چکیده:
اهداف: فرایند ارتباط، زندگی فردی و اجتماعی هر انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. همچنین بر اساس نظام طبقه‌بندی عملکرد، ناتوانی و سلامت ارتباط یکی از مؤلفه‌های مهم مشارکت اجتماعی است و می‌تواند با کارکردهای متفاوتی از جمله تنظیم رفتار (تنظیم رفتار دیگران برای رسیدن به هدفی خاص)، تعامل اجتماعی (جلب توجه دیگران به سمت خود) و توجه مشترک (جلب توجه دیگران به سمت یک رویداد یا شیء خاص) صورت گیرد. دانستن روند رشد کارکرد ارتباطی در ارزیابی، تشخیص، تعیین پیش‌آگهی و مداخله بهنگام مؤثر است. اما علی‌رغم اهمیت کارکرد ارتباطی در روند رشد ارتباط و زبان و تأثیر آن در ارزیابی و مداخله بهنگام، تاکنون مطالعه‌ای که مستقیماً به بررسی روند رشد کارکردهای ارتباطی در کودکان طبیعی فارسی‌زبان پرداخته باشد، انجام نشده است. هدف این مطالعه بررسی روند رشد کارکردهای ارتباطی کودکان فارسی‌زبان طبیعی از دوازده تا هجده‌ماهگی، صرف نظر از شیوه‌های برقراری ارتباطی (مانند حرکات بیانگر، صداسازی و کلمات) بود.
روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه طولی از نوع مشاهده‌ای محسوب می‌شود. در این مطالعه کارکرد ارتباطی یازده کودک تک‌زبانه فارسی‌زبان دوازده‌ماهه (هفت پسر و چهار دختر) به مدت هفت ماه در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. جهت جمع‌آوری نمونه‌ها ابتدا از روش نمونه‌گیری غیراحتمالی هدف‌مند و سپس از روش غیراحتمالی گلوله‌برفی استفاده شد. تمامی کودکان فارسی‌زبان، دارای تاریخچه پزشکی سالم، رشد طبیعی، والدین با حداقل تحصیلات دیپلم، تک‌زبانه و از خانواده‌ای با وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی متوسط بودند. بررسی وضعیت رشدی آزمودنی‌ها با پرسش‌نامه سنین و مراحل (ASQ) انجام شد و برای تعیین ویژگی‌های جمعیت‌شناختی از پرسش‌نامه محقق‌ساخته (دارای روایی کیفیت محتوا) استفاده شد. محقق هفت ماه، ماهی یک مرتبه به مدت یک ساعت از تعامل والد ـ کودک در حین بازی نیمه‌ساخت‌مند با اسباب‌بازی‌ها در منزل کودک فیلم‌برداری می‌کرد. فیلم‌های ضبط‌شده از کودک به صورت واقعه‌نگارانه بازنویسی و بر اساس کدهای تعریف‌شده در پژوهش کدگذاری و سپس وارد نرم‌افزار SPSS (نسخه 22) شدند. از آماره‌های توصیفی از جمله میانگین و انحراف معیار برای توصیف داده‌ها استفاده شد. همچنین برای تعیین نرمال بودن داده‌ها از آزمون شپیرو ویلک و جهت تحلیل داده‌ها از آزمون اندازه‌های مکرر و مقایسه دوتایی استفاده شد. نحوه کدگذاری کارکردهای ارتباطی به دو متخصص ارزیاب‌کننده آموزش داده شد و جهت بررسی اعتبار کدگذاری داده‌ها، 20 درصد از نمونه‌های رفتاری ضبط‌شده در اختیارشان قرار گرفت تا کارکردهای ارتباطی را کدگذاری کنند. اعتبار کدگذاری مشاهدات ثبت‌شده نیز از طریق آزمون ضریب همبستگی درون‌رده‌ای تعیین شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد میانگین بسامد کارکردهای ارتباطی تنظیم رفتار و تعامل اجتماعی از دوازده تا هجده‌ماهگی ثابت باقی مانده است (0/05
نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از ثبات میانگین بسامد کارکردهای ارتباطی تنظیم رفتار و تعامل اجتماعی و افزایش میانگین بسامد کارکرد ارتباطی توجه مشترک از دوازده تا هجده‌ماهگی بود. این یافته‌ها با بُعد مشارکت چارچوب طبقه‌بندی عملکرد، ناتوانی و سلامت هم‌خوانی دارد، که براساس آن کودک طبق نیازهای هر محیط به استفاده از نوع خاصی از کارکرد ارتباطی می‌پردازد تا میزان مشارکتش در محیط را افزایش دهد.
Objective: Communication can affect the personal and social life of people. According to International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF), communication is one of the most important components of social participation and can have different functions such as behavior regulation (regulating the behavior of others to achieve a particular goal), social interaction (drawing attention of others to the self) and joint attention (attracting the attention of others to an event or particular object). Having knowledge of the development of communicative functions is so important in assessment, diagnosis, prognosis, and early intervention. Despite the importance and effect of communicative functions in language and communication development, no study has been conducted yet that examines the communicative function development of normal Persian-speaking toddlers. The purpose of this study was to investigate the development of communicative functions in normal Persian-speaking children from 12 to 18 months of age, regardless of communicative expressions (such as gestures, vocalization, and words).
Materials & Methods: This is a longitudinal observational study. The communicative function of 11 monolingual Persian-speaking 12-month-old children (7 boys and 4 girls) living in Tehran, Iran was investigated for 7 months. Sampling was done by using purposive and snowball non-probability sampling methods. All children had healthy medical history and normal growth, were from a family with a moderate socioeconomic status, and their parents had at least a high school diploma. The participants’ developmental status was assessed by Ages and Stages Questionnaire. A demographic form with acceptable content validity was also used to determine their demographic characteristics. For 7 months (once a month, each session for one hour), the examiner filmed the child-mother interaction during a semi-structured play with a set of toys at the child’s home. Afterwards, the recorded videos were coded according by the researcher and then entered into the SPSS V. 22 software. Descriptive statistics including mean and standard deviation were used to describe the data. The Shapiro-Wilk test was used to determine the normality of data distribution, and repeated measures ANOVA (within-subject comparison) was used to analyze the data. Two raters were taught about the coding and rating of the communicative functions. To verify the validity of the data coding, 20% of the recorded samples were given to them to code communicative functions. The coding validity was determined by calculating the Intra-class Correlation Coefficient (ICC).
Results: The mean frequency of behavior regulation and social interaction was constant from 12 to 18 months of age (P
Conclusion: The mean frequency of joint attention increased significantly from 12 to 18 months of age, while it was constant for behavior regulation and social interaction. Our findings are consistent with the ICF’s social participation, stating that a child uses a particular type of communicative function to increase its participation in the society.
(
, 
, 
)
