چکیده:
ترجمة رسمی، حقوقی یا همان ترجمة اسناد و مدارک، امری خطیر است که در بازار ترجمه توان اشتغالزایی بسیاری داشته و دارد؛ ولی از منظر پژوهش دانشگاهی توجه کافی بدان نشده است. برای فعالیت در این زمینه، ضمن کسب دانش زبان عمومی پیشرفته و آشنایی با مقدمات علم حقوق کشور مبدا و مقصد، باید با تمرین بسیار و آشنایی دقیق با مدارک قابل ترجمه به مهارت آن دست یافت و تنها با گذراندن چهار واحد درسی ترجمة مکاتبات و اسناد میّسر نمیشود. در این نوشتار، ضمن نقد روش آموزش و ارزیابی کتابهای مطرح در این زمینه، تحت عناوین ترجمة مکاتبات و اسناد و نیازسنجی بازار، راهکارهایی برای روشمندتر کردن تدوین مواد درسی در چارچوب نظریههایی چون اسکوپوس در مطالعات ترجمه و نیز در قالبهای آموزشی - ارزشیابی مدرن و متنوع، از جمله آموزش فعالیتمحور، در قالبهای فنّاورانه ارائه خواهد شد. البته نمیتوان ابعاد دیگر کتاب بودگی این کتابهای مطرح در نظریههای کتابهای آموزشی را بررسی کرد؛ زیرا در این مقال نمیگنجد و مقالة حاضر بر این موضوع تمرکز ندارد. یافتههای این مقاله میتواند راهی برای برطرف کردن شکاف بین تدریس و ارزیابی از یکسو و افزودن دانش و مهارتها از سوی دیگر بوده، نشان دهد مترجمان چگونه میتوانند هرچه بهتر انتظارات واقعی و مشروع بازار کار ترجمة رسمی را برآورده کنند. همچنین اجرای راهکارهای این مقاله شاید بتواند بین دانشگاه و بازار کار، این شاخه از رشتة ترجمه، ارتباط استوارتری برقرار کرده، از هدر رفت سرمایه و زمان در این دو بخش بکاهد.
Official Translation, that is also called Legal Translation, or Translation of Correspondence and Documents is an extremely important enterprise that has a lot of potential for creating many jobs in labor market, but received little attention in terms of academic research. Official translation requires advanced knowledge of general language (both source language and target language) , familiarity with legal knowledge of both source and target countries, and familiarity with translatable documents. Translators should learn these skills through lots of practice; therefore, a 4-unit course of “translation of correspondence and related documents” is not enough for mastering these skills. This paper critically studies the method of translation teaching, reviews the existing official translation textbooks that are published under the title of “translation of correspondence and documents”, assesses market needs, and presents alternatives for a more systematic method of textbook writing – all within the framework of theories such as Scopus in translation studies, and also within the diverse modern educational-assessment frameworks, including task-based technology-aided teaching. However, the other dimensions of these textbooks will not be addressed here since they are beyond the scope of this research. The findings of this research may throw some light on how the gap between teaching and evaluation on the one hand, and the gap between knowledge and skills on the other hand can be bridged, and show how translators can meet the real-life and legitimate expectations in the official translation labor market. Applying the guidelines suggested in this article may help establish a more reliable link between university and official translation labor market, and also financial and time costs in both sectors.
خلاصه ماشینی:
در این نوشـتار، ضـمن نقـد روش آموزش و ارزیابی کتاب های مطرح در ایـن زمینـه ، تحـت عنـاوین ترجمـة مکاتبـات و اسـناد و نیازسنجی بازار، راهکارهایی برای روشمندتر کردن تدوین مواد درسی در چارچوب نظریه هایی چون اسکوپوس در مطالعات ترجمه و نیز در قالب های آموزشی - ارزشیابی مدرن و متنوع ، از جمله آموزش فعالیت محور، در قالب های فّناورانه ارائه خواهد شـد.
بـه اذعـان دسـت اندرکاران ترجمة رسمی ، گذراندن فقط چهار واحد دانشگاهی در مقطـع کارشناسـی زبـان خارجی برای آموزش ترجمه رسمی کافی نیست ، به ویژه که منابع آن محدود بوده و بخـش اعظم هریـک گـردآوری فـرم هـای خـام متـون اسـت ، حتـی کـارگروه هـا و واژه نامـه هـای پراکنده ای که کانون های فعال در این زمینه ارائه می کننـد نمـی توانـد نقـش و کارکردهـای کتاب درسی مدّون را داشته باشد.
در این زمینه ، پژوهش های داخلی و خـارجی شـده است ؛ برای نمونه ، سورسوک (١٨ :٢٠٠١ ,Sursock) ویژگـی اصـلی کتـاب خـوب را در ایـن می داند که فراگیـران و معلـم را در فراینـد یـادگیری حمایـت کنـد و نوریـان (١٣٩٣) مزایـا و محدودیت هایی برای پژوهش و نگارش و همچنین بـه ویـژه روش هـای ارزشـیابی کتـاب هـای دانشگاهی برشـمرده اسـت .
طبیعـی اسـت کـه کتاب ها نیز فراتر ازهدف آشنایی با متون اسناد حقوقی و نمونـه هـایی از ترجمـة رسـمی آن هـا نباشد و شگفت آن که در سیلابس جدید که به تازگی تدوین شده ، ایـن رویکـرد هنـوز بهبـود نیافته است و پیش نیازهای این درس (اصول و روش ترجمه ) دانشجو را برای کار عملی آمـاده نمی کند.