چکیده:
هدف این مقاله استخراج شاخص های بخش فناوری و نوآوری از اسناد بالادستی همچون نقشه جامع علمی کشور و برنامه پنج ساله ششم توسعه، و بررسی چگونگی همراستایی آنها با شاخص های مشابه در گزارش ملی پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری کشور، و نیز بررسی وضعیت فناوری و نوآوری ایران بر مبنای هدف گذاری های اسناد بالادستی است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی است که با رویکرد علم سنجی به منظور بررسی تطبیقی شاخص های سنجش و ارزیابی فناوری و نوآوری در اسناد بالادستی انجام شده است. برای مقایسه و تحلیل وضعیت موجود با وضعیت مطلوب از داده های گزارش ملی پایش و ارزیابی بخش های آموزش، پژوهش و فناوری کشور در سال ۹۷ در بازه زمانی ۵ ساله ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ (۲۰۱۸-۲۰۱۴) استفاده شد. مقایسه شاخص های ارزیابی فناوری و نوآوری نشان داد همپوشانی اندکی بین شاخص های پایش و اسناد بالادستی وجود دارد و در برخی موارد نظام پایش قادر به پاسخگویی به اسناد بالادستی از وضعیت علم و فناوری ایران نیست. بنابراین شاخص های نظام پایش نیاز به بازنگری و همپوشانی بیشتر با اسناد بالادستی دارد. شاخص های مطرح و کمیت های مطلوب در هر دو سند بالادستی نیازمند روزآمدسازی با شرایط کنونی و همسوسازی اند. همچنین ایران در مقایسه با کمیت های مطلوب در برخی شاخص ها، عملکرد مطلوب و در تعدادی عملکرد نامطلوب داشته است. برای نمونه جهش خوبی در شاخص «تعداد بنگاه های دانش بنیان» داشتیم اما در برخی شاخص ها همچون «تعداد اختراع ها و اکتشافات به ثبت رسیده به تفکیک ملی و بین المللی» با مقدار مصوب اسناد بالادستی فاصله بسیار داریم.
This study aims to extract the indicators of technology and innovation from upstream documents, to examine how they align with similar indicators in the National Report on Monitoring and Evaluation of Science, Technology and Innovation, and to examine the state of technology and innovation in Iran based on the goals of policy documents. This is a descriptive-analytical study that has been conducted using scientometrics methods to comparatively study the measurement and evaluation indicators of technology and innovation policy documents. To compare and analyze the current situation with the desired one, the study uses the data for the period of 5 years, from 1393 to 1397 (2018-2014), using the National Report of Monitoring and Evaluation of Education, Research, and Technology of the country in the year 1997. The comparison of technology and innovation evaluation indicators in the country's comprehensive scientific plan and the Sixth Five-Year Development Plan with the national monitoring system indicates that there is little overlap between monitoring indicators and upstream documents . In some cases, the monitoring system is not able to respond to policy documents of the state of science and technology in Iran. Therefore, the indicators of the monitoring system need to be further reviewed and overlapped with the policy documents. The proposed indicators and desirable quantities in both policy documents need to be updated with the current situation and aligned. Studies have indicated that Iran has had a desirable function in some indicators and a poor performance in some indicators compared to the desired quantities. For example, we had a good jump in the "number of knowledge-based enterprises" Indicator, but in some indicators, such as the "number of patents and discoveries registered nationally and internationally" we are far from the approved amount of policy documents
خلاصه ماشینی:
از ديگـر 26 سياست هاي کلان در حوزه علم و فناوري مـاده ٦٦ قـانون بــا اســتفاده از شــاخص هــاي ملــي و بــين المللــي ، طــي برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي گزارش هايي مورد پايش و ارزيابي قرار گيرد زيرا سنجش و کشور است که اعلام مي دارد دولت موظف است به منظـور انطباق شاخص ها و معيارهاي وضـع شـده در حـوزه علـم و حضور مؤثر نظام آموزش عالي کشور در توليد، توسعه ، نشـر فناوري و نوآوري با اسناد بالادستي و ارزيابي عملکرد کشور علم و فنـاوري و تربيـت دانشـجو در سـطح بـين المللـي و در علـم ، فنـاوري و نـوآوري ، بـه خصـوص در کشـورهاي برقراري توازن و ارتقاي کيفيت آموزش عالي و پـژوهش و پيشرو، موضوع بسيار مهمي در مباحث سياست گذاري علـم فناوري ، طي برنامـه اولويـت هـا و کميـت هـاي مطلـوب را و فناوري ، قلمداد مي شود.
تا ميزان همپوشاني و انطباق شـاخص هـاي گـزارش ملـي در زمينــه ارزيــابي ســطح کــلان علــم و فنــاوري و پايش در نقشه جامع علمي کشور و برنامه پنج سـاله ششـم سياست هاي آن در کشـور اقـدام هـايي از سـوي نهادهـاي توسعه را بررسي و وضعيت فنـاوري و نـوآوري ايـران را در مختلف انجام شده است که از جمله آنها تصويب آيين نامـه سال هاي ١٣٩٣ تا ١٣٩٧ بـر اسـاس گـزارش ملـي پـايش اجرايي نظام پايش و ارزيابي علم ، فناوري و نوآوري کشـور ١٣٩٧ منعکس کند.
Investigation of Evaluating Indicators for Science, Technology and Innovation in the Agricultural Research, Education andExtension Organization.