چکیده:
امروزه حق مالکیت، حق مطلقی نبوده و قانونگذار می تواند بنا به عللی، محدودیت هایی را بر حق مالکیت اعمال نماید. برای نمونه، الزامات مربوط به منفعت عمومی در حفاظت از میراث فرهنگی کشور می تواند محدودیت هایی را برای حق مالکیت اشخاص ایجاد کند. ثبت املاک اشخاص توسط دولت در فهرست آثار ملی، آثار حقوقی متعددی از جمله درباره ی حقوق و تکالیف مالکان چنین آثاری دارد. در ایران، ما شاهد قوانین و مقررات گوناگون و پراکنده ای در زمینه ی حفاظت و ثبت آثار تاریخی و آثارحقوقی آن هستیم و تاکنون در کشور ما پژوهشی مستقل درباره ی حقوق و تکالیف مالکان خصوصی آثار ثبت شده صورت نگرفته است. در این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای به این پرسش پاسخ داده شده است که حقوق و تکالیف مالکان خصوصی آثار ثبت شده چیست ؟ پس از ثبت یک اثر در فهرست آثار ملی، حمایت های متعدد قانونی شامل حفاظت فیزیکی و فنی و انواع حمایت های حقوقی از آن شده و حقوق، تکالیف و محدودیت هایی را برای مالک و متصرف خصوصی از جمله درباره حفاظت، مرمت و انتقال آن اثر به همراه دارد.
Today, the right to property is not an absolute right, and the legislature can, for some reason, impose restrictions on the right to property. For example, the requirements of the public interest in the protection of the country's cultural heritage can impose restrictions on the right to property of individuals. The government's registration of people's property in the National monuments list has several legal implications, including the rights and obligations of the owners. In Iran, we are witnessing various and scattered laws and regulations in the field of protection and registration of historical monuments and their legal monuments and so far, no independent research has been done in our country on the rights and duties of private owners of registered monuments. In this paper, this question has been answered using descriptive-analytical research method and library data collection method that what are the rights and obligations of private owners of registered monuments? After registering a monument on the National monuments list, it has received numerous legal protections, including physical and technical protection, and a variety of legal protections, as well as rights, obligations, and restrictions for private owners and occupiers, including protection, restoration, and transfer.
خلاصه ماشینی:
بند «د» ماده 11 قانون برنامه پنجم توسعه مصوب سال 1390 نیز مقرر میداشت که سازمان میراث فرهنگی مجاز است از مالکیت و حقوق قانونی مالکان بناها، آثار و اشیای تاریخی منقول در جهت حفظ، صیانت و کاربرد مناسب آنها و اقدامات لازم جهت بیمه آثار فرهنگی، هنری و تاریخی حمایت مالی و معنوی نماید.
برابر قوانین و مقررات متعدد مربوط به میراث فرهنگی، حقوق و امتیازات مالکان خصوصی آثار ثبتشده عبارتاند از: 1- مساعدت فنی، کارشناسی و مالی دولت در حفاظت و تعمیر آثار تاریخی و پرداخت بخشی از هزینههای مربوط؛ 2- معافیت اثر از پرداخت هزینهها و عوارض شهرداری و مالیات 3-استفاده از حمایتها و امتیازات بافتهای تاریخی ـ فرهنگی 4- بیمۀ بناهای تاریخی 5- وثیقهگذاری بناهای تاریخی برای گرفتن تسهیلات مرمت و احیا 6- حق استفادۀ پژوهشی، فرهنگی و معرفی آثار تاریخی ـ فرهنگی منقول توسط مالکان و مجموعهداران این آثار.
تکالیف مالکان خصوصی آثار ثبتشده تصميم وزارت میراث فرهنگی درباره ثبت اموال تاریخی شهروندان بهويژه املاك و ابنيه، در فهرست آثار ملی، خللی در مالکیت، حقوق مالکانه و تصرف آنها به عمل نمیآورد، ولی به دلیل تکلیف حاکمیتی دولت مبتنیبر حفاظت از میراث فرهنگی کشور (بند «ط» ماده 8 قانون مدیریت خدمات کشوری)، مالک یا متصرف اثر، موظف به رعایت ضوابط حفاظتی و کاربردی عرصه و حریم اثر اعلامی از سوی این وزارتخانه است.