تشدید تنش در روابط عربستان و ایران و آشکار شدن دشمنیهای این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران میباشد. شاید بتوان گفت عربستان هیچگاه تا این اندازه بهصورت آشکار در مجامع بینالمللی علیه جمهوری اسلامی ایران موضع دشمنیاش را اتخاذ نکرده بود. پس از حملۀ نظامی امریکا به عراق در سال 2003 که موضوع هستهای جمهوری اسلامی ایران در صدر اخبار رسانهها و محافل سیاسی و بینالمللی قرار گرفت، عربستان بهصورت مستقل و در چهارچوب شورای همکاری خلیج فارس از فعالیت صلحآمیز هستهای ایران (به اصطلاح خودشان برنامۀ اتمی) بهشدت ابراز نارضایتی کرد. این کشور اقدامات ایران در این زمینه را نوعی «ماجراجویی» تلقی کرده و حتی دخالت امریکا را برای مقابله با آنکه در نگاه آنها موازنۀ قدرت منطقهای را بر هم زده، خواستار شد. عربستان حتی پس از ناکامی در ممانعت از شکلگیری توافق، لحظهای در ناکارآمد نشان دادن آن درنگ نکرد. عادل الجبیر وزیر امور خارجۀ سابق این کشور در مخالفت با آن میگوید: «این توافق برای تغییر رفتار ایران کافی نیست». پرسش اصلی این است که چرا عربستان به این شدت با توافق برجام و فعالیت صلحآمیز هستهای ایران مخالفت میکند؟ به نظر نویسندگان هرچند جمهوری اسلامی ایران در راهبردهای امنیتی خود عربستان را بهعنوان دشمن تلقی نمیکند و بهدنبال امنیتی کردن رابطۀ خود با آن کشور نیست، ولی نخبگان عربستان در حال حاضر به جمهوری اسلامی ایران بهعنوان «دشمن» نگاه میکنند. ازاینرو، به هرگونه تحرک از جانب این کشور واکنش نشان میدهند. فعالیت صلحآمیز هستهای یکی از اقدامات جمهوری اسلامی ایران است که نخبگان عربستان آن را بهعنوان «تهدیدی وجودی» برای خود تلقی کرده و اقدام به «امنیتیسازی» آن نمودهاند. مقالۀ حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای انجام شده است.
Abstract: Joint Comprehensive Plan of Action concluded on July 7,2015 in Vienna, between Iran and the 5 + 1 countries. during the negotiations, each country had approaches to the Iranian nuclear issue, and try to apply their views in the negotiations. In the meantime, the two countries were Strongly opposed the formation of the agreement, and did not hesitate to destroy it even after the agreement was reached. The two countries are Zionist regime and Saudi Arabia. The reasons for the Zionist regime's opposition to the Islamic Republic of Iran are quite clear.. But the key question is why has Saudi Arabia opposed the Iran's nuclear deal and peaceful activity, even more so than the Zionist regime? It seams, although the Islamic Republic of Iran does not consider Saudi Arabia as an enemy in its security strategies and does not seek to securitiz its relationship with that country, but the Saudi elites now considers the Islamic Republic of Iran as its main enemy. And take any action on its part as hostile and react to it. Nuclear peaceful activity is one of the actions of the Islamic Republic of Iran that the Saudi elite consider as an existential threat against them and have opposed it and attempted to securitiz it.
خلاصه ماشینی:
بررسي علل تلاش عربستان براي امنيتيسازي فعاليت صلح آميز هسته اي ايران 1 محمدصادق کوشکي 2 مهدي بيژني تاريخ دريافت : ١٣٩٨/١٠/٢٠ تاريخ پذيرش نهايي: ١٣٩٩/٠٢/١٠ نشريه علمي آفاق امنيت / سال سيزدهم / شماره چهل و هفتم ـ تابستان ١٣٩٩ چکيده مسئلۀ هسته اي ايران يکي از موضوعات اصلي در تشديد تنش در روابط عربستان و ايران و آشکار شدن دشمنيهاي اين کشور عليه جمهوري اسلامي ايران ميباشد.
پس از حملۀ نظامي امريکا به عراق در سال ٢٠٠٣ که موضوع هسته اي جمهوري اسلامي ايران در صدر اخبار رسانه ها و محافل سياسي و بين المللي قرار گرفت ، عربستان به صورت مستقل و در چهارچوب شوراي همکاري خليج فارس از فعاليت صلح آميز هسته اي ايران (به اصطلاح خودشان برنامۀ اتمي) به شدت ابراز نارضايتي کرد.
عربستان ، جمهوري اسلامي ايران را به عنوان اصليترين تهديدکنندٔە امنيت خود ميداند و به ائتلاف سازي عليه ايران ميپردازد؛ هرچند تاکنون جنگ مستقيمي رخ نداده است ولي درگيريهاي اين دو کشور موجب جنگ هاي نيابتي بين گروه هاي هم پيمان دو طرف در منطقه شده است .
با توجه به اينکه تصميم ها از محاسبه هاي سياست مداران تأثير ميگيرد، ازاين رو برداشت هاي نخبگان سياسي عربستان ميتواند يکي از علل اصلي مخالفت آنها با برجام و فعاليت صلح آميز هسته اي ايران و بروز تنش بين دو کشور باشد.