چکیده:
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اعتباربخشی چارچوب نظری برنامه درسی پژوهشمحور و تحلیل آن در محتوای کتاب علومتجربی پایه ششم ابتدایی، به شیوه اسنادی به همراه اعتباربخشی گروه های کانونی و نیز تحلیل محتوی، انجام شد. نتایج نشان داد؛مهمترین ابعاد برنامهدرسی پژوهشمحور را می توان در چهارده بعد ؛ پویایی، ساخت دانش، معلمپژوهنده، آزمونپذیربودن، تمرین و فعالیتمحوری، تعاون و همکاری، پرسشگری، تفکر انتقادی، مسالهمداری، خودانگیختگی، ارزیابی، کاوشگری، اکتشاف و یادگیری خوتنظیمی تدوین نمود. از میان این ابعاد چهارده گانه از منظر متخصصان ، مولفه مسالهمداری دارای بالاترین و مولفه تعاون و همکاری دارای پایینترین رتبه بوده است. علاوه بر این، میزان انطباق ابعاد برنامهدرسی پژوهشمحور با محتوای کتاب علومتجربی بسیار متفاوت است. به طوری که بیشترین اهمیت مربوط به مولفه پرسشگری و کمترین اهمیت مربوط به مولفه یادگیری خودتنظیمی است. همچنین نتایج نشان داد بین محتوای کتاب علومتجربی پایه ششم ابتدایی با ابعاد برنامهدرسی پژوهشمحور اعتباربخشی شده از منظر خبرگان، انطباق وجود ندارد. بر اساس نتایج بدست امده پیشنهاد میشود برنامهریزان ومولفان در ویراستهای اتی کتاب علوم تجربی مولفههای کمتر پرداخته شده را مورد تاکید بیشتر قرار داده و از طریق برگزاری کارگاههای اموزش ضمنخدمت معلمان را با مولفههای شناسایی شده در این پژوهش بیشتر اشنا کنند.
The present study was conducted with the aim of explaining and validating the theoretical framework of the research-oriented curriculum and its analysis in the content of the sixth grade elementary experimental science textbook. The research was conducted in a documentary manner with the accreditation of focus groups as well as content analysis. The research population in the documentary analysis of all texts related to the research-oriented curriculum, in the accreditation of the curriculum professors of Tehran universities (University of Tehran, Shahid Beheshti, Allameh Tabatabai, Shahid Rajaei, Shahed and Payam Noor) with a total of 30 people and in the analysis The content of the textbook was Experimental Science for the sixth grade of elementary school. Sampling was also not performed. The tool in document analysis of the filing form was the researcher in the validation of the questionnaire form and in the content analysis, the content analysis list was. The results showed; The most important aspects of a research-oriented curriculum; Dynamics, knowledge building, teacher-researcher, testability, practice and activity-oriented, cooperation and collaboration, questioning, critical thinking, problem orientation, spontaneity, evaluation, exploration, exploration and learning are self-regulating, plus dimensions have components Are their own. 2.The validation of the dimensions of the research-oriented curriculum from the perspective of experts has been such that among the above ten dimensions from the perspective of Iranian curriculum experts, the problem-oriented component has the highest rank and the component of cooperation has the lowest rank. 3. The degree of adaptation of the dimensions of the research-oriented curriculum to the content of the sixth grade elementary science-experimental science textbook is very different. So that in the content of the sixth grade experimental sciences textbook, the highest importance is related to the component and inquiry is the lowest importance factor related to the component of self-regulated learning. 4. There is no correspondence between the content of the sixth grade elementary experimental science textbook and the dimensions of the research-based curriculum accredited from the perspective of experts.
خلاصه ماشینی:
بر این اساس، پژوهش حاضر بهدنبال بررسی چهارچوب نظری برنامۀ درسی پژوهشمحور بههمراه ابعاد و مؤلفههای آن، اعتباربخشی ابعاد و مؤلفههای احصایی از منظر خبرگان، و نیز تحلیل محتوای کتاب علوم تجربی پایۀ ششم ابتدایی در انطباق با چهارچوب نظری احصایی سؤالات پژوهشی زیر را مدنظر قرار میدهد: 1.
روششناسی پژوهش پژوهش حاضر بهشیوۀ توصیفی شامل تحلیل اسنادی، پیمایشی، و نیز تحلیل محتوا (content analysis) انجام شده است، بدین صورت که ابتدا بهکمک روش تحلیل اسنادی با استفاده از متون نظری و سوابق پژوهشی متون، کتب، نشریات، اسناد، مدارک، و سایتهای اینترنتی بررسی و مؤلفههای برنامۀ درسی پژوهشمحور احصا شد؛ سپس با استفاده از روش پیمایشی این مؤلفهها در قالب جدول ماتریسی دراختیار متخصصان برنامۀ درسی دانشگاههای تهران قرار گرفت و از آنان خواسته شد باتوجهبه دانش و تخصص خود مهمترین مؤلفههای برنامۀ درسی پژوهشمحور را برحسب اولویت اعلام کنند؛ و درنهایت، با استفاده از روش تحلیل محتوا میزان توجه به مؤلفههای موردنظر خبرگان در کتب علوم تجربی پایۀ ششم ابتدایی تحلیل محتوا شد.
نگارندگان برای پاسخ به این سؤال با استفاده از روش تحلیل محتوا و با فرایند انتروپی شانون دادهها را تجزیه و تحلیل کردند و درنهایت مشخص شد که از میان ابعاد موردبررسی در محتوای کتاب علوم تجربی پایۀ ششم، بیشترین اهمیت مربوط به بعد پرسشگری و کمترین ضریب اهمیت مربوط به بعد یادگیری خودتنظیمی بوده است.
باتوجهبه این یافته مشخص شد بین آنچه متخصصان بهعنوان مهمترین بعد برنامۀ درسی پژوهشمحور در نظر دارند (مؤلفۀ مسئلهیابی) و آنچه در کتاب علوم تجربی بر آن بیشترین تأکید شده است (مؤلفۀ پرسشگری) اختلاف اساسی و بنیادین وجود دارد.