نقش واسطه‌ای خودکارآمدی و خودتنظیمی تحصیلی در رابطه عزت نفس با شادکامی مقاله

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه‌ای خودکارآمدی و خودتنظیمی تحصیلی در رابطه عزت نفس با شادکامی در قالب یک مدل علّی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه‌ی دانشجویان مقطع کارشناسی پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان فارس بود (4803 نفر) که در نیمسال اول سال تحصیلی 98-97 مشغول به تحصیل بودند و از بین آن‌ها تعداد 358 دانشجو به روش نمونه‌‌گیری خوشه‌ای تک‌مرحله‌ای انتخاب شدند و چهار مقیاس معتبر شامل: مقیاس عزت‌ نفس کوپر اسمیت، مقیاس خودکارآمدی شرر، مقیاس خودتنظیمی تحصیلی ماگنو و مقیاس شادکامی آکسفورد، جهت سنجش متغیرهای مدل مورد استفاده قرار گرفت. روایی و پایایی همه ابزارهای مورد استفاده در پژوهش توسط پژوهشگر، بررسی و تایید گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها در این پژوهش با روش تحلیل مسیر از نوع مدل‌یابی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که مدل با داده‌های این پژوهش، برازش مناسبی دارد و عزت نفس (03/0p <)، خودکارآمدی (01/0p <) و خودتنظیمی تحصیلی (001/0p <) به صورت مستقیم شادکامی را پیش‌بینی نمودند؛ همچنین عزت نفس با واسطه‌ی خودکارآمدی و خودتنظیمی تحصیلی، شادکامی را به صورت غیرمستقیم و قوی‌تر از مسیر مستقیم، پیش‌بینی نمود (03/0P=). در این میان مسیر مستقیم عزت نفس به خودکارآمدی (001/0p <) و عزت نفس به خودتنظیمی تحصیلی (001/0p <) نیز معنادار بود. این نتایج نشان‌دهنده آن است که نه‌تنها عزت نفس پیش‌بینی‌کننده شادکامی است، بلکه می‌تواند از طریق خودکارآمدی و خودتنظیمی تحصیلی به میزان بیشتری شادکامی را پیش‌بینی نماید؛ بنابراین رابطه عزت نفس به واسطه‌گری خودکارآمدی و خودتنظیمی تحصیلی با شادکامی معنادار است.

فرانسيس ١٢ (١٩٩٩) نشان داد که افراد با خودکارآمدي بالا معمولا پذيرش و درک درست تري از ويژگيهاي روحي و رواني 1 Villavicencio & Bernardo 1- Muller & Seufert 2- Ravanipour, Ahmadian, Yazdanpanah & Soltanian 3- Wolfolk 4- Zimmerman & Cleary 5- Schunk 6- Lee, Lee & Bong 7- Regalia & Bandura 8- Herbert, Monaghan, Cogen & Streisand 9- Millam, Cohen, Mueller & Salles 10- Ryan & Deci 11- Francis خود دارند، در برقراري ارتباط با ديگران راحت ترند، به آساني عواطف منفي خود را کنترل ميکنند و از رضايت مندي و بهزيستي بالاتري برخوردارند (نقل از ملک زاده ، ١٣٩١). پژوهش هاي متعدد نشان از آن داشته است که فراگيراني که مهارت بيشتري در خودتنظيمي تحصيلي دارند، گرايش عميقي به يادگيري دارند و تجارب يادگيري خود را فعالانه و از راه هاي بسيار متنوع هدايت مينمايند (جيکسوا و کالندا٧، ٢٠١٥؛ دانيل ، وانگ و برتلسن ٨، ٢٠١٦)؛ بنابراين درگيري دانش آموزان در تکاليف باعث تجربه 1- Ablard & Lippshults 2- Buhrau & Sujan 3- Baars, Wijnia & Paas 4- Zimmerman & Martinez-Pons 5- Panadero, Jonsson & Botella 6- Perry, Norby, Wood & Kraftcheck 7- Jakesova & Kalenda 8- Daniel, Wang & Berthelsen مکرر غرق شدن (سيکزنتميهالي ١، ١٩٧٥) ميشود که اين حالت ، خود يکي از اجزاي شادکامي به حساب ميآيد (داکورث ، استين و سليگمن ٢، ٢٠٠٥)؛ از سوي ديگر، خودتنظيمي منجر به تقويت خود ميشود.